Çene sorunları sebebiyle besinlerin iyi çiğnenmeden yutulması sindirim şikayetlerinden kilo almaya kadar pek çok soruna yol açabiliyor. Öğretim Üyesi Diş Hekimi Dr. Melih Şengül, "Çiğneme sorunu olan kişiler, bir şeyi yerken ve öğütürken dengeli bir şekilde çiğneyemez. Bu gıdaların yeterince küçültülmeden mideye gönderilmesine yol açar. Eğer yemeği ağız içinde yeterince tutmadan hemen yutuyorsanız, sindirim sistemi sorunları ve kilo problemleri baş gösterebilir" dedi.
Uzmanlar iyi bir sindirim için iyi çiğnemenin zorunlu olduğunu söylüyor. Çene sorunları olan kişiler, lokmaları isteseler de iyi çiğnemeden yutmak zorunda kaldığı için bu sorun uzun vadede kilo sorunlarına yol açabiliyor. İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Diş Hekimi Dr. Melih Şengül, "Çiğneme sorunu olan kişiler, bir şeyi ısırırken, yerken ve öğütürken dengeli bir şekilde çiğneyemez. Bu gıdaların yeterince çiğnenmeden, küçültülmeden mideye gönderilmesine yol açar. Sindirim ağız içinde başlar. Eğer yemeği ağız içinde yeterince tutmadan hemen yutuyorsanız, sindirim sistemi sorunları ve kilo problemleri baş gösterebilir" dedi.
"Tek taraflı çiğneme dişleri bozuyor"
Çene sorunları içinde sıkça görülen tek taraflı çiğnemede, sorunun kaynağına inmek ve ağzı bir bütün olarak düşünmek gerektiğini belirten Dr. Şengül konuşmasına şöyle devam etti: "Çoğunlukla kişinin çiğneme eylemini yaparken rahat edememesi sebebiyle tek taraflı çiğneme yaptığını görüyoruz. Kişinin tek tarafla çiğneme nedeninin altında ise birçok sebep olabiliyor. Dişlerde ağrıya neden olabilecek çürük ya da çapraşıklık, diş eti problemleri, dişlerde aşınma gibi birtakım sorunlar varsa bölgede fonksiyon tam sağlanamadığı için çiğneme gerçekleşemiyor, gıda tam olarak öğütülemiyor. Çiğnemenin tek tarafta gerçekleşmesiyle beraber; ağzın diğer yarısına ait kaslarda ve dişlerde güçsüzlük, diş taşı, çenede kapanış bozukluğu gibi problemler meydana gelebiliyor. Kısacası tam ve sağlıklı çiğneme sistemi ancak çenenin iki tarafının da fonksiyonunu gerçekleştirmesi ile olur."
Doğru çiğneme nasıl olmalı?
Diş Hekimi Dr. Melih Şengül, "Çiğneme sistemi esas olarak dişleri, çiğneme kaslarını ve temporomandibular eklemleri içerir. Doğru çiğneme dengeli çiğnemedir. İki eklemin de yuvasının içinde, üzerindeki kıkırdak-disk ve kapsül bütünlüğünde, herhangi bir ekstra yük almadan, doğru ve eşit dönme hareketi sırasında, dişlerin her iki tarafının da aynı anda kapandığı ve kapandığında eklemin bir tarafa doğru yük almadığı pozisyonda dengeli çiğneme meydana gelir. Çene sağlığı ve sindirim sisteminin iyi çalışması için ne yediğiniz kadar nasıl yediğiniz de önemlidir. Yemek yerken yani çiğneme fonksiyonu esnasında aynı zamanda dişlerimiz temizlenir. Doğru çiğneme olmadığı zaman kullanılmayan tarafta; diş taşı, diş eti problemi daha çok görülür. Gıdaların küçük lokmalar halinde tüketilmesi de doğru çiğnemeye destek olur" dedi.
"Çok sert ve yumuşak gıdalardan uzak durun"
Ağız ve diş sağlığı açısından, kasları ve eklemi yoracak kadar sert gıdaları yemekten kaçınmak gerektiğini vurgulan Dr. Şengül, "Aynı şekilde sürekli yumuşak beslenme de dişlerin fonksiyonel çalışması sırasında kendi kendini temizleme işlevini de bozar. Örneğin sürekli hamburger, hamur işi yiyen birinin dişleri daha çok çürür, daha çok diş eti problemi yaşar. Pırasa, havuç benzeri sebze ve lifli gıda ağırlıklı tüketim dişlerin kendi kendini temizleme fonksiyonunu destekler. Beslenme alışkanlıklarımız, sadece çiğneme sisteminin uzun süreli sağlığı ve çiğneme fonksiyonu üzerinde değil gıdaların içindeki karbonhidratın şekere dönüşmesiyle besin değeri açısından da risk oluşturur. Ayrıca yumuşak gıdalar kaslar üzerindeki uyarıcı etkisini yok ettiği için sürekli olarak boşuna bir çiğneme fonksiyonu görüyormuş gibi algılanmasına yol açar" şeklinde konuştu.
"Çiğneme uzadıkça tokluk oluşur"
Kilo kontrolü ile yavaş yemek arasında doğrudan bir bağlantı olduğu konusuna dikkat çeken Şengül, "Beden sağlığı açısından küçük lokmalar halinde yavaş yavaş yemenin, daha uzun çiğnemenin ve öğütmenin sindirim sistemi için sağlıklı olduğunu gösteren pek çok bilimsel yayın bulunuyor. American Journal of Clinical Nutrition'da yayınlanan ve Çin'de Harbin Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre yiyecekleri 15 yerine 40 kez çiğnemek yüzde 12 daha az yemek yenilmesine yol açtığı ortaya çıkmış. Fonksiyonuna uygun çalışan bir çene ve düzgün bir çiğneme sindirimi başlatır. Yiyeceğin ağzımızda kalma süresi uzadıkça tokluk hissine ulaşmak daha kolay olur. Yiyecekler daha çok öğütüldüğü için midede kapladığı yer de artar. Bu da kendimizi daha az besinle daha tok hissetmemizi sağlar" açıklamalarında bulundu.