Kár marjları düşük olduğunu belirterek SGK’dan kurum indirimi isteyen Eczacılar Birliği’nin devletle anlaşmaması eczacıları zora soktu. Birçoğu hem kár marjından hem de katılım payından memnun.
Perşembe günkü yazımdan sonra, olumlu ve olumsuz çok sayıda okur görüşü geldi. Bugün konuyu farklı yönlerle ele almaya devam ediyoruz. Öncelikle, her meslek örgütü gibi, TEB’in de üyelerinin haklarını savunma noktasındaki duruşlarını takdir ettiğimi belirtmeliyim. Ancak, odalar e-sözleşmeye hayır yönünde eczacılara baskı yapmamalı, imza atana da, atmayana da saygı duymalıdır.
Ülkemizde sağlık ve sosyal güvenlik sistemindeki ciddi sorunlar olduğunu görüyoruz. 2000 yılında 1.3 milyar TL, 2001 yılında 2.4 milyar TL, 2002 yılında 4.3 milyar TL, 2005 yılında 7 milyar TL, 2006 yılında 8.3 milyar TL, 2007 yılında 8.8 milyar TL olan SGK ilaç harcaması, 2008 yılında yaklaşık 10.6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
Sağlık harcamalarındaki bu artışın nedeninin iyi araştırılması gerekli. 2004-2006 yıllarında SGK Başkanlığı yapan kişi, halen önemli bir ilaç şirketinin Sağlık Politikaları Koordinatörlüğü görevini yürütüyor. 2531 sayılı kanuna göre, genel bütçeye dahil daire, kurum ve kuruluşlar ile katma bütçeli idarelerde; aylık, ücret veya ödenek almak suretiyle görev yapmış olanlar görevlerinden hangi sebeple olursa olsun ayrılsınlar, ayrıldıkları tarihten önceki iki yıl içinde hizmetinde bulundukları daire, idare, kurum ve kuruluşlara karşı ayrıldıkları tarihten başlayarak üç yıl süreyle, o daire, idare, kurum ve kuruluştaki görev ve faaliyet alanlarıyla ilgili konularda doğrudan doğruya veya dolaylı olarak görev ve iş alamazlar, taahhüde giremezler, komisyonculuk ve temsilcilik yapamazlar. Ama kanun bazı kişilere işlemiyor.
İlacın yüzde 90’ını devlet alıyor
İlacın yüzde 90’ını Devlet alıyor. Yani, ilaç alımında teknik ifadeyle monopson (alıcı tekeli) piyasa söz konusu. Bazı okurlar SGK’nın da tek alıcı olmanın avantajı ile eczacıları zor durumda bırakmamasını istiyorlar. Burada yüzde 11 Kurum indirimi yapılması isteniyor ve uygulamada ilaç üreticisi ve ithalatçısı ecza deposuna, ecza deposu da eczacıya bu kurum indirimi uyguluyor, diğer bir deyişle kurum indirimi üretici ve ithalatçı tarafından karşılanıyor.
Eczanelerin kár marjı
Eczanelerin aylık cirolarına baktığımızda yüzde 10’unun 100 bin TL ve üzeridir. Ciro arttıkça hem iskontolar hem de eczacının kárı artmaktadır. Eczanelerin sermaye gücü, aldığı ilaç sayısı, iskonto tutarları ve ciro primi gibi kriterlere göre değişmekle birlikte en az yüzde 20-25 civarında kár marjı vardır.
Tutarı 10 TL ve altındaki ilaçlarda kár marjı etiket fiyatı üzerinden yüzde 25,
Tutarı 11-50 TL arasındaki ilaçlarda kár marjı etiket fiyatı üzerinden yüzde 24,
Tutarı 51-100 TL arasındaki ilaçlarda kár marjı etiket fiyatı üzerinden yüzde 23,
Tutarı 101-200 TL arasındaki ilaçlarda kár marjı etiket fiyatı üzerinden yüzde 16,
Tutarı 201 ve üzerindeki ilaçlarda kár marjı etiket fiyatı üzerinden yüzde 12 olup bu oranların dışında aşağıda açıklandığı şekilde ilaç alınırken yapılan diğer bazı iskontolar da vardır.
