Kanal, ALS olarak bilinen ağır bir sinir sistemi hastalığına yakalanan ve geçen aralık ayında İsviçre’de ötanazi kliniği Dignitas’ta kendi isteğiyle yaşamına son veren 71 yaşındaki İngiliz milyoner Peter Smedley’nin ölüm yolculuğunu dakika dakika yayınladı.
“Ölümü seçmek” isimli bir saatlik belgeselde Smadley, eşi ile birlikte Dignitas kliniğine gidiyor. Burada ilerleyen hastalığı nedeniyle ölümü tercih ettiğini anlatıyor Klinikte kendisine verilen ilacı içen Smadley, önce “Bunun bir zararı yok galiba” diyor. Ancak bir süre sonra kendinden geçmeye başlıyor. Yüzü kızaran ve nefes alması zorlaşan Smadley, yanındaki eşi ve doktorundan su istiyor. Su getirilmeyince yalvarmaya başlayan yaşlı adamı, doktor sarılarak teselli etmeye çalışıyor. Eşi Christine’a dönerek, onu son kez öpen Smadley’nin son sözü ise “Güçlü ol sevgilim” oluyor. 60 yaşındaki Christine ise “eşine yardım edip İngiliz yasalarına göre suçlu durumuna düşmemek için” olayı sadece izliyor.
'ÖTANAZİ NORMALLEŞTİRİLİYOR'
Vatan'ın haberine göre, milyonlarca kişiyi ekran başına toplayan belgesel, yüzde 6.7 izlenme payıyla gecenin en fazla izlenen üçüncü programı oldu. Ancak belgeselin yayınlanmasının ardından BBC büyük tepki topladı. Kanala binden fazla şikayet telefonu gelirken, İngiliz basını BBC’yi “ötanaziyi normalleştirmek ve romantik bir şekilde yansıtmakla” suçladı.
Sağlık vakfı CARE’in yöneticisi Nola Leach de “İnsanların toplanıp birinin öldürülmesini izlediği günleri çoktan geride bıraktık sanıyordum” diyerek kanala çıkıştı. BBC yöneticisi Emma Swain ise “Programın amacı sadece bu konuya dikkat çekmek ve tartışma yaratmaktı. Filmin tek taraflı olduğuna dair eleştiriler alıyoruz. Bunu yanlış buluyorum. Bu film başka bakış açılarını da yansıtmıştır” dedi.
ÖLMEK 12 BİN 500 DOLAR
İsviçre’nin Zürih kentindeki Dignitas, 1998’de kuruldu. İsmi Latince ‘onur’ anlamına geliyor. Sloganı da, ‘Onurunla yaşa, onurunla öl’. İsviçre yasalarına göre kendi çıkarı olmadıkça bir insanın, diğer bir insanın intihar etmesine yardımcı olması suç değil. Klinik, ‘dernek’ statüsünde çalışıyor, çalışanlar “gönüllü” olarak gösteriliyor ve para almıyor. Ölmek isteyen kişi, isteğini ve hiçkimsenin baskısı altında olmadığını yazılı ve imzalı olarak beyan ediyor. Hasta imza atamayacak durumdaysa, isteği sesli olarak videoya kaydediliyor. Klinik ötanazilerde masraf olarak 6 bin dolar alıyor. Eğer cenaze işlemleri isteniyorsa, bu meblağ 12 bin 500 dolara çıkıyor.
Dignitas’ın bugüne kadar 1000’e yakın kişinin ölmesine yardım ettiği sanılıyor. Doktorlar, hastalarına önce uyuşturucu özelliği olan bir ilacı aşırı dozda veriyor. Bu ilaç suya ya da meyve suyuna karıştırılıyor. İlacı içtikten ölümün gerçekleşmesi 45 dakika sürüyor.
'TARTIŞILMALI'
Dokuz Eylül Üniversitesi Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdem Özkara, ötanazinin Türkiye’de tartışılmadığını söyledi. Özkara, “Herkes elindeki verilerle oturup konuşmalı. Ötanazi cinayete eşdeğer görülüyor. Ölümüne dek dayanılmaz acılar çekecek kişilerin durumu görmezden gelinmemeli. 2004’teki araştırmamızda hekimlerin yüzde 19’unun ötanazi isteğiyle karşılaştığını tespit ettik” dedi.