Defin ve Adli Rapor Hizmetleri Değerlendirme Raporu Açıklandı

İstanbul Tabip Odası Aile Hekimleri Komisyonu Birinci Basamak Sağlık Birimlerinde Verilen Defin Ve Adli Rapor Hizmetleri Değerlendirme Raporu

Birinci basamak sağlık hizmet birimlerinde ölü muayeneleri için bilirkişi sıfatıyla sunulan adli tabiplik nöbetleri ile defin raporlarının düzenlenmesi için tutulan nöbetlerle ilgili yaşanılan sorunların çözümüne katkı sağlamak amacıyla, İstanbul Tabip Odası Aile Hekimleri Komisyonu tarafından 08.12.2012 tarihinde bir toplantı gerçekleştirilmiştir.
İstanbul Tabip Odası Cağaloğlu binasında yapılan toplantıya, İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İlçe Belediyeleri, Adli Tıp Uzmanları Derneği, Pratisyen Hekimlik Derneği, İstanbul Aile Hekimliği Derneği temsilcileri katılmıştır. İki bölüm halinde yapılan toplantıda alınan ortak kararlar aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.

Birinci Basamak Birimlerinde Verilen Adli Tabiplik Hizmetleri

1- Birinci basmak adli tıp hizmetleri, ağırlıklı olarak travmaya bağlı adli vakaların değerlendirilmesi ve bunlara ait adli raporların düzenlenmesi ile adli ölü muayenesi ve otopsi işlemlerinden oluşmaktadır. Niteliği itibarıyla bilirkişilik hizmetidir.
Bu nedenle Ceza Muhakemesi Kanunu’nun bilirkişilikle ilgili hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. Bu çerçevede bilirkişilikten kaçınma nedenleri veya bilirkişilik görevinin yerine getirilme zorunluluğu gibi hallerde öncelikle alınması gereken Kanun, Ceza Muhakemesi Kanunu’dur.

2- Adli tıp hizmetlerinin, bu alana özgü eğitim almış, deneyim kazanmış, yetki ve sorumluluğu belirlenmiş olan adli tıp uzmanı hekimler tarafından verilmesi esastır.
Ancak yeterli düzeyde adli tabibin bulunmadığı yerlerde; özel-kamu ayrımı yapılmaksızın, o ilçedeki/ bölgedeki tüm hekimlerin dahil edileceği bir nöbet havuzu oluşturularak bu hizmetin devamlılığı sağlanmalıdır.

3- Mevcut durumu (kişisel nedenler, sağlık koşulları vb) bu nöbetleri tutmak için uygun olmayan hekimlerin mazeretleri göz önünde bulundurulmalı, böylece bu hizmetin, asıl olarak gönüllü hekimler tarafından yerine getirilmesi sağlanmalıdır.

4- Ancak adli tıp uzmanı olmayan hekimlerin, adli tıp hizmetlerinde görev alabilmesi için; bu konuda mesleki eğitimden geçirilmeleri, hizmetin devamı sırasında da bu eğitimin yenilenmesi, güncellenmesi sağlanmalıdır. Ayrıca bu eğitim sürecinin ücreti kamu tarafından karşılanmalıdır.

5- Bu hizmetin angarya hizmet olmaktan çıkarılması, öncelikle gönüllülük temeline dayandırılması, bunun içinde hizmetin ücretlendirilmesi, hekimin emeğini tam olarak karşılayacak şekle dönüştürülmesi gerekmektedir.


CMK’nın 72. Maddesinde; “Bilirkişiye, inceleme ve seyahat gideri ile çalışmasıyla orantılı bir ücret ödenir.” düzenlemesi yer almaktadır. Oysa sadece kurum dışında yapılan, kurum dışına çıkmaktan kaynaklanan ölü muayene ve/veya otopsi işlemlerinin değil, tüm adli tıp hizmetlerinin ücretlendirilmesi gerekir.

Bu ücretlendirmenin (şu an adli tabiplere yapıldığı gibi 17-TL değil) insanca, hakça ve hizmetin niteliğine yakışır oranlarda olması gerektiği açıktır.

6- Adli tabiplik hizmetleri mesai saatleri içinde vaka başına ücretlendirilmelidir.

7- Mesai saatleri dışında ve hafta sonlarında ise adli tabip nöbetleri, vakanın olup olmamasından bağımsız ayrıca ücretlendirilmelidir. Niteliği itibariyle nöbet hizmetinden farklı olduğu için “bilirkişilik nöbeti” olarak adlandırılmalı ve ücretlendirilmesi de, görevin niteliğine bağlı olarak yapılmalıdır.

8- Adli vakaya ulaşım ve hekimin güvenliği, ilgili resmi kurum tarafından eksiksiz sağlanmalıdır.

9- Bu hizmetler, Sağlık Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı nın iş birliğinde yürütülmeli, hizmeti koordine edecek kurumun görev ve sorumlulukları açık bir şekilde belirlenmelidir.

