Atamaları durduran Başbakanlık Genelgesinin zamanlaması tartışılsa da Başbakanlık uzun süredir Bakanlıklarda yapılan paralel ve liyakatsiz atamalardan ciddi bir şekilde rahatsızdı. Özellikle kararnamesi çıkmayan bürokratların vekaleten görevlerini sürdürmeleri ya da kararnamesiz görevlere atanması Başbakanlık Genelgesinin asıl çıkma nedeniydi. Sosyal Güvenlik Kurumuna Sendika Başkan Yardımcısı bir memurun sıra dışı ve etik dışı bir şekilde Daire Başkanı olarak atanması da çıkarılan Genelgenin sebeplerinden bazılarını açıklamaktadır.

Özellikle bazı kurumlar atamalarda kariyer ve liyakati bir kenara bırakmış ve maalesef yağmacılık yöntemini fütursuzca kullanmıştır. KİT'lerde yapılan istisnai atamalar ile görevde yükselmeyi arkadan dolanarak yapılan atamalar genel bir uygulama haline gelmiştir. Genelge ile bu tür yağmacı atamaların önüne geçilmiştir. Hal böyle iken Genelgenin özenle yazılmadığını ve gereksiz birçok atamanın da kapsama alındığını ifade etmek isteriz.

Bu çerçevede, 2015/9 nolu Başbakanlık Genelgesiyle kamu kurum ve kuruluşlarında atamalar durduruldu. Ancak, kamu kurumları Genelgedeki açık olmayan hususlar nedeniyle birçok personeli mağdur edebilmektedir. Bu nedenle Genelgede yer alan sıkıntılı hususları izah etmeye çalışacağız.

Hangi kurumlar kapsam dışındadır?

Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, Türkiye Büyük Millet Meclisi İdari Teşkilatı, Anayasa Mahkemesi, hakim ve savcı adaylarının atanmaları yönünden ilgisine göre Adalet Bakanlığı veya Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu, Sayıştay Başkanlığı, Kamu Denetçiliği Kurumu, Milli İstihbarat Teşkilatı, il özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmeler genelge kapsamının dışında yer almaktadır.

Hangi atamalar genelge kapsamı dışındadır?

Kamu Personel Seçme Sınavı sonuçlarına göre merkezi yerleştirme sonucunda yapılacak atamalar. Bu atamalar içerisine öğretmen atamalarını da dahil edebiliriz. Merkezi yerleştirme yapılmayan atamalar ise Genelge kapsamındadır.

Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı ve Diş Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı sonucunda atanmaya hak kazananların atanmaları.

Doçent ve profesör kadrolarına yapılacak atamalar ile 657 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi kapsamına giren engelli atamalar.
4857 sayılı İş Kanununun 30 uncu maddesi kapsamına giren eski hükümlü atamaları. Engelli işçi atamaları genelge kapsamındadır. Yani izin alınmadan engelli işçi ataması yapılamaz. Yine 4857 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan diğer atamalar da genelge kapsamındadır. Bu haliyle genelgenin iyi yazılmadığını söyleyebiliriz. Halbuki kanunen yapılması zorunlu atamalar Genelge kapsamı dışına çıkarılmalıydı.

3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun ek 1 inci ve ek 6 ncı maddeleri kapsamına giren atamalar.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu kapsamında veya diğer ilgili mevzuata göre yapılacak askeri personel atamaları. Ancak, emniyet mensuplarının ataması genelge kapsamındadır.

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun 22 nci maddesi uyarınca yapılacak atamalar ile Devlet burslusu olarak yurt dışına gönderilen öğrencilerin akademik eğitimlerini tamamlamalarını müteakip atanmaları.

Memur veya işçilerin istifaen görevlerinden ayrılmaları ile sağlık vb. nedenlerden dolayı idarecilerin kendi istekleriyle görevden ayrılmaları da Genelge kapsamı dışındadır.

Zorunlu yer değiştirmeye tabi atamalar. Eş durumu ve mazeret nedeniyle yapılacak naklen atamalar. Mazeret atamaların neler olduğuna ilgili kamu kurumlarının özel mevzuatına bakılarak karar verilecektir. Eş durumu, sağlık ve öğrenim gibi mazeretler bu kapsamda değerlendirilebilir. Bu atamalar içerisine kurum içi yer değişikliğinin girmediğini düşünüyoruz. Yani bir bakanlığın A dairesinden B dairesine yapılacak nakillerin Genelge kapsamında olmadığını düşünüyoruz. Ayrıca, unvan değişikliği olmadan kurum içi yer değişiklikleri de kapsam dışındadır.

Vatani görevlerini yapmak üzere görevlerinden ayrılıp terhislerini müteakip tekrar eski görevlerine dönmek isteyenler ile ücretsiz izin bitimi yapılacak atamalar.

Mükteseben yapılacak derece terfileri ve görevde yükselme sınavı sonucunda yapılacak atamalar. Bu atamalar içerisine aday memurun asalet tasdikleri ile uzman yardımcılığından uzmanlığa yapılacak atamalar da girmektedir. Ayrıca, belirli bir süre çalıştıktan sonra bir üst göre getirilme zorunluluğu bulunan atamlar da Genelge kapsamı dışındadır.

Yargı kararlarının uygulanması nedeniyle yapılacak atamalar ile 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun ek 7. maddesi kapsamına giren atamalar.

3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun Ek 1 inci maddesi ile 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun Ek 1 inci maddesi kapsamına giren atamalar.

Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararla yapılacak atamalar ile Müfettiş raporu veya soruşturma sonucu yapılması gereken atamalar.

Genelge kapsamında olan atamalar hangileridir?

Yukarıda belirtilen atamlar hariç olmak üzere her statüdeki personelin görev ve unvan değişikliği niteliğinde olanlar dahil naklen veya açıktan atamaları genelge kapsamındadır. Örneğin memurun VHKİ kadrosuna atanması için Başbakanlıktan izin alınması gerekmektedir.

Kapsamda bulunan kurum ve kuruluşlarında daire başkanı, eşiti ve üstü boş kadrolara vekalet, yürütme ve tedvir dahil tüm görevlendirmeler için Başbakanlıktan izin alınacaktır. Müdür kadrolarına vekaleten atamalar genelge kapsamı dışında, asaleten atamalar ise Genelge kapsamındadır.