Guatr Nedir?
Boyun ve boynun ön kısmında bulunan tiroid bezinin iltihap ve kanser dışında bir sebepten büyümesine guatr denir.
Guatr Nasıl Bir Hastalıktır?
Guatr tek bir hastalık değildir. Belirtileri ve tedavileri birbirinden farklı hastalıklar grubudur. Bu sebeple "guatr hastasıyım", hekimler için yetersiz bir tanımlamadır. Tiroid bezinin iltihaplarını ve kanserlerini bir kenara bırakırsak guatr hastalıklarını 3 gruba ayırabiliriz;
1. Hipotiroid Hastalığı (Tiroid bezinin az hormon salgıladığı durumlar): Daha çok iç hastalıkları ve endokrinoloji uzmanlarının tedavi ettiği hastalıklardır. Bezin salgıladığı hormon yetersiz olduğu için vücut hızı yavaşlar, hareketler ağırlaşır, duygular hissizleşir. Bu hastalara gereken hormon ilaç şeklinde verilerek tedavi edilebilir.
2.Hipertiroid Hastalığı (Tiroid bezinin fazla hormon salgıladığı durumlar): Bu gruba zehirli guatr da denilir. Vücutta dazla tiroid hormonu bulunması sebebiyle vücudun çalışma hızı artmıştır. Ellerde titreme, kalp çarpıntısı görülür. Bu grupta üç tip guatr vardır;
a. Basedow Hastalığı (Bezin tamamı büyür)
b. Toksik Adenom (Fazla hormon salgılayan tek bir yumrunun oluştuğu)
c.Plummer Hastalığı (İrili ufaklı çok sayıda yumrunun olduğu)
3. Hormon dengesizliği olmayan guatr hastaları: Bu grupta da üç çeşit guatr bulunur;
a. Diffüz Guatr (Tiroid bezinin dengeli şekilde tamamının büyüdüğü)
b. Soliter Tiroid Nodülü (Tiroid bezinde tek bir yumrunun olduğu)
c. Multinodüler Guatr (Tiroid bezinde çok sayıda yumrunun olduğu)
Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
Hastalık çeşitlerine göre guatr hastalarının şikayetleri de değişir. Hormonların fazla üretildiği tiplerde, ellerde titreme-terleme, kalp çarpıntısı, sinirlilik, gözlerin yuvalarından taşması, ishal, iştah artması, kilo alamama ve adet düzensizlikleri görülür. Hormonların az üretildiği durumlarda ise hareketlerde ve duygularda yavaşlama, ellerde kuruma, saçlarda kuruma-dökülme ve adet düzensizlikleri görülür. Hormonal dengesizliklerin olmadığı tiplerde sadece tiroid bezinde büyüme ve nodül oluşumuna rastlanır. Bu hastalıkların hepsinde tiroid bezi büyüyebilir, nodül oluşabilir.
Guatr Hastalıklarının İyot ile İlgisi Nedir?
Tiroid bezi iyot elementini kullanarak hormon üretir. Bu elementin eksik olduğu yörelerde guatr hastalığı çok sık gözlenir. İyot eksikliğinin giderilmesi guatr hastalığını da engelleyebilir.
Guatr Hastası Olduğundan Şüphelenen Kişiye Hangi Testler Yapılır?
Basitçe kandaki hormon miktarını kontrol etmek ve tiroid bezinin yapısını görmek için ultrason yaptırmak genellikle teşhis için yeterlidir. Bu iki testten sonra gerekli görülürse sintigrafi ve iğne biyopsisi gibi başka testlerde yapılır.
Guatr Hastalıkları Teşhis Edildikten Sonra Nasıl Tedavi Ediliyor?
Tedavide üç durum söz konusudur;
1. Hormon yetersizliği olan guatr hastalarına hormon ilaç şeklinde verilir.
2. Hormon fazlalığı olan hastalara hormon yapımını engelleyecek ilaçlar verilir. Hormon seviyesi normale inince ameliyat veya radyoaktif iyot ile tedavi edilir.
3. Hormon dengesizliği olmadığı ama tiroid bezinde nodüllerin olduğu durumlarda da genellikle ameliyat gerekir.
Manşetler
DUYURU-4