Erken menopoz sağlığı nasıl etkiler?

BSK Eskişehir Anadolu Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Emine Elmas Etiz, normal menopoz yaşının 49–50 civarında olduğunu belirterek “40 yaşın altında menopoza “prematür menopoz” 45 yaşın altında menopoza “erken menopoz” denir ve kişinin sağlık sorunları yaşamaması için mutlaka tedavi görmesi gerekir” diyor.

Erken menopoz ne demektir?
Ülkemizde yapılan araştırmalara göre menopoz yaşı 48–49 olarak tespit edilmiştir. Prematür menopozun Türkiye’de oranı yüzde 1’dir. Erken menopozun ise Türkiye’de görülme oranı yüzde 5 civarındadır. Her iki durumda da kişinin tedavi görmesi gerekmektedir.

Hangi durumlarda erken menopozdan şüphelenmek gerekir?
En önemli kriter altı ay boyunca hiç adet görmemektir. Üç ay boyunca hiç adet görmeyip ateş basması, sıkıntı, sinirlilik, terleme gibi belirtilerin de eklendiği durumlarda yumurtalık fonksiyonları açısından tetkikler yapıyoruz. O tetkiklerde yumurtalık fonksiyonlarında kayıp görünürse erken menopoz teşhisi koyuyoruz.

Erken menopoz sağlığı nasıl etkiliyor?
Kadın vücudu 50’li yaşlara kadar yumurtalıkların salgıladığı östrojen hormonuna ihtiyaç duyacak şekilde programlıdır. Erken menopoza giren kadınlarda östrojen eksikliğine bağlı olarak özellikle kalp damar hastalıkları, ciltte yaşlanma, kemik erimesi, ürogenital sistemde yaşlanma, vajinal kuruluk, cinsel ilişki sırasında ağrı, cinsel isteksizlik gibi sorunlar görülüyor. Bu nedenle mutlaka hormon yerine koyma tedavisi uygulanmalıdır. Erken menopozda erken tedavi özellikle kemik erimesi ve idrar kaçırma açısından büyük önem taşıyor. Hastanın menopozdan 10 yıl sonra, geç menopozal şikayetlerle gelmesi durumunda hormon tedavisi başlama şansımız olmuyor. O nedenle erken teşhis edip erken tedaviye başlamak başarı şansını artırıyor.

Erken menopoz tedavisinde nasıl bir yol izleniyor?
Tedavide amaç kadının 50 yaşına kadar ihtiyaç duyduğu hormonları yerine koymaktır. Özelikle 40 yaş altında menopoza giren kadınlar östrojen eksikliği nedeni ile sağlık açısından risk altında olduklarından, bu yerine koyma tedavisi büyük önem taşır. Bu durum menopoz tedavisi olarak algılanmamalıdır. Bu dönemde dışardan verdiğimiz ilaçlar vücudun zaten ihtiyacı olan hormonları yerine koymak içindir. Hasta 50 yaşına kadar düzenli yıllık kontrolleri yapılarak hormon tedavisi aldıktan ve normal menopoz yaşına ulaştıktan sonra isterse tedaviyi bırakabilir, isterse yaklaşık 5 yıl daha ilaç kullanabilir.

Menopoz tedavisi sağlığı olumsuz etkiler mi?
Bugün erken menopozda, erken dönemde başlanan tedavinin mutlaka gerekli ve yararlı olduğunu biliyoruz. Özellikle muayene, mamografi, pap smear tetkiklerini ve ailevi öyküleri göz önüne alarak, kişiye özgü hormon tedavisini planlamak, kişinin hayat kalitesini artıracaktır.