Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verileri doğrultusunda toplumun yüzde 1'ini oluşturan görme engelliler bir sonraki seçimlerde mahremiyet ilkesi çerçevesinde "hiç kimseye göstermeden" oyunu kullanmak istiyor.
Altınokta Körler Derneği Genel Başkanı Süha Sağlam, AA muhabirine yaptığı açıklamada, engelli vatandaşların oyunu kullanırken yanına refakatçi aldığını, güvendiği bir refakatçi bulabilirse oyunu kullanırken çok büyük sorun yaşamadığını belirtti.
Bazı görme engellilerin yalnız yaşadığına dikkati çeken Sağlam, refakatçi bulamayanların ise sandık görevlilerinden oy kullanma aşamasında yardım istediğini anlattı. Engelli vatandaşların oyunu gizli ve bağımsız kullanması gerektiğini vurgulayan Süha Sağlam, şunları kaydetti:
"Bu işin ideali Avrupa ülkelerinde olduğu gibi bilgisayarlar aracılığıyla oy kullanabilmek. Son zamanlarda kabartma yazı ile oy pusulası hazırlanmasını isteyenler oluyor. Sanıyorum kabartma Cumhurbaşkanlığında olduğu gibi 3-5 adaylı bir seçimde çok maliyetli olmayabilir ancak 20 adaylı bir seçimde maliyeti de yükseliyor. Aslında görme engelli vatandaşlarımızın ancak yüzde 10'u kabartma yazıyı biliyor. En doğrusu bilgisayarlı oy kullanma yolunun oluşturulmasıdır."
Gelecek seçimlerde görme engelliler için tercihli oy sisteminin getirilmesini isteyen Süha Sağlam, "İnsan yeri geliyor çoluğuna çocuğuna da güvenmek istemiyor. Oyunu gizli oy kuralına uygun vermek isteyebilir. Bağımsız ve özgür oy kullanma yolları bulunmalı. Tercihli oy kullanma biçimini deneyebiliriz. İsteyen kabartma pusulaları kullansın, isteyen de refakatçisiyle oy versin. Görme engellinin bilgi düzeyine göre seçebilme şansı olsun" dedi.
"Sadece oy pusulaları değil..."
Engellileri seçimler sırasında zorlayan tek unsurun oy pusulası ve gizli oy kullanamama olmadığını aktaran Süha Sağlam, bedensel engellilerin de yolların durumu ve sandık merkezlerinin uygunsuzluğu nedeniyle güçlük yaşadığını kaydetti.
Seçimleri sadece 800 bin civarındaki görme engellilerin yaşadığı sorunlarla değerlendirmediğini kaydeden Sağlam, "Ortopedik engelli vatandaşların giriş katlarında oy kullanması faydalı olur. Yoksa omuzlarda taşınıyor. Bu da hem kendisi varsa refakatçisi için işkence halini alıyor. Ne kadar düzenleme yapılsa da eksikler söz konusu oluyor" dedi.
"Herkes gibi oy kullanabilmek istiyoruz"
Görmeyenler Kültür ve Birleşme Derneği Başkanı Mehmet Yüksel ise Türkiye'de 8,5 milyona yakın engelli bulunduğunu, görmeyenlerin sayısının da 800 bine ulaştığını ifade etti.
Görme engellilerin de her vatandaş gibi rahat şekilde oy kullanabilmek istediğini, bu nedenle Yüksek Seçim Kurulu dahil birçok kuruma başvuruda bulunarak gerekli tedbirlerin alınmasını talep ettiklerini kaydeden Yüksel, şöyle devam etti:
"Siz oy kullanmaya tek başınıza oyunuzu kullanabilirsiniz ama bizler birer refakatçi eşliğinde gidiyoruz. Gerekli altyapının hazırlanmasını ve kendi oyumuzu özgürce kullanabilmeyi istiyoruz. Sağlıklı oy kullanma yöntemleri geliştirilebilir hem kabartma hem elektronik sistem söz konusu olabilir. Kimsesi olmayan bir engellinin oy kullandığını düşünebiliyor musunuz? Sokakların fiziksel durumunu, refakatçi olmadan oy kullanamayacağını bilen bir görme engelli sandığa gitmekten vazgeçebiliyor."
Mehmet Yüksel, evi ile oy kullandığı okul arasındaki mesafenin uzun olduğunu, bu nedenle son seçimlerde taksiye binmek zorunda kaldığını, ancak her görme engellinin de aynı imkanlara sahip olamayacağını sözlerine ekledi.