Anne sütünün yeni doğan bebekler için en mucizevi besin olduğu biliniyor. Anne sütü bebeklik döneminde yeterli ve dengeli beslenme, sağlıklı büyüme ve gelişme için esaslar arasında yer alıyor. Uzmanlar anne sütünün önemini her ne kadar vurgulasa da Türkiye’de bebeklerin ilk ayda sadece anne sütü ile beslenme oranı maalesef %14 oranında kalıyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Mehmet Güneş, yeni doğan bebekler için anne sütünün önemi hakkında bilgi verdi.
İlk 6 ay anne sütü olmazsa olmaz!
Anne ve bebek doğaları gereği ilk günden itibaren uyum içindedir. Doğumla başlayan birlikteliğin ardından beslenme yani emzirme büyük önem taşır. Bebeğin ihtiyacı olan en uygun, en dengeli ve en yeterli mucizevi besin anne sütüdür. Bebekler doğumdan itibaren ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmeli, anne sütü ile beslenebilen sağlıklı bir bebeğin beslenmesine ek olarak su dahil sıvı ya da katı hiçbir ekleme yapılmamalıdır. İlk 6 ay sadece anne sütü verilmeli, 6 ay ve sonrasında ek gıdalara geçilerek 1 yıl tamamlanmalıdır. İlk bir yılı anne sütünü etkin şekilde alarak tamamlayan bebeklerde, anne sütünün devamlılığı sürdüğü takdirde emzirmeye 2 yaşa kadar devam edilmelidir.
Formül süt, bebeğin dönemine uygun içerikte olmalı
Anne sütünün olmaması yetersiz olması, erken kesilmesi veya verilmemesi gereken durumlarda, anne sütünün değerine en yakın bulunan “formül süt” 1 yaşına kadar anne sütü yerine verilmelidir. Seçilen formül sütün bebeğin dönemine uygun içerikte ve miktarda olması önemlidir. Bu durumda aile çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına danışarak ilerlenmelidir. Unutulmamalıdır ki anne sütünün içeriğine ulaşmak amaçlanarak hazırlanmış olsalar da bu ürünlerin anne sütünün mükemmelliğini tam anlamıyla sunma şansı yoktur.
Derin dondurucuda 6 ay güvenle saklanabilir
Doğrudan anne sütü ile beslenme en idealdir ancak bazen sütün sağılarak saklanması gerekebilir. Annenin HIV, brusella ya da verem gibi bulaşıcılığı olan hastalık taşıması, memede herpetik lezyon alan görülmesi, tanı ve tedavi amaçlı ilaçlı film çekilmesi, metabolik hastalık olması (klasik galaktozemi, doğumsal laktaz eksikliği) ve annenin antidepresan, tansiyon ilaçları kullanımı anne sütünün bebeğe ulaşmasına engeldir. Bu durumlarda uygun şartlarda sağılan anne sütü ile bebek beslenebilir. Anne sütü oda sıcaklığında 3 saat, buzdolabında 72 saat ve derin dondurucuda 6 ay güvenle saklanabilir.
Anne sütünün bebek gelişimindeki faydaları şunlardır;
- Bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişmesi için eşsiz bir fırsattır.
- Anne bebek arası duygusal bağı oluşturur.
- Bebeğin nörolojik ve duygusal gelişimini sağlar.
- Anne sütü güvenli, temiz ve ekonomiktir.
- Birçok hastalığa karşı koruyucudur.
- İshal ve akut solunum yolu hastalıklarını azalttığı gibi ishale bağlı ölümleri azaltır.
- Anne sütü ile beslenen bebeklerde ölüm oranı ve hastaneye yatış oranı daha düşüktür.
- Anne sütü besin alerjisi, egzama ve astım riskini azaltır.
- Anne sütü ile beslenme obezite, kardiyovasküler hastalık, hipertansiyon ve tip 1 ve 2 diyabetten korur.
- İlk 2 yaştaki kötü beslenme demir eksikliği anemisi, kronik malnütrisyona bağlı büyüme geriliği ve çağın hastalığı obezite başta olmak üzere birçok hastalık riskini artırır.
Ek gıdaya 6. aydan önce başlanmamalı!
6.aya kadar anne sütü ile beslenen bebekler için, 6.aydan sonra anne sütü tek başına bebeğin besin ihtiyacını karşılayamaz. Ek gıdalara 4. aydan önce kesinlikle başlanmamalı ve ek gıdaya geçiş 6,5 aydan sonraya bırakılmamalıdır. Ek gıdaya geçildiği dönemde anne sütü kesilmemeli, süt devamlılığı olduğu sürece 2 yaşına kadar beslenmede anne sütü de yer almalıdır. Ek gıdaya başlarken tek çeşit gıda ile başlanmalı ve her yeni gıda teker teker 3 gün kuralına uyarak eklenmelidir. Et tüketiminin ek gıdaya dahil edilmesi geciktirilmemelidir. Gıdalara şeker ve tuz ilave edilmemeli, hazır çorba, meyve suyu, konserve ve sucuk, sosis, salam gibi işlenmiş et ürünlerine yer verilmemelidir. Besinlerin kıvamı bebeğin yaşına göre ayarlanmalıdır.