WASHINGTON, D.C. — AIDS hastalığı ilk kez tanımlandığı 1981 yılından bu yana 25 milyon can aldı. AIDS aslında yeni bir bulaşıcı hastalık. Kolera, sarıhumma, verem ve sıtma gibi eski birçok bulaşıcı hastalık birçok ülkede çok sayıda kişinin ölümüne neden olmaya devam ediyor. Peki hem yeni hem de eski bulaşıcı hastalıkları önlemek için ne gibi adımlar atılıyor? Amerika'nın Sesi, Carol Pearson'ın haberi
Bir sivrisinek ısırığı bile bir kişinin ölümüne neden olmaya yetebilir. Bir hapşırık, bir kere el sıkışmak ya da başkasıyla aynı çalışma masasını paylaşmak da aynı etkiyi yapabilir. Birkaç yıl önce domuz gribi, işte bu yollarla salgın hale gelmişti. Sıtma, HIV ve AIDS ve verem gibi bulaşıcı hastalıklar birçok kişinin ölümüne neden oluyor. Kolera gibi ishalli hastalıklardan yılda 100 bin kişi ölüyor. Haiti ve Dominik Cumhuriyeti’nin, 2010’da patlak veren, 8 bin kişiyi öldüren, yarım milyon kişiyi ise hasta düşüren kolera salgınıyla mücadele için 2 milyar dolara ihtiyacı var.
Washington’daki bir sempozyumda Amerika’nın önde gelen sağlık uzmanları ilaçlara dirençli bulaşıcı hastalıklarla mücadeleyi ele aldı. Ulusal Sağlık Enstitüleri’nden Doktor Anthony Fauci bu hastalıkların insan nüfusunun artması ve insanların hayvanlara daha yakın olmasının sonucu olduğunu söylüyor: ”İnsanları daha önce temasları olmayan hayvanlara yaklaştırırsanız birçok yeni bulaşıcı hastalığın salgın haline gelmesine neden olursunuz. Hayvanlarla yakın temas salgın hastalıkların artışının nedenlerinden biri.”
Mutasyon yeni hastalıkları körüklüyor
Bakteri ve virüslerin mutasyona uğrayıp ilaçlara dirençli hale gelmesi, yeni hastalıkların ortaya çıkmasına neden oluyor. Verem vakalarının artması bu etkene bağlı. İklim değişikliği de hastalıkların yayılmasında önemli rol oynuyor. Sivrisineklerin yaydığı humma artık dünyadaki ülkelerin yarısında görülüyor.
Amerika Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi Başkanı Doktor Thomas Frieden, günümüzde salgın hastalıklarla mücadelenin daha etkili olduğunu söylüyor: ”Elimizde artık daha yeni teknoloji, daha iyi iletişim araçları, daha etkili laboratuvar teknikleri ve daha iyi yetişmiş elemanlar var.”
Tüm bunlar, yeni bir hastalık keşfedildikten sonra fazla zaman kaybetmeden hastalığın genetik yapısının tanımlanması, ilaç ve aşı geliştirilmesi anlamına geliyor.
Doktor Thomas Frieden ”Geçtiğimiz yüzyılın en önemli buluşlarından biri, aşılar. Günümüzde aşılar yılda 3 milyon ölümü engelliyor. Yeni geliştirilen aşılar da milyonlarca kişinin daha hayatını kurtarabilir,” diyor. Bu hastalıkları kontrol altına almak, dünya çapında sağlık sistemlerinin ihtiyatlı olmasına bağlı.
Yeni bir araştırmaya göre kamu sağlığı altyapısındaki eksiklikler salgınların en büyük nedenlerinden biri. Örneğin 2010‘daki depremden sonra Haiti’de patlak veren kolera salgını ülkenin sağlık sisteminin çökmesine neden oldu.