İç Hastalıkları uzmanı Doktor Nafiz Karagözoğlu eklem ağrılarıyla ilgili soruları şöyle yanıtlıyor:
Yaşlılık sizce nedir?
Dünya döndükçe üstündekiler düşmemek için koşuyor sanki.
Zamanla yoruluyor insan. Bu aynı zamanda yaşlanmış olmak demek.
Daha önce ölmediyseniz saçlar beyaz, dişler yok denecek kadar az, hareketler daha yavaş oluyor.
Ancak dünya aynı hızda dönüyor.
Bir gün babam "Otur şöyle, vasiyetim var" dedi.
"Hayırdır" dedim. "Sakın yaşlanma" dedi.
"İyi de nasıl yapacağım" dedim."Bilmem. Bilsem ben yapardım.".
"O zaman neden söyledin?" dedim.
"Sonra babam söylemedi deme diye".
Bilsek de çözmek zor yaşlılığı.
Yaşlılığın kadim dostu ise "Ağrıdır".
Aşınan kas kemik sistemi kemik erimeleri, kireçlemeler, romatizmalarla kendini sürekli hatırlatır.
Ağrı Nedir?
Ağrının tıptaki açıklaması da karmaşıktır.
Duyusal uyarılar ve hasarlar ağrıyı oluşturur.
Hafıza, beklenti ve duygusal hal ağrının hissedilmesini ve ağrıya cevabı değiştirir.
Yaşlı kişilerde eklem ağrılarının nedeni nedir?
Eklemi oluşturan parçaların yani kas, kemik, kıkırdak ve liflerde ortaya çıkan aşınma ve hastalıklar ağrı kaynağıdır.
Bununla beraber yaşlanma şartı olmaksızın İltihabi romatizma olarak bilinen
Romatizmal hastalıklar ve romatizma dışı bazı hastalıklarda eklemlerde ağrılara neden olabilir.
Romatizma olmadan eklemleri ağrıtan hastalıklara örnek verebilir misiniz?
Bazı kalp hastalıkları, idrar yolu infeksiyonları hatta hepatit hastalığında bile eklem ağrıları olabilir.
"Eklem kireçlenmesi" olarak tanımlanan durum nasıl oluşur?
Yaşlanmanın önemli etkilerinden biri eklemlerde yaşanıyor.
Eklemleriniz özellikle 40’lı yaşlardan sonra yavaş yavaş bozulur.
Eklem düzeylerini döşeyen kıkırdaklar parçalanmaya, tahrip olmaya ve incelmeye başlar.
Yeni kıkırdak dokusunun yapımı yavaşlar.
Ayrıca eklem köşeleri ve iç yüzeylerinde “kireçlenme” oluşmaya yani kalsiyum yapısında maddeler depolanmaya, birikmeye başlar.
Eklem sıvısı azalır.
Eklemlerin boşlukları daralır.
Eklem yüzeyi düzensiz bir hale gelir.
Sonuçta hareket etme zorlaşır, yavaşlar.
"Yaşlanınca insanlar daha kolay kilo alıyor !" derler, doğru mu?
Evet maalesef doğru.
Hareket kısıtlanır, oturup kalkmakta güçlükler başlar, bir süre sonra sabah tutuklukları ile gelişen değişimler günlük işleri yapmayı, kişisel ihtiyaçları gidermeyi güçleştirecek hale gelir.
Ardından kilolar artar.
Şişmanlık eklemler için zararlı mı?
Tabi ki. Aşınmış eklemlere binen yükün artması yeni aşınmalara neden olur.
Eklem ağrıları ve şişlikleri daha da belirginleşir.
Durum içinden çıkılmaz bir hale gelebilir.
Yaşlılarda eklem ağrıları sadece hareketle mi ilgilidir?
Hayır. Sıkıntı, kaygı, depresyon, sosyal yalnızlık, uyku düzeni bozukluğu gibi daha ciddi sonuçlar doğurabilir.
Peki, ne yapmalı?
En önemli iki nokta kontrollü olarak kilo verilmesi ve düzenli olarak doğru egzersizlerin yani hareketlerin yapılmasıdır.
Bununla beraber Fizik Tedavi Uzmanının önerdiği ilaç tedavisi ve varsa fizik tedavi uygulamaları tedavinin temelini oluşturur.
Ve hepsinin sonunda gerekirse cerrahi yöntemlerin uygulandığı Ortopedik Yaklaşımlar tedavide alternatif olabilir.
Artık her yerde çeşit çeşit kilo verme yöntemleri ve hareket önerileri bulunabiliyor. Sizin öneriniz nedir?
Sakın bu hataya düşmeyin.
Genel olarak herkesin yapabileceği değil, sizin için hazırlanmış size özel diyet ve hareketleri yapmalısınız.
Bunun içinde mutlak diyet uzmanı ve fizik tedavi uzmanlarından destek almalısınız.
Ancak genel prensipler yaşlı hastalar için benzerlikler taşır.
Özellikle eklem hareketliliğini koruyan ve çevre dokuları gevşeterek eklemlerin yumuşamasını sağlayan esneklik egzersizleri çok yararlıdır.
Kasları güçlendirmek için ağırlık ve dirence karşı yapılan egzersizlerden de faydalanılabilir.
Gerek yürüme ve benzeri egzersizlerin, gerekse ağırlık egzersizlerinin yavaş yavaş başlatılması, dozunun makul ölçülerde ve kademeyle artırılması uygun olur.
Yaptığınız egzersizlerin eklem harabiyetini artırmamasına dikkat etmelisiniz.
Kilolu iseniz özellikle dizlere ağırlık veren yürüme, koşma gibi aktiviteler yerine yüzme ve benzeri egzersizleri seçmelisiniz.
Eklemlerinizi burkma, düşme ve darbelerden korumaya çalışın.
Eklem sorunlarınız varsa doktorunuza mümkün olduğunca erken başvurun.
Bu sorunların çözümünü komşu ve arkadaşlarınıza değil doktorunuza bırakın.
Kaplıcalara gitmeyi önerir misiniz?
Sakın. Sakın. Sakın. Eğer fizik tedavi doktorunuz ya da ağrılar nedeniyle sizi tetkik ve takip eden İç Hastalıkları doktorunuz önermiyorsa kontrolsüz olarak Kaplıcalara gitmeyin.
Gerek ağrılara neden olan iltihaplı romatizmal hastalıklar, gerekse astım-kalp-hipertansiyon-şeker hastalığı gibi hastalıklar kaplıca ortamlarında dengesi bozulan hastalıklardır.
Tanımlanmamış iltihaplı romatizmanız varsa kaplıca ortamında hastalık tekrar şiddetlenir.
Kaş yaparken göz çıkartmayalım.
İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi
İç Hastalıkları Uzmanı
Dr. Mustafa Nafiz Karagözoğlu
Manşetler
DUYURU-4