Aylık Gelir ve Dağıtılacak Ek Ödeme Hakkında genel yazı

T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
İzleme, Ölçme ve Değerlendirme Kurum Başkan Yardımcılığı

Sayı: 49022165-010-99/
Konu: Aylık Gelir ve Dağıtılacak Ek Ödeme

Kurumumuzun faaliyetlerine yönelik, Sayıştay Başkanlığı tarafından yürütülen 2012 yılı denetimleri sonucunda hazırlanan "TKHK 2012 Yılı Sayıştay Denetim Raporu’nun "2.2.1 Hastanelerin Faturalandırma Birimlerinden İlgili Ay İtibariyle Alınan Ek Ödemeye Esas Gelir İcmalleri İle TDMS "A2-Kurumun Aylık Ek Ödeme Raporu" Kısmında Yer Alan "Ek Ödemeye Esas Gelirler" Bölümünün Tutar Olarak Birbiri İle Örtüşmemesi" başlıklı bölümünde Özetle;

"işletmelerin kendi gelirleri ile örtüşmeyen hallerin oluşması durumunda dahi ek ödemeye esas eelirlerin tespiti, performansa dayalı analizlerde ve mali bilgi ve tabloların kullanılması ihtiyacı hasıl olan tüm işlemlerde TDMS’nin referans alınması önem arz etmektedir. Böylelikle kendi verilerini kullanan hastaneler ile TDMS verilerini kullanan hastaneler arasındaki lehte ve aleyhte durumlar önleneceği gibi, merkezden sistem üzerinden yapılacak inceleme ve analizlerde standart bir veri kaynağının oluşması sağlanacaktır." denilmektedir.

14/2/2013 tarihli ve 28559 sayılı Mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Sağlık Tesislerinde Görevli Personele Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (bb) bendinde "bb) Ödeme dönemi: Bir yıl içerisinde döner sermaye ek ödemesinin yapılacağı aylık dönemleri," hükmü,

Dağıtılabilecek döner sermaye tutarının belirlenmesi başlıklı 8 inci maddesinde; "MADDE 8 - (1) Döner sermaye komisyonu, dağıtılacak tutan (karar alınan tutar), sağlık tesisinin o dönemde elde ettiği gayrisafi hasılattan öncelikle Hazine payı, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi gereğince ayrılacak pay ile Bakanlık merkez payı ayrıldıktan sonra kalan miktarın 209 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirlenen oranın sağlık tesisi kalite katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan miktarı geçmeyecek şekilde belirler..." hükmü ile Ek ödeme zamanı başlıklı 12 nci maddesinde;

"MADDE 12 - (1) Ek ödeme aylık dönemler halinde yapılır." hükümleri yer almaktadır.

Söz konusu Yönetmelik hükümlerinde ek ödemenin aylık dönemler halinde yapılacağı ve sağlık tesislerimizin ek ödeme dağıtımına esas gelirlerinin ilgili aya ait döner sermaye gelirlerinden oluşacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu çerçevede, sağlık tesislerinin döner sermaye komisyonlarınca ek ödeme dağıtımına esas gelirlerini belirlerken ilgili ayın son günü itibariyle gerçeklesen gelirlerini dikkate alması ve TDMS sistemindeki A2 raporu doğrultusunda ek ödeme dağıtılması hususunda azami özenin gösterilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan; 209 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde "Bu fıkra uyarınca personele her ay yapılacak ek ödeme net tutarı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9 uncu maddesi uyarınca kadro ve görev unvanı veya pozisyon unvanı itibarıyla belirlenmiş olan ek ödeme net tutarından az olamaz" hükmü ile "Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesislerinin bağış, faiz ve kira gelirleri ek ödeme dağıtımında kullanılamaz ve bu birimlerde görevli personele yapılacak ek ödeme toplamı, ilgili birimin cari yıldaki hizmet bedelinden ayrı olarak faturalandırılan ilaç ve her türlü tıbbi sarf malzemesi gelirlerinin yüzde kırk beşini, diğer döner sermaye gelirlerinin ise yüzde ellisini aşamaz. " hükümleri yer almaktadır.

Anılan hükümler doğrultusunda personele her ay maaşla birlikte ilgili sağlık tesisinin döner sermayesinden 375 sayılı KHK'da öngörülen net tutarda ek ödeme yapılmakta, mezkur Ek Ödeme Yönetmeliği uyarınca belirlenen performansa dayalı ek ödemeler ilgili ayı takip eden ayın başında ödenmekte ve maaşla birlikte yapılan sabit ek ödeme tutan performansa dayalı ek ödeme tutarından mahsup edilmektedir.

