Lenf kanseri tedavisi gören üniversite öğrencisi Gülden Demir, hastanede tanıştığı ve dört yıl boyunca uygun ilik bulunamadığı için hayatını kaybeden arkadaşının mücadelesinden etkilendi. Demir, iyileşir iyileşmez, arkadaşı Polat Köksal ile birlikte ‘İYTE hayat veriyor’ adlı bir kök hücre bağışı kampanyası başlattı. İki arkadaş dört günde 301 bağışçı buldu. Alınan kan örnekleri analiz için İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi’ne gönderildi.
Üniversite öğrencisi Gülden Demir 2008 yılında lenf kanserine yakalandı. Tedavi gördüğü hastanede kemik iliği kanseri olan Özgün Kaplanseren ile tanıştı. Gülden ile Özgün arasında hastane koridorlarında sıkı bir dostluk ortaya çıktı. Kemoterapi tedavisi gören Gülden, altı ayda sağlığına kavuştu. Ancak arkadaşı Özgün onun kadar şanslı değildi. Yaklaşık dört yıl boyunca uygun ilik bekleyen Özgün, sonunda hayatını kaybetti. Özgün’ün ölümünden çok etkilenen Gülden, öğrencisi olduğu İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nde (İYTE) eniştesinin ilik kanseriyle mücadelesine şahitlik eden Polat Köksal adlı öğrenciyle tanıştı. İlik kanseri konusunda toplumsal bilinç oluşturmak isteyen üniversite öğrencileri, ilik kanseri tedavisi için İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün desteğiyle ‘İYTE hayat veriyor’ adlı kök hücre bağışı kampanyası başlattı. Sosyal medya ve okul kampüsünde yürüttükleri kampanya sayesinde öğrenciler dört günde 301 kök hücre bağışçısına ulaştı. Bağışçılardan alınan kan örnekleri, ilik nakli analizi için İstanbul Tıp Fakültesi İlik Bankası’na yollandı.
'Amacımız farkındalık oluşturmak'
Kampanya koordinatörü Gülden Demir, amaçlarının insanlarda farkındalık oluşturmak olduğunu vurguladı:
“Lösemi, lenfoma ve birçok kan kaynaklı hastalığın tek tedavisi ilik nakli. İnsanlarda bolca bulunan yenilenebilir kök hücrenin bağışlanmasının donör için hiçbir riski yok. Ancak ilik nakli denilince insanların aklına çok zorlu operasyonlar geliyor. Tam tersine ilik, dikiş bile gerektirmeyen basit bir operasyonla naklediliyor. Ufak bir operasyonla iyileşebilecek bir hastanın kendisine uygun kemik iliği bulunmadığı için yıllarca kemoterapi görmesi korkunç bir şey. Çoğu hasta kendisine uygun ilik bulamadığı için hayatını kaybediyor. İşte bu sebeple biz de ilik nakli ile ilgili insanların kafasında oluşan önyargıları kırmak ve farkındalık oluşturmak için böyle bir kampanya başlattık. Kampanyanın ilk bağışçısı da okul rektörümüz Sayın Mustafa Güden oldu."
Kök hücre naklinde en büyük problemin verici sayısının az olması olduğunu söyleyen İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Oğuz Savran, ilik nakli bekleyen yaklaşık 2 bin hastaya karşın 32 bin kök hücre bağışçı olduğunu söyledi.
'O zaman bekârdım...'
2008 yılından beri 204 hastaya ilik nakli yapıldığını söyleyen Savran, “İlik nakli yaptığımız 204 hastadan 194 için uygun donörü başta Almanya olmak üzere yurt dışından getirdik. Almanya’da yaklaşık 4 milyon 500 bin, Türkiye’de ise yaklaşık 32 bin bağışçı var. Bu durum uygun ilik bulamayan birçok ilik kanseri hastanın ölümüne neden oluyor. Bir başka sıkıntımız ise insanların kök hücre bağışı yaptıktan sonra tam da ilik nakli yapılacağı sırada vazgeçmesi. Biz insanlara ilik bağışı yapacağı uygun bir hasta olduğunu söylediğimizde çoğu, ‘Ben o zaman bekârdım, şimdi evliyim’ ya da ‘O zaman sağlıklıydım, şimdi hastayım’ gibi gerekçelerle vazgeçiyor” diye konuştu.
İdris Emen / Radİkal