Ayakkabı kalıbının ayağın anatomisine ve biomekaniğine uygun olarak seçilmesi gerektiğini vurgulayan uzmanlar, ayak anatomisinin dışında seçilen sadece moda faktörü göz önüne alınarak oluşturulan kalıpların, ayak sağlığı için son derece sakıncalı olduğunu ifade ediyor.
İnsanın tüm yükünü taşıyan organlardan biri olan ayaklar vücudun en çok hasara uğrayabilecek kısımıdır. Ayaklar çalışma koşullarına ve spor gibi etkinliklere bağlı olarak oldukça yüksek basınca maruz kalmakta ve normal yaşam koşullarında bile her gün yeterince zorlanmaktadır. Yapılan sporun cinsine bağlı olmakla birlikte spor yaparken beden ağırlığının 3-4 katı fazlası yük ayaklara binmektedir. Bu nedenle ayak sağlığına gereken duyarlılık gösterilmeli ve ayakkabıları korumak için amaca uygun ayakkabılar giyilmelidir. TASEV Mütevelli Heyeti Üyesi, İstanbul Üniversitesi Ayak Biomekanlığı ve Ayak Sağlığı Öğretim Görevlisi Dinçer Ünal"ın "ayak sağlığı ve ayakkabı" konulu "Standart" dergisinde yayımlanan yazısına göre ayak sağlığı için bilinmesi ve yapılması gerekenler:
AYAKKABI SUNİ DERİYLE ÜRETİLMİŞSE AYAĞIN SICAKLIĞI 49 C"YE KADAR ÇIKABİLİYOR
Normal bir ayağın sıcaklığı 34 C iken ayakkabı içindeki ayağın sıcaklık 41 C civarındadır. Sıcak ve nemli havalarda, spor veya koşma gibi aktivitelerde ayağın sıcaklığı 43-46 C arasında değişmektedir. Ayakkabı sıkı ve dar, ayrıca suni deri astar ile üretilmişse sıcaklık 49 C"e ulaşır. Isı ayağı şişirir ve hacmi yüzde 5 artar ve böylece ayakta rahatsızlık başlar. Ayak tabanı her adımda fren yapar, ayak içeride kayarak ayakkabının iç tabana sürtünür. Normal olarak günde 8 bin adım attığımız düşünülürse, ayakkabı içinde yüksek ısı oluşur.
BİR ÇİFT AYAK GÜNDE 0.5 LİTRE TER ÜRETİR
Terleme, yaş-cinsiyet-aktivite (spor) ayak- ayakkabı uyumu-malzemeye göre değişiklik gösterir. Ayakta bir inç karede ortalama 3 bin adet ter bize mevcuttur. Böylece bir çift ayakta 180 bin adet ter bezi vardır. Bir çift ayak günde 0.5 litre ter üretir. Başka bir hesapla, bir çift ayak yılda 180 litre ter üretir. Böylece ter ve ısı bileşimi neticesinde ayakkabının içinde nem oluşur.
AYAKKABININ İÇİNDEKİ KARANLIK BAKTERİLERİN EN SEVDİĞİ ORTAMDIR
Nemin yüzde 60"ı mokarsen ayakkabılarda, yüzde 30"u bağlı ayakkabılarda dışarı çıkar, terin yüzde 98"i su, yüzde 2"si tuz ve asitten oluşur. Bu nedenler ayağa ve ayakkabıya zarar verir. Nem sıcaklık ve ayakkabının içindeki karanlık, bakterilerin en çok sevdiği ortamdır. Ayrıca bu bakteriler derideki protein ve astardaki selüloz ile beslenerek çoğalırlar. Neticede ayakta cilt problemi ve kokulara neden olur.
BİR ÇİFT AYAKTA 2 TRİLYON MİKROP BULUNUR
Erişkin bir insanın vücudunda 10 trilyon mikrop bulunur. Bir çift ayakta ise 2 trilyon mikrop bulunmaktadır. Ayakkabının içi genellikle temizlenmediğinden bu mikroplar süratle çoğalır ve problemlere neden olur.
ÜRETİMDE KULLANILAN KİMYASALLAR ÇOCUKLAR İÇİN ÇOK SAKINCALI
Ayakkabı malzemelerinde binlerce kimyasal kullanılmaktadır. Bunlar cildi etkilemekte ve bazı problemlere neden olmaktadır. Özellikle kimyasallar ile üretilen deri ile yapılan ayakkabı çocuklar için çok sakıncalıdır.
AYAKKABININ KALIBI, ANATOMİSİNE VE BİOMEKANİĞİNE UYGUN OLARAK SEÇİLMELİ
Bu gibi sorunların üstesinden gelmek, ayak sağlığında maksimum fayda sağlamak için ayakkabıya önem verilmeli, gerek tasarım, gerek üretim aşamasında gerek malzeme seçiminde son derece titiz davranılmalıdır.
Ayakkabının kalıbı, anatomisine ve biomekaniğine uygun olarak seçilmelidir. Ayak anatomisinin dışında seçilen sadece moda faktörü göz önüne alınarak oluşturulan bir kalıp, ayak sağlığı için son derece sakıncalıdır. Özellikle bayan ayakkabılarında kullanılan yüksek topuklar, ileri yıllarda taban çökmelerine ve başparmak deformitelere neden olmaktadır.
EN İDEAL MALZEME DOĞAL MALZEME
Kalıbı takip eden önemli bir konu, tasarımdır. Model tasarlarken ayağın hareket ve bükülme noktalarına dikkat edilmelidir. Böylelikle bu noktalara gelen ekler ve katlardan kaçınılmış olunur. Üretimde bu sistemlerin en uygununun seçmek, ayak sağlığı için gereklidir. Ayak sağlığı için önemli faktörlerden biri de malzeme seçimidir. İdeal malzemeler, doğal malzemelerdir. Ayakkabı sayasında ve iç astarında kesinlikle hakiki deri kullanılmalıdır. Tabanlarda kösele, kauçuk veya bunlara eşdeğer diğer malzemeler kullanılmalıdır. Taban malzemeleri esnek olmalı, ayağın tabandaki biomekanik bükülmelerine uyum sağlanmalıdır.
Ayakkabı alırken dikkat edilmesi gereken noktalar:
-Özellikle ayakların en şiş olduğu akşamüstü tercih edilmelidir.
-Ayakkabının iç boyu 10 mm daha uzun olmalıdır.
-Ayakkabının hakiki deriden imal edilmemiş olmasına dikkat edilmelidir.
-Yüksek topuklardan kaçınılmalıdır