Kafein: Kahve, çay, karbonatlı içecekler, alerji ve soğuk algınlığı için kullanılan ilaçlarda bulunur. Aşırı tüketimi; erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek, demir, çinko gibi önemli minerallerin vücutta kullanımını etkileyerek anemi riskinin ortaya çıkmasına neden olur.
Alkol: Vitamin- mineral yetersizliklerine yol açar. Aşırı tüketimi bebekte büyüme geriliği, mikro sefali, yarık damak, eklem anomalileri ve B kompleks vitamin yetersizlikleri gibi sorunları ortaya çıkarabilir. Gebelik ve emziklilik süresince kullanılmamalıdır.
BULANTIYI AZALTMA
Halk dilinde “Sabah hastalığı“ da denilmektedir. Yataktan kalkmadan tuzlu bir bisküvi, kraker veya ekmek tüketilmesi bulantıyı azaltacaktır. Az az, sık sık beslenerek alım artırılmalıdır. Yetersiz beslenen annelerde sıklıkla görülür. Demir eksikliği anemisine neden olur.
KABIZLIĞI ENGELLEME
Bazı hormonların bağırsak hareketlerini yavaşlatıcı etkisi, kilo alımına bağlı hareket azlığı ve beslenme düzeninde oluşan değişiklikler gebelikte kabızlık oluşumuna neden olur. Kabızlığı engellemek için posadan zengin besin (kepekli ürünler, sebze ve meyveler) ve sıvı tüketimini artırmak, sık sık beslenmek önerilebilir.
DOĞRU BESLENMEK İÇİN ÖRNEK MENÜ
Kahvaltı:
1 su bardağı süt
1 yumurta
1 dilim beyaz peynir
5 adet zeytin
3 dilim ekmek
1 yemek kaşığı pekmez ya da bal
Meyve, taze meyve suyu veya domates, havuç vs.
Ara öğün:
Meyve
Ayran
Öğle:
1 porsiyon etli sebze yemeği
1 porsiyon pilav ya da makarna
1 kase yoğurt
2 dilim ekmek
Salata
Komposto
Meyve
Ara öğün:
1 dilim beyaz peynir
2 dilim ekmek
Ayran
Akşam:
Izgara ya da haşlama et
1 kase yoğurt
1 porsiyon zeytinyağlı sebze yemeği
Salata
Meyve
2 dilim ekmek
1 su bardağı süt
Meyve (ya da sütlü tatlı)
Yatarken:
1 kase çorba (mercimek, tarhana ya da yoğurtlu çorbalar
YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
-Gebe kaldığınızda, ağırlığınız normal ise, (şişman veya zayıf değilseniz) her ay 1-1,5 kg ağırlık kazanacak şekilde yediklerinizi ayarlayınız. Çok zayıf ya da şişman iseniz kilonuzun kontrol altında tutulabilmesini sağlamak için bir beslenme ve diyet uzmanının takibine girmelisiniz.
-Yemeklerle birlikte çay ve kahve tüketme-meye özen gösteriniz. Yemeklerle birlikte tüketilen çay ve kahve demir eksikliğine neden olabilmektedir. Çayınızı yemeklerinizden en az 1-2 saat sonra veya önce, açık ve limonlu olarak tüketiniz.
-Sebze ve meyvelerinizi, bulaşıcı hastalıklara yakalanmanızı önlemek için, çok iyi yıkayınız.
-Yemeklerinizi az tuzlu tüketiniz. Aşırı tuzlu besinlerden kaçınınız.
-Sebzelerinizin, makarna ve eriştenin, mercimek, nohut ve kuru fasulye gibi kuru baklagillerin haşlama suyunu dökmeyiniz. Mercimek, nohut ve kuru fasulye gibi kuru baklagilleri yıkayıp ıslattıktan sonra pişiriniz.
-Öğünlerinizde C vitamini kaynağı olan besinleri (portakal, mandalina, domates, maydanoz, yeşil biber, taze soğan gibi) bulundurmaya çalışınız. C vitamini, diğer birçok vitamin ve mineralin emilimini artırarak vücuda daha faydalı olmayı sağlayacaktır.
-Yemeklerinizde sıvı yağları kullanınız. (Zeytinyağı, fındık yağı, mısırözü yağı, ayçiçek ya da soya yağı gibi.) Diyetinizde aşırı yağ kısıtlamasına gitmeyiniz.
-Hazır çorbalar, et suyu tabletleri salam, sosis, sucuk, hazır meyve sularını tüketmeyiniz.
-Günde en az 3 lt su içiniz.
-Gebelik döneminde kalsiyum ile zenginleştirilmiş süt içimi önerilebilir. Bu sütler %40 daha fazla Kalsiyum içermektedir. Bu sütlerden günde 2 su bardağı içilmesi günlük Kalsiyum gereksinmesini karşılamaktadır.
-Sigara ve alkol kullanmayınız.
-Tahıl grubu besinlerde bulunan kepeğin aşırı tüketimiyle vücuttan vitamin ve mineral kaybı söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle tahıl grubu besinleri, günlük almanız gereken miktarlardan çok daha fazla tüketmemelisiniz.
Diyetisten Banu TOPALAKÇI