FARUK ERDEM
Yasalar engelli vatandaşlara yaş şartı aranmaksızın erkenden emekli olup maaş alma imkanı tanıyor. Zaman ve primler ise engellilik oranı ile ilk sigorta yapılan tarihe göre belirleniyor
Yasalarımız çeşitli kesimlere erken emeklilik imkanı tanıyor. Erkekler askerlik, kadınlar ise doğum borçlanmasıyla bu imkana kavuşuyor. Yine bazı meslek gruplarının yıpranma avantajları da erken emeklilik sağlıyor. Engelli vatandaşlarımız için de erken emeklilik şansı söz konusu. 3 Aralık Dünya Engelliler Günü çeşitli etkinliklerle kutlandı. Engellilerin çalışma koşulları ve emeklilik kriterleriyle ilgili birçok soruya buradan yanıt vererek biz de bu sürece katkıda bulunmak istedik. Engellilik oranına göre çalışma gücünü yüzde 80 kaybedenler birinci derece engelli, yüzde 60'ını kaybedenler ikinci derece engelli yüzde 50 ve altındakiler ise üçüncü derece engelli sayılıyor. 2008'den sonra ise bu oranlar 60 ve üzeri, 50-59 ve 40-49 olarak belirlendi. Engellilik oranı en az yüzde 40 olan SSK'lı ve memur çalışanlar vergi indiriminden faydalanarak erken emeklilik imkanına kavuşuyor. Burada yaş şartı aranmazken sigortalılık süreleri 15-20 yıl arası, prim gün sayısı da 3600 ile 4400 arasında değişiyor. Bağ-Kur'lulara ise 2008'den sonra bu hak tanınıyor. Erken emeklilikten yararlanmak için öncelikle vergi indirimi almak gerekiyor. Defterdarlık ya da vergi dairelerine müracaat ederek işlemleri başlatmak mümkün.
KİMLİKLE BAŞVURUN
Başvuru için kimlik belgesi dilekçe ve işyerinizden sigortalı çalışıldığına dair belge yeterli oluyor. Sonrasında bir hastaneden engellilik derecesini raporla tespit etmek gerekiyor. Raporda belirlenen engellilik oranı ve işe ilk giriş tarihi emekli olacağınız zamanı da belirliyor. İşe giriş tarihi 2008'e kadar olanlarda yüzde 80 ve üzeri engeli bulunan çalışanlar için şartlar 15 yıl ve 3600 gün olarak belirlendi. Yüzde 60-79 oranında raporu olanlar 15 yıl ile 18 yıl arasında sigortalılık ve 3.600 ile 4.000 arası prim günü bitiminde emekli olabiliyor. Yüzde 40-59 arası raporlarda ise 15-20 yıl ve 3600-4400 prim günü şartı uygulanıyor. 01.10 2008'den itibaren olan derecelerde ve şartlarda ise değişiklikler söz konusu. Bunları iki tablomuzda da görmeniz mümkün.
BAĞ-KUR'A DA HAK VAR
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur (4/B) sigortalıların da engelli olarak erken emekliliklerinin yolu açıldı. Buna göre, yüzde 60 ve üzeri engeli olanlar 15 yıl 3 bin 960 gün, yüzde 50 ile 59 arasında olanlar 16 yıl 4 bin 320 gün, yüzde 40-49 arasında olanlar ise 18 yıl 4 bin 680 günden emekli olabilecek. Bağ-Kur'luların SSK'lılar gibi vergi indirimi almalarına da gerek yok. Kurumun sevk edeceği hastanelerden alacakları raporlar geçerli olacak.