1- Aylık gayrisafi hasılatı düşük gerçekleşen sağlık tesislerinde maaşla birlikte ödenen ve 209 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde öngörülen sabit ek ödemeler toplamı aynı Kanun maddesinde öngörülen dağıtılabilecek ek ödeme tutarı üst sınırını aşabilmektedir ve bu durum mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmemektedir. Ancak, bu durumda sabit ek ödemeler dışında performansa dayalı ek ödeme dağıtılması halinde zaten aşılmış olan ek ödeme üst sınırı daha çok aşılabileceğinden, mevzuat hükümlerine aykırılık söz konusu olacaktır.

Örneğin Hastanenin toplam geliri 1000 TL ve Dağıtılabilecek ek ödeme üst sının 400 TL iken ayın 15'inde yapılan sabit ek ödemeler toplamı 500 TL olarak gerçekleşmiş ise; 209 sayılı Kanuna göre ek ödeme için ayrılması gereken tutar sabit ek ödemeler nedeniyle aşılmış durumdadır ancak sabit ek ödemeler de 209 sayılı Kanuna göre yapıldığından mevzuat hükümlerine aykırılık söz konusu değildir. Ancak, sabit ek ödemeler (500 TL) dışında yasal sınır olan 400 TL'nin altında bir ek ödeme dağıtım karan alınarak (örn. 200 TL) performansa dayalı ek ödeme dağıtılması halinde mahsuplaşmadan sonra dağıtılan performansa dayalı ek ödeme ile sabit ek ödemenin toplamı 500 TL civarında gerçekleşeceğinden mevzuat hükümlerine aykırılık söz konusu olacaktır. Bu durumda bulunan sağlık tesislerince performansa dayalı ek ödeme dağıtım kararı alınmaması gerekmektedir.

2- Ayın 15'inde yapılan sabit ek ödemeler toplamının dağıtılabilecek ek ödeme üst sınırını asmadığı dönemlerde aynı dönem için performansa dayalı ek ödeme dağıtılması durumunda, performansa dayalı ek ödeme ile sabit ek ödemenin toplamı dağıtılabilecek ek ödeme tutan üst sınırını aşabilmektedir. Bu durumlarda her ne kadar sağlık tesisi döner sermaye komisyonunca 209 sayılı Kanunda öngörülen dağıtılabilecek ek ödeme üst sınırını aşmayacak şekilde karar alınmış olsa da; dağıtılan performansa dayalı ek ödemeler toplamı ile sabit ek ödemeler toplamı Kanundaki dağıtılacak ek ödeme üst sınırını aşabildiğinden, bu şekilde yapılan ek ödeme dağıtımı mevzuata uygun değildir.

Ek ödeme dağıtım kararının; performansa dayalı ek ödemeler toplamı ile sabit ek ödemeler toplamının Kanundaki dağıtılacak ek ödeme üst sınırını asmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir.

Örneğin Hastanenin toplam geliri 1000 TL ve Dağıtılabilecek ek ödeme üst sının 400 TL iken ayın 15'inde yapılan sabit ek ödemeler toplamı 300 TL olarak gerçekleşmiş ise; sağlık tesisi dağıtılacak ek ödeme sınırını geçmeyecek şekilde yani 400 TL'nin altında bir tutar üzerinden (örn. 350 TL) karar alabilecektir. Ancak, 350 TL üzerinden dağıtılan ek ödeme ile o ayın 15'inde yapılan 300 TL sabit ek ödeme mahsuplaştırıldıktan sonra ek ödeme toplamı 450-500 TL civarında gerçekleşebileceğinden, "ek ödeme" olarak yapılan ödemeler yasal sınır olan 400 TL'yi aşmış olacaktır. Sağlık tesisi dağıtılacak ek ödeme kararını 350 TL olarak değil de 250 TL olarak almış olsa idi sabit ek ödeme (300 TL) ve performansa dayalı ek ödeme (250 TL) toplamı mahsuplaşmadan sonra 400 TL'yi aşmamış olabileceğinden, ek ödeme dağıtım kararının toplamda ek ödeme üst sınırını asmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir.

Bu doğrultuda, sabit ek ödemeler toplamının dağıtılabilecek ek ödeme üst sınırını aşmağı dönemlerde döner sermaye komisyonunca karar alınacak tutarın, her iki ödeme toplamının Kanundaki üst sınırını aşıp aşmadığının dikkate alınarak belirlenmesi, sabit ek ödemeler toplamının dağıtılabilecek ek ödeme üst sınırını aştığı dönemlerde ise ek ödeme dağıtım karan alınmaması hususunda;

Bilgilerinizi ve gereğini önemle rica ederim.

Uzm. Dr. Zafer Çukurova
Kurumu Başkanı