Yüksek ek göstergeli bir göreve atananın söz konusu ek göstergeyi hak etmesi için normal şartlar altında en az 6 ay çalışması gerekmektedir.
5434 sayılı Kanunun ek 73 üncü maddesinde; "Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçilerinden ek göstergeli veya daha yüksek ek göstergeli bir göreve atananlara; atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden emekli aylığı, malullük aylığı bağlanması ve emekli ikramiyesi ödenebilmesi veya toptan ödeme yapılabilmesi için, atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden, bu göreve başladıkları tarihten itibaren en az altı ay süreyle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına kesenek ve karşılık ödemiş olması şarttır. Altı ay kesenek ve karşılık ödenmemiş olanlara bu göreve atanmadan önce emekli keseneğine esas alınan ek gösterge rakamı üzerinden işlem yapılır.
Her türlü müşavirlik görevlerine atananlar hariç; Bakanlar Kurulu Kararı veya müşterek kararla atananlar, ilgili mevzuatı uyarınca mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlilik sınavı sonunda atanılan görevlerde bulunanlar, Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil olanlar, 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 357 sayılı Askeri Hakimler Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi olanlar ile yaş haddi, vazife malullüğü veya ölüm nedeniylealtı aylık süreyi tamamlayamayanlar hakkında yapılacak emeklilik işlemlerinde yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz..." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıdaki madde hükmünün 1 inci fıkrası gereğince, yüksek ek göstergeyi emeklilikte kazanmak için en az 6 ay bu görevi yapmak gerekmektedir.
Ancak, maddenin 2 nci fıkrası bazı istisnalar getirmiştir. Ancak bu istisnalar 5434'ün ek 48 inci maddesinin (a) fıkrasının son cümlesi olan "Ek göstergesi daha düşük kadrolara atananların emeklilik keseneklerine önceki ek göstergeleri esas alınır" ibaresinin, 2005 yılında 5335 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle yürürlükten kaldırılması sonrasında uygulanmamaktadır. Yani memur müşterek kararnameli bir göreve atanmış olsa da, en az 6 ay görev yapmamışsa yüksek ek göstergeyi emeklilikte hak edememektedir. Sadece yüksek ek göstergeli görevde iken emekliliğe ayrılanlarda en az 6 ay görev yapmış olma şartı aranmamaktadır. Yine mükteseben yapılan atamalarda da 6 ay şartı aranmamaktadır.
İstisnalar için de 6 ay çalışma şartı aranması uygulaması doğru mudur?
Uygulama yukarıda belirtmiş olduğumuz şekilde Emekli Sandığı Tahsisler Daire Başkanlığının T-774 no'lu İç Genelgesine göre yapılmakta olup, bize göre yanlış unsurlar içermektedir. Çünkü, 5434 sayılı Kanunun ek 73 üncü maddede yer alan hususlar istisna niteliğinde olup, bunlar için 6 aylık süre aranmamalıdır. Şayet 6 aylık süre aranmak isteniyorsa bu maddede kanuni düzenleme yapılması şarttır.
Bu konuya bir örnek vermek gerekirse, daha önce Bakanlık Müfettişi olan bir personel, 5 ay Genel Müdür olarak görev yaptıktan sonra tekrar müfettiş olarak atanırsa bu personelin emekli kesintisi 6400 ek gösterge (Genel Müdürün Ek Göstergesi) üzerinden kesilecektir. Genelgeye göre ise 6400 ek gösterge üzerinden kesinti yapılamayacaktır.
Yukarıdaki açıklamalarda da görüleceği üzere, 657 sayılı Kanunun 43/B maddesinde belirtilen kadrolara atanma halinde ise, zaten daha önce bulunulan ek gösterge ödeneceğinden 1 ay çalışılmış olsa dahi emeklilik açısından sorun bulunmamaktadır. Örnek vermek gerekirse kararnamesiz bir Genel Müdürlüğe atanan bir kişinin altı ay geçmeden 1 inci dereceli Uzman kadrosuna atanması halinde yüksek ek göstergeyi aynen almaya devam etmesi gerekecektir.
Ek 73 üncü maddede yer alan hükümler ek 67 nci maddede yer alan hükümlerle zımnen mülga olmayıp, istisna niteliğinde olduğundan uygulanması zorunlu hükümlerdir.
Uygulamanın çelişkisini gösteren diğer bir örnekte yaş haddi nedeniyle emekliye ayrılanlar için 6 ay çalışma şartı aranmamaktadır. Yine 6 aylık süreyi doldurmadan ölenler de aynı durumdadır. Sonuç olarak ek 73 üncü maddenin kimi hükümleri uygulanıyor kimi hükümleri ise uygulanmıyor. Dolayısıyla mezkur Genelgenin yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor.
Bu anlattıklarımız 5434 sayılı Kanuna tabi olanlar için geçerlidir. 5510 sayılı Kanuna tabi olanların emekli maaş hesabında prime esas kazançlar esas alındığı için yüksek ek göstergeli görevlerde 6 aylık çalışma şartından bahsedilemez.
Detaylar için TIKLAYINIZ