Ahmet Rasim Küçükusta
Buna “grip aşısı rezaleti” de denebilir, hiç abartılmış olmaz.
Eurosurveillance, öyle grip aşısı karşıtı ya da sıradan bir yayın organı değil.
Tüm dünyaya 6 aylıktan itibaren grip aşısı tavsiyesinde bulunan USA’ nın meşhur Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi CDC’ nin Avrupa kolu European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) tarafından yayınlanıyor.
Araştırmaların orijinal metinlerine kaynaklar bölümünden ulaşılabilir; ben bu araştırmaların özetlerini sunuyorum.
Çok merkezli araştırma (1)
Her üç araştırma da test-negatif vaka kontrol yöntemine göre yapıldı; grip benzer hastalık (GBH) belirtileri gösterenler hastalar grip için test edilirken aşı olup olmadıkları belirlendi.
Bu çalışma 2008’ den beri aşıların etkinliğini değerlendiren ve kısa adı I-MOVE (Influenza Monitoring Vaccine Effectiveness in Europe ) olan projenin bir parçasıdır.
Bu çalışmada GBH belirtileri olan 4 bin 362 hasta grip bakımından test edildi ve test 2 bin 84 kişide pozitif bulundu. Bunların yüzde 85 kadarı H3N2 idi.
Değerlendirmeyi etkileyebilecek çeşitli etkenler düzeltildikten sonra aşının her yaş için tüm sezon etkinliği yüzde 25 olarak bulundu.
Bu oran 15-59 yaş grubunda yüzde 63 ve asıl gribe karşı ciddi şekilde korunması gereken 60 yaşın üzerindekilerde ise sadece yüzde 15 idi.
Sezonun ilk döneminde (şubat ortasına kadar) yüzde 38 olan etkinliğin yüzde -1’ e düştüğü görüldü; yani aşı olanların olmayanlara göre daha çok hastalandıkları anlaşıldı.
Rapora göre, 2011-2012 sezonu aşısı ile o dönem hastalık yapan H3N2 virüslerinin birbirine benzeşmemesinin aşıların etkinliklerinin bu kadar düşük olmasında rol oynadığını söylüyorlar.
Diğer sebepler olarak da grip salgının geç başlaması dolayısıyla aşının sağladığı bağışıklığın zayıflaması ve aşının etkili olmaması gösteriliyor.
İngiltere çalışması (2)
İngiltere’ de yapılan çalışmada 396’ sı H3N2 pozitif ve 45’ ide B tipi grip hastalığı olan 3 bin 869 kişi yer aldı.
Grip aşısının H3N2 virüslerine karşı etkinliği genel olarak yüzde 23 bulundu.
Etkinlik ekim-ocak ayları arasında yüzde 43, sonraki 3 ay için yüzde 17 olarak hesaplandı.
Aşının etkinliği aşılama ve GBH belirtilerinin başlamasına göre belirlendiğinde etkinliğin 3 aydan kısa zaman önce aşı olanlarda yüzde 53, 3 aydan fazla zaman geçenlerde ise yüzde 12 olduğu görüldü.
B tipi virüslere karşı etkinliğin çok yüksek olduğu (yüzde 92) tespit edildi.
İspanya çalışması (3)
Burada da yüzde 93’ ü H3N2 pozitif olan 411 hasta ile testleri negatif olan ve 346 kişiden oluşan kontrol grubu vardı.
Aşının düzeltilmiş etkinliği genel olarak yüzde 31 bulundu. Bu oran 65 yaşından genç olanlarda yüzde 44 ve 65 yaş üzerindekilerde yüzde 19 idi.
Aşıdan sonraki ilk 100 gündeki etkinlik yüzde 61; 100-119 günler arası yüzde 42 ve daha sonra ise sıfır idi. Etkinlik azalması daha ziyade yaşlı hastalarda görüldü.
KAYNAKLAR
1. http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=203902
2. http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=20389
3. http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=20388