Bir tür bağırsak hastalığı olan gluten intoleransında hastalar buğday gibi bazı tohumların protein kısmında yer alan gluteini tolere edemez. Vücudumuzda sindirilen gluten, gliadin ve glutenin olmak üzere iki kısma parçalanır. Gluten intoleransı olan kişilerde, gliadin alınması ince bağırsağın hareketini bozar. Sonuç olarak zarar gören ince bağırsak gerekli besinleri absorbe edemez. Ayrıca glutene duyarlı enteropati, çölyak hastalığı veya nontropikal sprue olarak da adlandırılır.
Belirtisi iştahsızlık ve kramplar
Güçsüzlük, iştahsızlık, kilo kaybı, ishal ve abdominal kramplar sık karşılaşılan semptomlardır. Kadınlarda gluten intoleransı menstrual siklusu da etkiler. Çocuklarda gluten intoleransı özellikle risklidir. Durum kontrol altına alında dahi çocuk iyi gelişmeyebilir. Büyüme ve gelişme için bir çocuğun, enerji ve besin öğeleri açısından optimal beslenmesi gerekir. Gluten intoleransı her yaşta oluşabilir. Semptomlar ilk olarak bebeklikte, tahıllar diyete eklendiğinde gözlenir. Ama çoğu vakanın tanısı erişkin yaşta konulur. Bazen geçici laktoz intoleransı gluten intoleransıyla birlikte görülebilir. Durum kontrol altına alınıncaya ve ince bağırsak iyileşinceye kadar devam eder. Gluten intoleransında primer tedavi katı bir diyettir. Durumu en iyi şekilde kontrol altına almak için glutenin sınırlandırıldığı gliadin içermeyen bir diyet olmalıdır. Gliadinin diyetten uzaklaştırılmasıyla ince bağırsak kendi kendini düzenleyebilir. Gluten intoleransınız olduğunu düşünüyorsanız tanı için hekiminize başvurunuz.
4 besine dikkat edin
Dört tahıl - buğday, çavdar, arpa, yulaf - gliadin içerir. Gluten intoleransının üstesinden gelmek için bu dört tahıl ve onlardan yapılan besinler diyetten uzaklaştırılmalıdır. Gluten intoleransı olanlarda en büyük zorluk buğdaydan sakınmaktır. Buğday birçok besinin ana maddesidir. Gliadin ayrıca çok sık kullanılan bir katkı maddesidir ve birçok isim altında bulunabilir.
Glutensiz olarak etiketlenen besinlerde dahi gliadin bulunabilir. Gliadin varlığını gösterebilecek etiket üzerindeki kelimeler; un, zenginleştirilmemiş un, modifiye edilmiş besin nişantası, monosodyum glutamat, hidrolize edilmiş sebze proteini, tahıllar, malt veya tahıl özütleri, malt unu, damıtılmış sirke, Emülsifiyerler, Stabilizörler, Buğday nişantasıdır.
Selahattin DÖNMEZ
sdonmez@sdonmez.com