Sık depresyon ve kafa travması geçiren kişilerin hastalığa yakalanma riskinin diğer kişilere oranla daha fazla olduğuna dikkat çekiliyor.
Alzheimer hastalığı, beynin başta hafıza olmak üzere; öğrenme, konuşma ve davranışlarla ilgili kısmını etkileyen ilerleyici beyin hastalığı olarak tanımlanıyor. Habertürk’ ten Ceyda Erenoğlu’nun haberine göre unutkanlığın veya bunamanın ileri yaşlarda en sık görülen nedeninin bu hastalık olduğu belirtiliyor. Genel belirtilerin; kişinin yapacağı işi, ocağın altını, isimleri ve eşyaların yerini unutma, namazın rekatlarını ve bildiği adresi karıştırma olduğu belirtiliyor. Bu sorunda hastalar yeni şeyleri öğrenmede zorlanıyorlar.
VM Medical Park Bursa Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Ertuğrul Uzar, Alzheimer hastalığının az bilinen göstergeleri arasında; kişinin iyi bildiği yemek tarifini karıştırması, yemek yapmada zorluk yaşamaya başlaması, kullandığı kelimeleri hatırlamada zorlanması olduğunu söylüyor. Alzheimer olan kişi, ince el becerilerini de kaybetmeye başlıyor. Düğmelerini iliklemede zorlanması, hobilerinden uzaklaşması, kendi iç dünyasına çekilmesi ve az konuşması bu belirtiler arasında yer alıyor. Bazı hastalarda ise davranış problemleri ön planda oluyor. Hasta şüpheci davranıp agresif tutum gösterebildiği gibi aşırı vurdumduymaz da olabiliyor. Hastalık ilerledikçe şikayetlerin kötüleşeceğinin unutulmaması gerekiyor.
MENOPOZ SONRASI KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Alzheimer hastalığına kadınlarda erkeklere kıyasla 1.5 - 3 kat daha sık rastlanıyor. 65 yaşından sonra her 5 yılda bir Alzheimer hastalığının 2 kat arttığı göz önüne alınırsa,cinsiyet farklılığının kadınların daha uzun yaşam sürelerinden kaynaklandığı düşünülüyor. Kadınlarda menopoz sonrası Alzheimer hastalığıyla daha sık karşılaşılması da dikkat çekiyor. Bunun nedeninin, menopoz döneminde östrojen ve progesteron hormonlarının azalması olduğu belirtilse de henüz bilimsel olarak kanıtlanmadığı, kanıtlanamayan bir başka şeyin de menopoz döneminde kullanılan hormon tedavisi olduğu belirtiliyor.
SIK DEPRESYON GEÇİRENLERDE RİSK FAZLA
Alzheimer’ın en ağır formu, depresyon veya psikolojik rahatsızlıkları olanlarda görülüyor. Depresyon belirtilerinin Alzheimer bulgularını maskelemesi, tedavide gecikmelere neden olabiliyor. Bu tür hastaların, tedaviye uyum sağlamadıkları ve ilaç kullanımını reddettikleri belirtiliyor. Bazı hastalar şüpheci davranışa sahip olup herkese kuşkuyla baktıkları için tedavi ve hastalık yönetiminde zorluklar yaşanıyor. Farklı nörolojik ve dahili hastalıkları olan hastaların tedavisi de zor oluyor. Hastalığın ilerlemesi kişiyi aşırı huzursuz edip, anlamsız konuşmalar yaparak etrafındakilere bağırma ve hayal görme gibi sonuçlar verebiliyor.
KAFA TRAVMASI GEÇİRENDE ŞİDDETLİ SEYREDİYOR
Kronik depresyonu ve kronik ağrısı olup kafa travması geçirmiş kişilerde Alzheimer belirtileri daha şiddetli oluyor. Bu hastaların şikayetleri daha abartılı olduğu için hasta konforunu sağlamanın çok zor gerçekleştiğine dikkat çekiliyor.
ALZHEİMER’LI KİŞİYLE TARTIŞMAYIN!
Alzheimer hastası için evde güvenli bir ortam oluşturmak gerekiyor. İleri evrelerde ki hastalara temizlik, tuvalet ve beslenme açısından yardım edilmesi öneriliyor. Evde hastayı koruyacak şekilde yapılacak değişiklikler (Hastanın tehlikeli yerlere örneğin mutfağa, ilaçların bulunduğu alanlara girmesinin engellenmesi, banyoda tutunması için barlar yapılması, dış kapının kilitli kalması vb) şart görülüyor. Alzheimer hastası sıklıkla objelerin isimlerini unutacağı için kınamanın işe yaramayacağını unutmamak, hastaya sevgi gösterip duygusal destek vermek gerekiyor. Hastayla tartışmak hastanın davranışlarını olumsuz etkileyip daha agresif ve huzursuz hale gelmesine neden oluyor ve güvensizlik oluşturuyor. Bu nedenle hastayla birlikte ilginç aktiviteler gerçekleştirmek ve anlayışlı davranarak sosyal iletişiminin artırmasına yardım etmek gerekiyor.
ORTAK HATIRALARINIZI PAYLAŞIN
Alzheimer hastası başlangıçta karışık, sonraki dönemlerde ise basit işleri yapmada zorlanıyor. Uyku – uyanıklık düzeni bile değişiklik gösterdiği için hastanın bakımını üstlenenlerde uykusuzluk sorunuyla sık karşılaşılıyor. Hastaya yararlı olabilecek en önemli davranışın hasta yakınlarının kendisiyle ortak hatıralarını paylaşmaları olduğu belirtiliyor. Alzheimer hastası yeni bilgileri öğrenmeyi, akılda tutmayı ve tekrar hatırlamayı başaramadığı için önceki yıllarda mutlu olduğu hatıraları konuşmak iyi hissettiriyor.