Son yıllarda sigara içme oranlarının hem erkeklerde hem de kadınlarda artması, eskiden 60-65 yaşlarında sık yapılan by-pass (tıkanın damarların çıkarıp yenisiyle değişitirilmesi ameliyatı) ameliyatlarının, 40 lı hatta, 30’lu yaşlarındaki kişilere yapılmasına neden oluyor. Acıbadem Eskişehir Hastanesi Başhekimi ve Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Ali Özatik, “Son yıllarda 30-40’lı yaşlarında by-pass ameliyatı olanların sayısında artış görüyoruz. Bunda sigara içme oranlarının artması, genç yaşlarda sigaraya başlanılması ve beslenme alışkanlıklarının bozulmasının etkili olduğu biliniyor” diyor.
Kalp hastalıkları konusunda merak edilenler hakkında bilgiler veren Doç. Dr. Mehmet Ali Özatik, sık sorular soruları şöyle yanıtlıyor:
Kalp hastalığı gençlerde nasıl seyrediyor?
İnsanlar genç yaşlarda bu hastalığın kendilerinde olacağına inanmıyor, ‘gencim bana bir şey olmaz’ diye düşünüyor. Oysa gençlerde kalp hastalıkları görülüyor üstelik daha badireli ve ağır seyrediyor. Genç yaşlardaki krizlerde hasta kaybı daha fazla oluyor. Belli yaş grubundan sonra kan şekeri, tansiyon, kolesterol düzeylerini, ailesel risk faktörlerini, kilo faktörünü, sigara kullanımını dikkat almak gerekiyor. Bu sadece erkekler için değil kadınlar için de sözkonusu. Çünkü kadınlardaki sigara içme oranları da erkeklere yaklaştı.
Kalp hastalığının belirtileri nelerdir?
Hastaların yarısında hiçbir şikayet olmadan kalp krizi ortaya çıkabiliyor. Daha doğrusu bir belirti görülmüyor. Belli yaş gruplarında düzenli kontrollerin yapılması gerekiyor. Bu nedenle 35-40’lı yaşlarda kalbe yönelik genel sağlık kontrollerinin ayrıntılı bir şekilde yapılması büyük değer taşıyor. Bu kontrollerin içinde efor testi, kalp ultrasonografisi ve kan testlerinin mutlaka bulunması gerekiyor.
Stent mi, by-pass mı daha çok yapılıyor?
Bu iki yöntem birbirinin alternatifi değildir. Burada en değerli ve önemli olan hastaya özel yaklaşımda bulunulmasıdır. Kimi hasta stente uygundur ve uzun ömürlü bir şekilde stentten fayda görür, kimi stentten değil by-passtan fayda görür. Oysa ki topluma stent daha cazip ve etkin bir tedavi yöntemi sanılıyor ama önemli olan hastanın durumuna uygun, hastaya özel yaklaşımda bulunulmasıdır. Acıbadem Eskişehir Hastanesi’nde biz hastalarımızı iki kardiyolog, iki kalp cerrahından oluşan bir konsey ile değerlendirerek ortak karar alıyoruz, hangi hastaya hangi tedavinin uygun olduğuna karar veriyoruz.
Yaşlılarda ameliyat riskli midir?
Artık ileri yaşlardaki kalp hastalarını da rahatlıkla ameliyat ediyoruz. Eğer hastanın aktif bir hayatı varsa, ağır sağlık sorunları yoksa ameliyat olabilir. Yaşlılarda kalp hastalığına bazı başka hastalıklar da eşlik edebilir. Bu eşlik eden hastalıklarından dolayı o ameliyatın riskinin yükselmemesi lazım. Kişi ileri akciğer hastasıysa, damarları diyabetten dolayı tahrip olmuşsa, kalbi hasarlanmışsa bu hastanın ameliyatı daha riskli olmasına rağmen bu riskleri azaltıcı yöntemlerle örneğin hastayı uyutmadan veya kalbi durdurmadan ameliyat etmek mümkün. Hastanın akciğeri iyi durumdaysa, fizik yaşı iyiyse, damar yapısı kaliteliyse ve kalbi iyi durumdaysa bu hasta yaşına bakılmaksızın ameliyat edilebiliyor.
Kalp sağlığı için nasıl spor yapılmalıdır?
Ne yazıkki toplumumuzda düzenli spor alışkanlığı yok. Bu nedenle günlük yaşantımızdaki bazı anları bu anlamda iyi değerlendirmek gerekli. Bu amaçla,
- Bulabildiğiniz her an ve ortamda spor yapmaya özen gösterin.
- Bulunduğunuz bina çok katlı olsa bile inip çıkarken merdiven kullanın.
- Parkta yürüyün.
- Şehir içinde her yere araba kullanacağınız yerde, gideceğiniz yere biraz uzakta parkedip yürümeye özen gösterin.
- Yürüyüşü de sporu da belli tempoda yaparsanız faydasını görüyorsunuz. Yavaş yavaş ve temposuz yürümeniz, sporun sağladığı faydaları sağlamıyor…