Dünyada çocukların yüzde 43’ünü etkileyen en önemli hatalı beslenme bozukluğu durumu anemidir. Diyette demir, E vitamini, B12 vitamini ve folik asit eksikliği ile oluşan farklı anemi çeşitleri olduğu gibi bir hastalığın meydana getirdiği anemi çeşitleri de vardır. Bu açıdan hangi tip anemi olduğu kesinleşmeden tedavinin yapılması oldukça yanlıştır. Toplumumuz daha çok demir eksikliği ile oluşan anemi hakkında bilgiye sahiptir. Oysa diğer anemi çeşitleri de Türkiye’nin coğrafik bölgelerinde değişik sıklıkta görülebilmektedir.
Demir eksikliğinin tedavisi
Türkiye’de en sık görülen anemi beslenme yetersizliği ile seyreden demir eksikliği anemisidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün Türkiye raporuna göre demir eksikliği anemisi özellikle çocuklarda ve hamile annelerde görülmektedir. Anemi çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği, çocuğun dikkat ve algılamasında zorluk en sık rastlanan durumlardır. Demir eksikliği anemisine hiç yakalanmamak aslında en önemlisidir. Çünkü yapılan önemli beslenme çalışmaları demir eksikliği anemisi geçiren ve tedavi edilen çocukların 10 yıl sonra bile demir anemisi geçirmemiş akranlarına göre zeka kat sayılarının daha düşük oldukları bildirilmektedir. O zaman hiç anemi gelişmemek için ne yapmalıyız onu öğrenelim.
Anneler gebelikten önce mutlaka demir ve folik asit takviyesi alıp demir ve folik asitten zengin beslenmeye özen göstermelidir. Hamilelik boyunca yiyeceklerin pişirilmesi, saklanması ve hazırlanması kurallarına uygun teknikleri öğrenmeli, düzenli olarak besin ile bol sebze, meyve, kırmızı ve beyaz et, yumurta, süt-yoğurt ve kuru yemişleri beslenmelerinden eksiltmemeleri gerekmektedir. Eğer anemi gelişmiş ise çocuk veya hamile annede ya da sağlıklı bireyde saçta dökülme, tende solukluk, yürürken hemen yorulma, hızlı nefes alıp verme, uyku hali ve sinirlilik baş göstermeye başlamış demektir. Bu yüzden kan sayımı tahlili ile demir eksikliği anemisi tayini netleştirilip demirden zengin beslenme önerilerine hızla geçiş yapmak gerekir.
Proteinli besinleri yüksek C vitaminli sebzelerle tüketin
Beslenmeye demirden zenginleştirilmiş tahıl gevreklerini ekleyin.
Tam taneli tahıllar, erişte, makarna, kuskus, buğday ekmeği yiyin.
Eti, sebze ve ekmekle tüketin.
Kuru baklagilleri C vitaminden zengin meyvelerle birlikte yiyin.
Kuru üzüm, kuru kayısı gibi meyveleri diyetinize ekleyin.
Koyu yeşil ve beyaz sebzeleri içine kıyma katmadan pişirmeyin.
Fındık, fıstık, susam, ceviz, badem ve Antep fıstığını tüketin.
Yumurtayı mutlaka en az bir do domatesle birlikte yiyin.
Selehattin DÖNMEZ