YAPAY bozukluk ya da diğer adıyla “Munchausen Sendromu”, adını en ünlü hastası olan ve savaş hikâyelerini abartarak anlatan bir askerden alıyor. Bu bozuklukta kişiler, sahte hastalık hikâyeleri anlatmakla tanınıyorlar.
Yapay bozukluğu, yaşamı tehdit eden bir hastalık olarak tanımlayan Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kemal Arıkan “Bu hastalıkta kişi, acı verici ve şekil bozukluklarına yol açan, ölümcül yöntemlerle bir hastalık tablosunu taklit ediyor” diyor.
SEVGİ EKSİKLİĞİ
Temel klinik bulgular, bu davranışları gösteren kişilerin bilinçli şekilde ve isteyerek birtakım fiziksel ya da psişik belirtiler gösterdiklerini ortaya koyuyor.
Bu kişiler, fiziksel bir hastalıkları olmadığı halde hasta rolü yapıyorlar. Hastalığın ortaya çıkışındaki en temel nedenin duygusal doyumsuzluk olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kemal Arıkan, “Bu belirtileri gösteren kişiler,
sevgi ve ilgi ihtiyaçlarını bu türden davranışlarla gidermeye çalışıyorlar” diyor. Prof. Dr. Arıkan, hastalığın nedenlerinin tam olarak bilinmediğini, ancak bazı temel özelliklerin baskın olduğunun düşünüldüğünü vurguluyor. Bu temel özelliklerden biri, tıbbi konularla gereğinden fazla ilgilenilmesi, diğeri ise sorunlarla başa çıkma yöntemlerinde başarısızlık olarak dikkat çekiyor. Prof. Dr. Kemal Arıkan, hastaların kendilerine en çok ateş, yanık, idrara kan karıştırma, aşırı şeker alımı, cilt lezyonları ve ishal gibi özgün olmayan semptomlarla başvurduklarını söylüyor. Yapay bozukluk örnekleri konusunda
yaşananlar ise konunun dikkat çekiciliğini gösteriyor. İşte yapay bozukluk hastalarının kendilerini hasta göstermek için başvurdukları bazı yöntemler:
‘YANDIM DOKTOR!’ En fazla kendilerinde yanık oluşturanlara rastlanıyor. Bunlardan birçoğu yanığa yol açan birtakım sıvı maddeler kullandıkları için parmaklarında yanık oluşması yapay bozukluk hastası olduklarını ele veriyor.
‘HER YERİM AĞRIYOR’ Kozmetik kullanımının derilerinde kızarıklıklar yaptığı ve eklem ağrılarına neden olduğu iddiasıyla sağlık merkezlerine başvuran çok kişi oluyor ve tanıya negatif laboratuvar sonuçları ile gidiliyor.
KAŞINMA YARALARI Kendilerini sürekli kaşıyıp derilerini tahriş edenlerin sayısı da hayli çok. Bunu yaparken ve sağ ellerini kullananların sol tarafında daha fazla yara olması tanıya ulaşılmasını kolaylaştırıyor.
İLAÇ İÇENLER Kimi kişiler hormon hastalıklarını taklit ediyorlar. Tiroit hormonu ilacı içerek “hipertiroidi”yi taklit eden ve hastalığına çare bulunması için sağlık merkezlerinin kapısından ayrılmayan hastalara sık rastlanıyor. Bunun bir yapay bozukluk örneği olduğu, 24 saatlik “iyot 131” tutulumunun yapay bozuklukta azalırken hipertiroidide artış göstermesiyle anlaşılıyor.
ŞIRINGA YAPANLAR Mide ve bağırsak hastalıkları da taklit edilebiliyor. Yapay bozukluğu olanlar, şırıngayla ve benzeri materyallerle bir iltihaplı bağırsak hastalığı olan colitisülse rozayı taklit ediyorlar.
Ceyda ERENOĞLU- GAZETE HABERTURK
Manşetler
DUYURU-4