BURCU ÇALIK- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca yüz binlerce yaşlı, engelli vatandaş ile yakınları için umut olan "evde bakım yardımları" ile muhtaç durumdaki yaşlılara verilen aylıklar kapsamında, geçen yıl toplam 7 milyar 486 milyon liralık ödeme gerçekleştirildi.
Türkiye'de 65 yaş üstü nüfusun tüm nüfusa oranı, 2016 sonu itibarıyla yüzde 8,3 iken, bu oranın 2018 sonunda yüzde 8,7'ye, 2023'te yüzde 10,2'ye ve 2050 yılında da yüzde 21'e ulaşması bekleniyor.
Yaşlı nüfusundaki artış tahminlerini dikkate alarak yeni projeksiyonlar oluşturan ve yaşlıların "aktif yaşlanma" politikası ile daha iyi yaşam koşullarında hayatlarını sürdürmesini hedefleyen Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, şu ana kadar yüz binlerce yaşlı ve engelli için milyarlarca liralık destek sağladı.
Destekler, sadece yaşlı ve engellilere değil onlara bakım sağlayan yakınları için de umut oldu.
AA muhabirinin edindiği bilgilere göre, Bakanlığın, yaşlılar ve engelli durumda olan vatandaşlar için bu kapsamda sağladığı en önemli desteklerden biri olan "Evde Bakım Yardımları" ve 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz yaşlılara yaptığı maaş ödemelerinin toplam miktarı, 2017 yılı sonu itibarıyla 7 milyar 486 milyon lira olarak gerçekleşti.
- 500 bin yaşlı yakınına 5 milyar liralık destek
Bakanlık, "Evde Bakım Yardımları" kapsamında geçen yıl engellilik durumu olan ve ekonomik yoksunluk yaşayan yaşlılar için, kendilerine bakım sağlayan 500 bin yakınına toplam 5 milyar 720 milyon liralık destek sağladı.
Bakıma ihtiyacı olan engellilerin evde bakımına destek için, hane başına aylık 1085 lira ödeme yapıldı.
Ayrıca 2022 sayılı "65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun" kapsamında, 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz 618 bin yaşlıya, 1 milyar 766 milyon lira ödeme gerçekleştirildi. Yaşlı vatandaşlara üç ayda bir ödenen maaş tutarı 797 lira 40 kuruş oldu.
- Huzurevleri 25 binden fazla yaşlıya hizmet veriyor
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü öncülüğünde, yaşlı vatandaşlar için huzurevlerinin fiziki ve hizmet standartlarının iyileştirilmesinden, ücretsiz ulaşım imkanının kapsamının genişletilmesine kadar birçok yeni uygulama hayata geçirildi.
Verilere göre, 2002'de 63 Huzurevi ve Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi'nden sadece 4 bin 952 yaşlı yararlanabilirken, bugün, sosyal güvencesi olan ya da olmayan tüm yaşlılara hizmet veren toplam 14 bin 793 kapasiteli 144 huzurevi ve merkezde, 13 bin 692 yaşlı hizmet alıyor.
Bakanlığın denetiminde bulunan diğer bakanlıklara bağlı 570 kapasiteli 2 huzurevinde 566, belediyelere bağlı 3 bin 402 kapasiteli 22 huzurevinde 2 bin 381, dernek ve vakıflara ait 2 bin 454 kapasiteli 29 huzurevinde de 1717 yaşlıya hizmet veriliyor.
Ayrıca Türkiye'deki azınlıklara ait 508 kapasiteli 5 huzurevinde 355 ve 10 bin 184 kapasiteli 182 özel huzurevinde de 7 bin 128 yaşlı vatandaşa bakım hizmeti sunuluyor. Tüm huzurevlerinde toplam 25 bin 839 yaşlıya hizmet sağlanıyor.
Huzurevlerinden ekonomik yoksunluğu bulunan yaşlılar ücretsiz olarak yararlanabilirken, çeşitli nedenlerle aileleriyle birlikte olamayan bakıma muhtaç tüm yaşlılar da sıra gözetilmeksizin derhal uygun huzurevine alınıyor. Gündüzlü bakım hizmetinin de sunulduğu huzurevlerinde, yaşlı vatandaşlara düzenli olarak sosyal, psikolojik ve hukuki alanlarda da destekleniyor.
- Yaşlı Yaşam Evleri
Bakanlıkça, ailelerinin yanında desteklenemeyen yaşlı vatandaşlara ev ortamında, sosyal çevreden soyutlanmadan bakım desteği sağlanması amacıyla hayata geçirilen Yaşlı Yaşam Evleri'nin sayısı da her geçen gün artıyor.
2012'de pilot uygulama olarak başlatılan "Yaşlı Yaşam Evleri" uygulamasında, Türkiye genelinde, 179 kapasite ile çalışan 47 ev bulunuyor. Nezih bir sitede, konforlu bir dairede, dört beş kişinin, konusunda uzman bir bakım elemanıyla birlikte yaşadığı Yaşlı Yaşam Evleri'nde 164 yaşlıya hizmet veriliyor.
- Ayda 13 bin araca "ücretsiz seyahat" ödemesi yapıldı
Bakanlık, 2014'te kapsamı genişletilen "ücretsiz seyahat" uygulaması kapsamında da engelli, yaşlı, şehit yakını ve gazileri taşıyan şehir içi özel halk otobüsü ve deniz ulaşım aracı sahiplerine aylık gelir desteği ödemesi yapıyor.
Geçen yıl bu kapsamda ayda yaklaşık 13 bin araç için toplam 112 milyon 500 bin liralık ödeme gerçekleştirildi.
- "Aktif Yaşlanma"nın yol haritası hazırlandı
Yaşlıların yaşam kalitesinin artırılması ve sosyal hayattan kopmalarının engellenmesini amaçlayan "2018-2023 Aktif Yaşlanma Strateji Belgesi" taslağını hazırlayan Bakanlık, yol haritası niteliğinde olan bu belgeyi yakın bir zaman içerisinde yürürlüğe koymayı hedefliyor.
Tüm tarafların görüşleriyle hazırlanan belgede, vatandaşların aktif, sağlıklı bir şekilde yaşlılığa hazırlanmasını sağlayan koruyucu ve önleyici hizmetlerin yaygınlaştırılmasına yönelik önlemler yer alıyor.
Dört ana başlıktan oluşan belgenin "İş Gücü Piyasasına Aktif Katılım" başlığı altında yaşlılar için istihdam, sağlıklı çalışma koşulları, yaş ayrımcılığı ve dışlama, emeklilik sonrası çalışan dostu vergi sistemleri, tecrübe aktarımı, resmi olmayan kariyerin desteklenmesi konusunda politikalar sıralanıyor.
Belgede gelir güvenliği ve yoksulluk, istismardan koruma, zihinsel, ruhsal ve fiziksel iyilik hali, yaşlı bakım hizmetleri, demans ve alzaymır dostu hizmetler, yaşlı dostu yaşam alanları, dijital yetkinlik, kuşaklar arası dayanışma, adli süreç ve adalete erişim gibi birçok konu da bulunuyor.