Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydın Güneş, Anadolu topraklarının kireçli ve killi olması sebebiyle yetiştirilen ürünlerde mikro elementler çinko ve iyot seviyesinin düşük olduğunu belirterek, "Ülkemizde demir elementi konusunda bir farkındalık var. Sağlık Bakanlığımızın bu anlamda büyük çalışmaları var fakat çinko ve iyot eksikliğimiz demir eksikliğinden daha fazla." dedi.
Güneş, Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Sabancı Üniversitesi tarafından Eskişehir Çinko-İyot Günü kapsamında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Toplantı Salonu'nda gerçekleştirilen konferansta, "Toprakta çinko yarayışlılığı ve bitkilerce alınabilirliliği" konulu sunum yaptı.
Çinko ve iyot beslenmesinin insan sağlığı için büyük önem arz ettiğini dile getiren Prof. Dr. Güneş, iki elementin de topraktan bitkilere, bitkilerden de insanlara ulaştığını kaydetti.
Güneş, "Anadolu topraklarımızın kireçli ve killi olması sebebiyle yetiştirdiğimiz ürünlerde bu mikro elementler çinko ve iyot seviyesi düşük. Ülkemizde demir elementi konusunda bir farkındalık var. Sağlık Bakanlığımızın bu anlamda büyük çalışmaları var fakat çinko ve iyot eksikliğimiz demir eksikliğinden daha fazla." ifadelerini kullandı.
Çiftçilerin gübreleri doğru kullanması durumunda çinko eksikliğinin bir nebze giderilebileceğine değinen Aydın Güneş, özellikle topraktan alınan ürünleri çinko elementiyle buluşturmak gerektiğini söyledi.
- "İyotlu tuz yerine iyotlu çay yapılabilir"
Güneş, iyotlu tuzla sağlanmak istenilen iyot takviyesinin tansiyon, damar tıkanıklığı gibi hastalıklara yol açmasından dolayı tuz dışında bir yolun bulunması gerektiğinin altını çizerek, "Tuz sofradan kalktı. Bizim farklı bir araç bulmamız lazım artık. İyotlu tuz yerine iyotlu çay yapılabilir. İnsanlığın çok fazla tükettiği gıdaları iyotla buluşturmamız gerekiyor. Bu sebeple neyi daha çok kullanıyorsak o iyotlu olmalı. Gübrelerle çayın yapraklarını iyotlu hale getirebiliriz." diye konuştu.
- "En fazla iyodu Japonlar tüketiyor"
Japon halkının yeryüzündeki en fazla iyot tüketen topluluk olduğunu aktaran Prof. Dr. Güneş, şöyle konuştu:
"Okyanus kökenli gıdalarla beslendikleri için günde 3 bin mikrogram seviyesinde iyot alıyorlar. Avrupa ve Türkiye'de önerilen miktar 150 mikrogram. Arada çok ciddi bir fark var. Japonlara baktığınızda prostat kanseri, göğüs kanseri neredeyse yok denilebilir. Bu insanlar ABD'ye göç edip yaşamaya başladıklarında yine bu kanser hastalıklarıyla karşılaşıyorlar. Bunun iyotla ilgisi olduğu düşünülüyor. Bizim de tarımda ve hayvancılıkta ürettiklerimize çinko ve iyotu katarak ürünlerimizi zenginleştirmemiz gerekiyor. Gıdacı yaklaşımları son tüketimde bu maddelerin ilave edilmesi taraftarı, fakat kesin çözüm ancak topraktan ürüne geçtiğinde olacaktır."
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sait Gezgin, Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr İsmail Çakmak ve Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdülkerim Kasım Baltacı'nın sunum yaptığı etkinliğe, Vali Azmi Çelik ile Tarımsal Araştırmalar Politikalar Genel Müdürlüğü Toprak Su Kaynakları Daire Başkanı Bülent Sönmez de katıldı.