Diyet yöntemlerindeki çeşitlilik adeta baş döndürüyor. Ancak bilim, bu diyetlerin çok az bölümünü doğru kabul ediyor. Uzmanlar ise uyarıyor: Yanlış diyetlerle hızla zayıflayabilirsiniz ama aynı hızla da kilo alırsınız.
Şişmanlık bir estetik sorun olmaktan öte bir hastalık olarak kabul ediliyor. Artık kilolu olan herkes sağlığı için zayıflama çabasında. Yapılan araştırmalar kilo vermenin sayısız faydasını ortaya koyuyor. Kilo vermeye başladığınız andan itibaren, insülin direnci düşüyor, dokular insülini kullanmaya başlıyor, açlık kontrol altına alınıyor, kolesterol ve yüksek tansiyon düşüyor. Kalp-damar hastalığı riski azalırken, bağışıklık sitemi güçleniyor. Hatta depresyona yatkınlık dahi azalıyor. Ancak tüm bu yararlar kontrollü ve dengeli kilo verildiği zaman ortaya çıkıyor.
Hızlı kilo vermenin, aynı hızla kilo almak anlamına geldiğini belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Şengül Sangu, “Haftada 0,5-1 kilo kaybı sağlıklı ve kalıcıdır. Ağırlığınızın yüzde 10-15’ini kaybetmek pek çok hastalık riskini azaltabilir” diyor.
HER DİYET UYGULANAMAZ!
Zayıflama diyetlerinin kişinin günlük besin öğesi ihtiyaçlarını karşılayan, damak tadına ve sosyal yaşamına uygun, varsa sağlık problemlerine çözüm getirici nitelikte olması gerekiyor. Ancak kısa sürede kilo vermeyi hedefleten ve bu kurallara uymayan pek çok diyet mevcut. Şengül Sangu, bu diyetleri ve sakıncalarını şöyle anlatıyor:
SİHİRLİ - ŞOK DİYETLER
• Kısa sürede ağırlık kaybı sağlar, hızlı kaybedilen ağırlık yağdan değil yağsız kitleden oluşur.
• Eski beslenme alışkanlıklarına geri dönüldüğünde kaybedilen ağırlığın korunması mümkün olmaz, daha fazla kilo artışı olur.
ÇOK DÜŞÜK KALORİLİ DİYETLER
• 500 ile 800 veya daha az enerji gereksinimine göre düzenlenmemiştir ve kontrolsüzdür.
• Kaybedilen ağırlığın korunmasına yönelik değildir.
• Çeşitli minerallerin kaybıyla, hatta ölümle sonuçlanabilir.
ÖZEL ÜRÜNLERİ ÖNEREN DİYETLER
• Kişiler doğru beslenme alışkanlığı kazanmadıkları için ağırlıklarını koruyamazlar.
• Yetersiz ve dengesiz bir beslenme türü olduğu için çeşitli sağlık sorunlarına da neden olur.
TEK BESİNE DAYALI DİYETLER
• Monoton ve can sıkıcıdır.
• Sürekli aynı besinlere yönelmek bıktırıcıdır.
• Besin öğeleri yetersizliğine neden olur.
• Çok kısa sürelerde fazla kilo kayıpları sağlansa da kalıcı olmaz.
SU İÇME DİYETİ
• Yemek yeme yerine acıktıkça su tercih edilir.
• Hiçbir besin alınmadığından hızlı kilo kaybı gözlenmekte fakat uzun süre devamında sağlık problemleri oluşabilmektedir.
• Kilolar hızla geri alınır.
ÖĞÜN ATLAMA
• Kişiler günlük alması gereken kaloriyi kısmak adına öğün atlar.
• Öğün atlama ile birlikte vücut çalışma hızı düşer.
• Kilo verme hızı azalır veya durur.
YAĞSIZ YEME
• Sağlıksız, hatalıdır.
• Yağda eriyen vitaminler vücutta yeterince emilmez.
• Uzun süre yağsız diyet uygulaması bağırsakları yavaş çalıştırır, kabızlık oluşur.
KALORİ HESABINA DAYALI DİYETLER
• Gün içerisinde yenilen tüm besinlerin kalorilerini toplamaya dayalı bir diyettir.
• Hedef düşük kalori alınımı sağlamaktır.
• Yetersiz ve dengesiz beslenme söz konusudur.
YANLIŞ DİYETLERLE ÖNERİLEN İLAÇLAR
• Kolay yoldan kilo vermeyi amaçlar.
• İlaç, bitkisel diyet takviyeleri doktor kontrolü olmaksızın tercih edilir.
• Sağlık açısından risk oluşturur.
DİÜRETİK İLAÇLAR VE SAUNALAR
• Su kaybı gerçekleşir.
• Sahte kilo kaybı olur.
• Gerçek kilo kaybı gözlenmez.
• Sağlığı tehdit edicidir.
PROTEİN-KARBONHİDRAT AYIRAN DİYETLER
• Vücudun asit-baz dengesini bozar, kolesterolü artırır, tansiyon ve kalp- damar hastaları için zararlıdır.
• Ayrıca yiyeceklerin kendi yapısında hem protein hem de karbonhidrat bir arada bulunur, yani ayrılamaz. Süt gibi…
• Sadece et ve salata ağırlıklı listeler karbonhidrat ihtiyacını çok düşürür ve vücuda zarar verir, davranış değişikliği yapmadığı için tekrar kilo aldırır.
DİYET YAPANLARA ÖNERİLER
Diyetisyen Şengül Sangu bilinçli bir şekilde diyet yapmak isteyenlere bazı küçük önerilerde bulunuyor:
• Sizin için uygun olan besini, gerekli miktarlarda, doğru zamanda tüketin.
• Yeme alışkanlıklarınızdaki değişiklikleri yavaş yapın.
• Hedefleriniz kısa süreli ve gerçekçi olsun.
• Kendinizi ödüllendirin.
• Yavaş yiyin ve iyi çiğneyin.
• Yemek pişirme tekniklerine dikkat edin.
• İçeriği bilinmeyen hazır gıdaları tüketmeyin.
• Etiket okuma alışkanlığı kazanın.
• Seyahat, tatil ve özel günlerinizi dengeleyin.
• Bol su tüketin.
• Az ve sık beslenin, öğün atlamayın.
• Kahvaltı alışkanlığı edinin.
• Tuzu az tüketin.
• Posalı yiyecekleri tercih edin.
• Kuru baklagiller haftada en az 2-3 kez tüketin.
• Alkolü ılımlı kullanın. Alkol alırken yemek miktarını azaltın.
• Düzenli, pratik, zevkli, çok yönlü size uygun egzersiz yapın. (3 gün yürüyüş,2 gün bisiklet, 2 gün yüzme gibi).