Birinci Basamak Sağlık Birimlerinde Sunulan Defin Hizmetleri

1- Ölü muayenesi ve defin ruhsatı hizmetleri, birinci basamak sağlık hizmetidir. Birinci basamak hekiminin görevidir.

2- Ölüm tespiti sadece hekim tarafından yapılabilir, dolayısıyla defin ruhsatı da sadece hekimin düzenleyebileceği bir belgedir. Aksi yöndeki (hekim bulunmayan yerlerde, diğer sağlık personeli, kamu görevlileri, jandarma karakol komutanı ve köy muhtarına da yetki veren) düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması sağlanmalıdır.

3- Bu alandaki mevzuatta sık sık değişiklik yapılmasına, zamanın ihtiyaçlarına yetmeyen kanunların uygulanmaya çalışılmasına ve hukuki düzenlemelerin parçalılığına son verilmelidir.

Bunun yerine, hizmeti sağlayacak olan belediye hekimleri, aile hekimleri ve toplum sağlığı merkezi hekimlerinin, yanı sıra meslek örgütü ve uzmanlık derneklerinin önerileri ve görüşleri de dikkate alınarak, ihtiyaçlara cevap veren yeni ve tek bir düzenleme yapılmalıdır.

4- Ölü muayenesi ve defin ruhsatları hizmetleri, hekimlere bir “angarya” olarak dayatılmamalıdır. Verilen hizmet, insanca, hakça ve hizmetin niteliğine yakışır oranlarda ücretlendirilmelidir.

5- Hekimin ulaşımı ve güvenliği, ilgili resmi kurum tarafından eksiksiz sağlanmalıdır.

6- Mevcut yasa gereği,“Ölü muayenesi ve defin ruhsatı” hizmetleri mesai saatleri içinde belediye hekimleri tarafından verilmelidir.

7-Yeterli düzeyde kurum hekimi olmayan ilçe belediyelerde, Büyükşehir Belediyesi hekim ihtiyacını karşılamalı, hizmetin devamını sağlanmasında sorumluluk almalıdır. Büyükşehirin bünyesinde bu amaç için istihdam edeceği hekimlerin her türlü özlük ve ekonomik hakları korunmalı, insani çalışma koşulları oluşturulmalıdır.


.

8. Mesai saatleri dışında ve hafta sonları defin nöbetleri, yasal olarak Büyükşehir ve İlçe belediyelerinin sorumluluğundadır. Belediyeler tarafından her türlü ücretlendirme(hem nöbet günü hem de gidilen her defin için ayrı ayrı ücretlendirilmelidir),ulaşım, güvenlik ihtiyacı karşılanması koşuluyla ilçe sınırlarında birinci basamakta görev yapan hekimlerden (Belediye, TSM, ASM,) gönüllülük esasına dayalı bir nöbet havuzu oluşturularak bu hizmetin yürütülmelidir.

9.Gün ışığının kaybolmasıyla gömme yapılamayacağı mevcut yasalarda açık bir şekilde ifade edilmesine rağmen,gece saatlerinde hekimlerin defin raporu düzenlemeleri için zorlanması kabul edilemez.



Kurum Temsilcisi Katılımcılar:

Dr. Çağdaş Gökçe GERÇEK (İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü)
Dr. Hasan OĞAN (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğü)
Dr. Faruk YILDIZ (Bakırköy Belediyesi Sağlık İşleri Müdürü)
Dr.Murat AYDIN(Beyoğlu Beldiyesi Sağlık İşleri Müdürü)
Dr.Metin EKİNCİLİ(Üsküdar Beldiyesi Sağlık İşleri Müdürü)
Dr.Veysel BAKIŞYAN(Maltepe Beldiyesi Sağlık İşleri Müdürü)
Dr.Mehmet TÜRKAN(Arnavutköy Beldiyesi Sağlık İşleri Müdürü)
Dr.Ercan PİŞİRİR(Sultangazi Beldiyesi Sağlık İşleri Müdürü)
Dr.Zekerya ERDEN(Gaziosmanpaşa Belediyesi Sağlık İşleri Müdürü)
Dr. Lale TIRTIL (Adli Tıp Uzmanları Derneği)
Dr. İsmet SAYMAN (Pratisyen Hekimlik Derneği)
Dr. Recep KOÇ (İSTAHED İstanbul Aile Hekimleri Derneği)
Dr. Hakkan HEKİMOĞLU (İstanbul Tabip Odası Aile Hekimleri Komisyonu)
Dr.Ali ÇERKEZOĞLU(İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri)
Dr.Fethi BOZÇALI(İstanbul Tabip Odası yönetim Kurulu Üyesi)
Av. O. Meriç EYÜBOĞLU (İstanbul Tabip Odası Hukuk Bürosu)
Av. Hazal PEKŞEN (İstanbul Tabip Odası Hukuk Bürosu)