Hakkı KURBAN/ AKŞAM
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz'ın ardından Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun da "Bedelli askerlik" konusundaki sözleri, gözleri Genelkurmay Başkanlığı'na odakladı. Asker mevcudu başta olmak üzere, planlamalar ve faaliyetleri göz önünde tutarak hükümete rapor sunması beklenen Genelkurmay'ın tespitleri, bedellinin şekli ve kapsamı konusunda uygulamaya ışık tutacak. Hükümet kaynakları ise, yıl sonuna kadar bu konunun netleştirilmesinin öngörüldüğünü belirtiyor.
671 personel bulunuyor
Genelkurmay'ın, bedelli konusunda göz önünde tutacağı hassasiyetler ise satır başlarıyla şöyle sıralanıyor: Bedelli askerlik konusundaki en önemli kriter, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesindeki asker mevcudu. Eylül ayı başı itibarıyla, TSK'da 671 bin 275 personel görev yapıyor. Bu mevcut içinde özellikle erbaş ve erler ile yedek subayların durumu önem taşıyor.
392 BİN ER VE ERBAŞ KIŞLADA
Verilere göre, 392 bin 569 erbaş ve er ile 7 bin 809 yedek subay şu an kışlalarda bulunuyor. Yükümlü sayısı bu rakamlarla 400 bin 378'i buluyor. Ayrıca, 23 bin 313 uzman jandarma, 56 bin 879 uzman erbaş, 3 bin 462 sözleşmeli er/erbaş hizmet veriyor. Uzman personel sayısı toplamda 217 bin 838'e ulaşmış durumda. Ayrıca, sivil memur ve işçi sayısı da 53 bin 059 olarak açıklandı. Uzman personel oranı, askeri personel içinde yüzde 35'lik bir orana tekabül ediyor. Bu da celp döneminde TSK'ya dahil olacak kişi sayısını önemli kılıyor.
Henüz bedelli askerlik konusunda karar alınmamasına karşın, bazı siyasilerin değerlendirmeleri kapsamında yaş sınırının 28 olacağı, bedel olarak da en az 20 bin TL'lik bir meblağın gündemde olduğu belirtiliyor. TSK'nın ihtiyaçları doğrultusunda yaş sınırının 25 veya 30'a çekilme ihtimali de dillendiriliyor.
Son uygulama 2011'de çıkmıştı
Son bedelli uygulaması 2011 sonunda çıkarılmış ve 30 yaş sınırı ve 30 bin TL bedel belirlenmişti. Askerliğin "vatani görev" olarak bilinmesine karşın, "Parası olan askerlikten muaf" algısı oluşması istenmiyor.
Bedelli için 5 sebep
Başbakan bedelli askerlik sinyali verdi, TSK da 'olumlu' bakıyor. İşte yüz binlerin beklediği 'bedelli'nin gerekçeleri
Binlerce gencin heyecanla beklediği bedelli askerlik tasarısı, yeniden tartışılıyor. KKTC'ye hareketinden önce Esenboğa Havalimanı'nda gündemi değerlendiren Davutoğlu, Genelkurmay Başkanı ve Milli Savunma Bakanı'ndan kapsamlı brifing aldıktan sonra ihtiyacı değerlendireceklerini açıkladı. Davutoğlu, "Bu çerçevede atılması gereken adımlar varsa bunları birlikte gözden geçireceğiz. Ama öncelikle bu konuda gerçek tablonun ne olduğu hususunda daha geniş, kapsamlı bir brifing alacağım" dedi.
Bu açıklamanın ardından gözler Genelkurmay'a çevrildi. Karargah'ın hazırlayacağı rapor, bedellinin zamanını, yaş sınırını ve kapsamını belirleyecek. Askerlik süresinin kısaltılması sonrasında personel sıkıntısı yaşamayan TSK'nın bedelliye soğuk bakmayacağı ihtimali üzerinde duruluyor. Çalışmada esas gündemin 'kaçak-saklı-bakaya yükümlülerin eritilmesi' olduğu belirtildi. Bedelli askerliğin çıkması halinde ücretinin de 15 ila 25 bin TL arasında olması bekleniyor. Yaşta ise birtakım oynamaların yapılabileceği değerlendiriliyor.
Bedelli talebi ve bunun, devlet yönetiminde karşılık bulmasının ardında yatan 5 gerekçesi ise şöyle:
> Türkiye'de şu anda 650 binden fazla asker kaçağı var. Bu sayı normal askere alma yöntemi ile kısa vadede bitirilemez.
> Hükümet terör olayları nedeniyle bedelliye karşı çıkıyordu. Bir yanda anneler ağlarken diğer yanda bedelli askerliğin çıkarılması hakkaniyete uygun bulunmuyordu. Ancak çözüm süreci ile artık terör de önemli oranda son buldu.
> Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı ve TBMM'ye gelen talep mektupları sonrasında bedellinin bir gereklilik olduğu imajı oluştu.
> Ordu artık profesyonelleşti. Bu da bedelli için hükümetin elini kolaylaştırıyor.
> Bedelli askerlik uygulamasıyla bütçeye de önemli bir katkının gelmesi bekleniyor.
Şehit ailelerine harcandı
Açıklanan verilere göre, önceki bedelli uygulamasında elde edilen gelirin büyük bölümü şehit yakınlarına "faizsiz konut kredisi", şehitlik bakımları ve "Biz Değil miydik" gibi projeler için kullanıldı.
Buket Güven / TÜRKİYE GAZETESİ