Baba olmak demenin sadece çocuğun dünyaya gelmesinde rol alan erkek demek olmadığını, öncelikle sorumluluk sahibi olunması gerektiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Psikyatri Uzmanı Dr. Zafer Atasoy, yeni babaların merak ettiği soruları cevapladı.
Psikolojik olarak babalığa nasıl hazırlanılır?
Baba olmak demek öncelikle sorumluluk demektir. Bu sorumluluğu taşıyacak makam, mevki ve olgunlukta olmak gerekir. Örneğin halen öğrenciliğini yaşayan ya da hayatta kendi sorumluluğunu henüz üstlenmemiş birisinin babalığı ne kadar olabilir ki? Psikolojik olarak hazırlığın dışında aslında birde sosyolojik olarak hazırlıktan bahsediyoruz. Bir kadına kocalık yapacak, doğacak çocuğa babalık yapacak. Onu koruyacak, kollayacak, gözetecek, zarar görmesini engelleyecek güç ve kudrette de psikolojik olgunlukta olması gerekli.
Ben baba olmaya hazırım dediği zamanlar var mıdır erkeklerin?
Kadınlarınki kadar net olmasa da erkelerin de baba olmayı arzu ettiklerini, soylarının devamını istedikleri bir dönem var tabi ki.
Modern yaşam erkeği babalık konusunda nasıl etkiledi?
Hayat ekomomik şartlar nedeniyle gittikçe daha zor olmaya, eğitim süreleri daha uzamaya başladı. Böylece erkeklerin de baba olmaya hazır olduğunu hissetme süreci artık ileri yaşlara kaymaya başladı. Bebeğin getireceği ekonomik zorluklar hayatın içine daha çok girdikçe erkekler de bu sorumluluğun altına girmekten çekinmeye başladı.
Babalık için uygun yaş dönemi nedir?
Bunun için net bir şey söylenemez. Doğal olarak anne, baba, çocuk arasında kuşak farklılığı vardır. Kuşak farklılığının tolere edilebileceği aşama ancak bir kuşaktır. İki kuşağın tolere edilmesi ise çok zordur. İlk yıllarda çocuk çok hareketlidir, durmak, oturmak bilmezken babasından aynı enerjiyle yanıt vermesini bekler ancak özellikle ileri yaşta baba olunan durumlarda bu enerjiyi verebilmekte zorluk yaşanabilir.
İyi baba nasıl olmalıdır?
Babalık yapmanın ilk olarak biyolojik babalık değildir, bununla yetinilemez. Önemli olan çocuklarla iyi, verimli, doyurucu zaman geçirmek ve onlarla hayatı paylaşabilmektir. Çocuk büyütmekte babanın çok önemli bir rolü vardır. Bu rol tek başına annelere verilecek, annelerin üstüne atılacak bir görev olmamalıdır.
İyi baba çocuğa sahip çıkan, arka olan, destek olan, ihtiyacı olduğunda yanında olan kişidir.
İyi bir ebeveyn, iyi bir baba olmanın çocuğun hayatına kattığı değerler nelerdir?
Baba demek güven demektir. Güven duygusu ise kişiliğinin oluşması ve oturmasında çok etkilidir. Çocuklarınızla iletişim kurmanız ve her ne yaşta ve her ne konumda olursanız olun. Onlara zaman ayırmanız, hayatı onlarla paylaşmanız çok önemlidir.
İdeal baba:
- İdeal baba çocuğuna sevgi verebilmelidir. Bu duygunun yaşanacağı yer olan aile içi ilişkilerin sevgi içermesi gerekir. Eşlerin birbirlerine karşı sergiledikleri tutum, sevgi paylaşımları ve mutluluk ilk adım olacaktır.
- İdeal baba çocuğuna güven verebilmelidir. Çocuğun her türlü zorlandığı durumda yanında olabilmelidir. Varlığını hissettirmelidir. Çocuk babasına kolayca ulaşabilmelidir.
- İdeal baba çocuğuna destek verebilmelidir. Çocukların yaş ve cinsiyetlerine göre farklılık gösterebilen destekler ihtiyaçları olur. Bunların önemli kısmı, öncelikle manevi olanlardır. Duygusal destek en çok gereksinim duyulan destek türüdür, maddi destek aileden aileye farklılıklar gösterebilir.
- İdeal baba çocuğuna hoşgörülü olabilmelidir. Baba sert, otoriter, cezalandırıcı ve kısıtlayıcı gibi özellikler taşıyabilir. Ancak çocuğunun yanında hoşgörü sergilemesini bilmelidir. Gerektiği zaman çocuğun neden olduğu eksiklik ve hataları hoşgörüsü ile örtebilmelidir.
- İdeal baba çocuğu ile ortak zevkler paylaşabilmelidir. İster kız ister erkek çocuk olsun babanın çocuğu ile paylaşabildiği, çocuğuna aktarabildiği kültürel ya da bireysel zevkler olabilmelidir. Beraber hoş ve keyifli zaman geçirebilmelidir.
- İdeal baba çocuğun yaşamını kolaylaştırıcı olabilmelidir. Çocuğun karşısına çıkacak her türlü sıkıntı ve zor durumlarda bunları yenebilmesi için çaba sergilemeli, çözümler üretebilmelidir.