Hipotiroidi, tiroid bezinin yavaş çalışması sonucu tiroid hormon üretiminin azalmasıyla ortaya çıkıyor. Bu hastalık, vücudu tepeden tırnağa etkiliyor. Türkiye’de hipotiroidinin sıklığıyla ilgili net bilgi olmasa da, hipotioidi görülme oranının yüzde 5’lere ulaştığı, bu oranın kadınlarda daha da arttığı biliniyor.
Acıbadem Maslak Hastanesi’nden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Neslihan Kurtulmuş, hipotiroidinin ön aşaması denilebilecek olan ve laboratuvar bulgularında test sonuçlarının olumsuzlaşmaya başladığı ilk dönemin, özellikle 50 yaş üstü kadınlarda yüzde 10-20 oranında görülebildiğine dikkati çekiyor.
Hipotiroidinin en sık görülme nedenleri arasında; haşimoto hastalığı, cerrahi olarak tiroidin çıkarılmış olması, lohusalık sonrası görülen hipotiroidi, iyot eksikliği, radyoaktif iyot tedavisi, ve bazı ilaçların kullanımı geliyor.
Hastalığın tanısının oldukça kolay olduğunu, kan testleri ile tiroid hormon düzeyine bakılarak tanı konulabileceğini anlatan Doç. Dr. Neslihan Kurtulmuş, “ Hastalığın nedenini belirlemek için de başka kan tahlileri, ultrasonografi gibi yöntemlere başvuruyoruz. Tedavi eksik olan tiroid hormonunun hastaya tablet olarak verilmesi şeklinde yapılıyor. İlacın dozu hastanın mevcut klinik tablosuna, yaş ve kilosuna göre ayarlanıyor” diyor.
Halsizlikten saç dökülmesine birçok belirti veriyor
Doç. Dr. Neslihan Kurtulmuş, hipotiroidinin en sık rastlanan belirtileri arasında şunları sayıyor:
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Soğuğa tahammülsüzlük
- Mutsuzluk
- İsteksizlik
- Kilo artışı
- Kabızlık
- Saç dökülmesi
- Kas ve eklem ağrıları
- Ses kalınlaşması,
- Adet düzensizlikleri
Hipertroidi nelere yol açıyor?
Kalbin Ritmini Bozuyor: Hipotiroidinin başlangıç döneminde tansiyon yükselmesi (özellikle küçük tansiyon), kalp hızında azalma görülebilirken ileri dönemlerde kalp ritm bozuklukları, kalp yetmezliği, kalp damar hastalıkları da ortaya çıkabiliyor.
Kabızlık Yapıyor: Özellikle kabızlık sık görülüyor. Ancak şişkinlik, hazımsızlık da görülen yakınmalar arasında yer alıyor.
Böbrekler Suyu Atamıyor: Böbrekler hipotiroidinin ilk dönemlerinde genellikle belirgin yakınma oluşturmazlar, ancak hipotiroidi tedavi edilmediğinde böbreğin vücuttaki suyu atması yavaşlıyor ve ödem oluşuyor. Ayrıca toksik maddelerin ya da kullanılan ilaçların vücuttan atılması da zorlaşabiliyor.
Uykuda Solunum Duruyor: Özellikle tedavi edilmemiş, ilerlemiş hipotiroidik hastalarda solunum yavaşlıyor, derinliği azalıyor ve normalde kanda oksijen azalmasına ya da karbondioksit yükselmesine verilen etkin cevap bozuluyor. Uyku-apne sendromu denen uykuda solunumun durması da hipotiroidide görülebiliyor.
Kas Krampları ve Güçsüzlüğe Dikkat: Kas ve iskelet sistemi hipotiroididen oldukça fazla etkileniyor. Kas krampları, kas güçsüzlüğü bazen ilk bulgular olabiliyor. Ayrıca karpal tünel sendromu olarak bilinen, el bileğinde sinir sıkışması tablosu ile başvuran hastaların çoğunda da hipotiroidi saptanıyor.
Cilt Kuruyor, Kalınlaşıyor, Kaşınıyor: Cilt kuruması, geçmeyen kaşıntılar, ciltte kalınlaşma görülüyor.İleri dönemlerde ise karoten maddesinin birikimi sonucu ciltte sararma ortaya çıkabiliyor.
Hipotirodi Sperm Üretimini Bozuyor: Hipotiroidi östrojen oluşumunda dolayısıyla da kadında yumurtlamayı sağlayan diğer hormonların salgılanmasında bozukluğa yol açabiliyor ve sonuçta sağlıklı yumurtlamanın olmadığı adetler oluşuyor. Erkeklerde ise sperm üretimi ve kalitesi bozulabiliyor. Erkek ve kadındaki bu durum da kısırlığa yol açabiliyor.
Çocuklarda Büyümeye Engel Oluyor: Hipotiroidi varlığı bebek ve çocuklarda genel büyüme ve gelişme geriliğine yol açıyor. Ayrıca tiroid hormonları beyin gelişiminde çok önemli olduğundan bu hormonların eksikliği zihinsel gerilik, anlama güçlüğü, geç öğrenme durumlarına neden olabiliyor.
Metabolizmayı Yavaşlatıyor: Yukarıda da belirttiğim gibi üşüme ilk belirtilerden biri olabilir. Metabolizmanın yavaşlaması sonucu enerji üretiminin azalması, hipotiroidinin yarattığı kansızlığın olması üşümeye yol açıyor.
Kötü Kolesterolü Yükseltiyor: Kan kolesterol düzeyi hipotiroidide artıyor. Özellikle LDL kolesterolün artması damar hastalıklarına zemin hazırlıyor, koroner kalp hastalığı oluşumunu artırıyor, kalp krizi gelişimini tetikleyebiliyor.
Şişmanlığa Yol Açıyor: Hipotiroidi metabolizmayı yavaşlatması ve hastaların yorgunluk, halsizlik, kas ağrıları gibi nedenlerle aktiviterinin azalması sonucunda kilo artışı olabiliyor.