Yatan hasta ilaçlarının hastaneler tarafından karşılanmaya başlamasıyla Türk sağlık sistemindeki çok önemli bir eksiklik daha ortaya çıktı. Avrupa ve ABD'de hastane eczacısının yanı sıra doktorlarla birlikte viziteye çıkan "klinik eczacılar" sağlık ekibinin bir parçası olarak görev yapıyor.
Doktor ve hastaya ilaç konusunda danışmanlık yapan ve "sosyal eczacı" olarak da adlandırılan klinik eczacılar, tedavide yanlış ilaç kullanımının önüne geçmeye çalışıyor.
Klinik Eczacılık Derneği (KED) Yönetim Kurulu Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mesut Sancar, klinik eczacıların hastane servislerinde görev almasıyla bilinçsiz ilaç tüketiminin azalacağını, tedavi ile izleme programlarında başarının artacağını söylerken, "İlaç düzeylerinin takibi, böbrek ve karaciğer yetmezliğinde doz ayarlanması, ilaç etkileşimlerinin kontrolü, hasta eğitimi, ilaç danışmanlığı, onkolojik eczacılık, parenteral beslenme gibi hizmetler vereceği katkılara örnektir" dedi.
60 kadar klinik eczacı var
Referans'ın sorularını yanıtlayan Sancar, Türkiye'de klinik eczacılık yüksek lisans eğitimi almış yaklaşık 60, doktorasını tamamlamış 7 klinik eczacı bulunduğunu ve 20 kadar öğrencinin eğitiminin de sürdüğünü kaydetti. Bu kişilerin ilaç endüstrisinde veya hastane eczaneleriyle serbest eczanelerde çalıştığını belirten Sancar, ABD'de ise 6 yıllık eczacılık fakültesinden mezun olanların "klinik eczacı" ünvanı alarak serbest aczanelerin yanı sıra hastane servislerinde hasta tedavisinde de çalışabildiğini söyledi. Sancar, 90'lı yıllardan itibaren Avrupa'da artan klinik eczacılığın eğitim ve uygulamasının Ürdün, Irak, İran, Katar, Suudi Arabistan, Kenya, Nijerya, Güney Afrika'da gelişmekte olduğuna da dikkat çekti.
Güney Afrika'da gelişmekte olduğuna da dikkat çekti. Türk Eczacıları Birliği (TEB) Başkanı Erdoğan Çolak da hastanelerde ilaç konusunda yaşanan sıkıntıların aşılması için depo ve eczacı eksiğinin tamamlanmasının yanında klinik eczacıların istihdamına ihtiyaç olduğunu vurgulamıştı.
En uygun ilacın belirlenmesi
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Başkanı Nurten Saydan da bu kişilerin ilacın hazırlanmasından hastaya verilmesine kadar görev alması nedeniyle önemine işaret ederken, klinik eczacılık ünitelerinin oluşturulmasıyla hastanelerde sıkça görülen yanlış ilaç kullanımının önüne geçileceğini belirtti. Saydan, teşhise göre en uygun ilacın belirlenmesinde eczacı-hekim diyalogunun tedavinin hızlı ve ekonomik olması açısından önemli olduğunu söylerken, "Örnek alınmaya çalışılan ülkeler hastane eczanesinde eczacı bulunmayışı gibi sorunları aşmış ve üstelik klinik eczacılık hizmeti veriyorlar" dedi.
Eski Türk Eczacıları Birliği (TEB) Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Mehmet Domaç da sağlıkta hizmet kalitesinin artırılması için klinik eczacıların istihdam edilmesi gerektiğini kaydederken "Örneğin 80 yataklı hastaneye 1 eczacı atıyorsanız, 400-500 yataklı hastaneye de bir de klinik eczacı atamalısınız" dedi. Domaç, ancak öncelikle fakültelerdeki klinik eczacılık eğitimine ilişkin eksiğin kapatılmasına ihtiyaç olduğunu vurguladı.