İlaç alınırken yapılan diğer iskontolar
Ecza depoları ve ilaç üreticisi firmalar tarafından eczanelere etiket fiyatı üzerinden, yukarıdaki kár marjı dışında ayrıca 5 farklı iskonto ve indirim yapılıyor. Mal fazlası iskontosu, özel iskonto, peşin iskontosu, kurum (SGK) iskontosu ve yıl sonlarında ciro primi. Özellikle Kurum iskontosu adı altında yapılan indirimden, eczane cirosu içinde yüzde 10 oranındaki vatandaşlara yapılan satışların yer aldığını düşünürsek eczacıların burada da bir ilave kár elde ettiği görülmektedir. İlaç sektöründe esasen 3 kurum var. İlaç sanayicisi/ithalatçısı (üretici firma), ecza deposu ve eczaneler. Yine eczaneler de ilaç depolarıyla 3 şekilde çalışıyor;
1- Peşin (bir hafta içerisinde ödeme) ödemelerde yukarıda belirtilen kár marjına ilaveten indirim oranı yüzde 17-25 arasıdır,
2- Normal (60 gün sonra ödeme) ödemelerde yukarıda belirtilen kár marjına ilaveten indirim oranı yüzde 8-15 arasıdır,
3- Vadeli (90-120 gün sonra ödeme) ödemelerde yukarıda belirtilen kár marjına ilaveten indirim oranı yüzde 5-10 arasıdır. Fazla ilaç alan eczanelere özel anlaşmalarla yukarıdaki vadelere 60 gün daha ilave edilebilmektedir. Oysa ki, eczacı ortalama 90-120 gün vadeyle aldığı ilacın parasını SGK’dan 80-90 gün içerisinde almaktadır. Tabloda gerçek faturalar üzerinden örnekleme yoluyla aldığım bazı ilaçlar ve kár marjı var.
Eczacılar ne istiyor?
YazImI eleştiren okurlarımızdan Ecz.Ahmet Ömer Atlam haklı olarak, yamalı bohçaya dönen SGK talimatlarından ve çalışmayan provizyon sisteminin altında ezildiklerinden yakınıyor. Yine, Emrah Himmet ‘ortaya çıkan tepkide sebepleri bilmeden yazdığınız yazı okuyucularınızı yanlış bilgilendirmekte, konuyu bilen okuyucular içinde yazılarınıza dair güven endişesi yaratmaktadır’ diyor. Sanırım yukarıda verdiğim rakamlar ve bilgiler konuyu yakından bildiğimi göstermektedir.
İlginçtir, eczacılar vatandaştan gördükleri tepki nedeniyle SGK Katılım bedelinin eczanelerde tahsil edilmesinden rahatsız olmakla beraber, eczaneye 90 gün sonra gelecek bir paranın alınıyor olmasından memnun olanlar da çıktı.
Bu arada isminin açıklanmaması isteyen bazı okurlarımız, TEB’in eczacıları bu kadar düşünüyorsa SGK ile yapılan sözleşmelerden dolayı 250 TL’ye düşürülen sözleşme bedelini almamasını (TEB’in eczacılardan aidat vs. dışında sözleşme bedeli adı altında 5,500,000 TL aldığı belirtiliyor) ve ayrıca diyaliz ve kan ürünlerinin (mor reçeteler) onaylarında alınan ‘yüzde 2’ oranındaki paranın alınmamasını talep ediyorlar. Umarım TEB’de eczacıların bu taleplerine kulaklarını tıkamaz.
Emekli, memur, işçi, esnaf, köylü bir an önce SGK ile TEB’in anlaşmasını bekliyor. Bu ülkenin kaynakları hepimizin, en doğru şekilde kullanılmasını isteriz.
Resul KURT