BSK Eskişehir Anadolu Hastanesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op.Dr.Emine Elmas Etiz, adet gecikmesinin ne zaman ciddiye alınması gerektiğini anlattı.
Normal adet gören bir kadında siklüsler fizyolojik olarak 21-35 gün arasında değişir. Bir adet siklüsünün 35 günden uzun sürmesi durumunda adet gecikmesinden bahsedilir. Ancak çok sık karşılaşılan bir durum olan adetlerin birkaç gün gecikmesi bir sorun olarak algılanmamalı. Yılda bir iki kez adet gecikmesi olabilir ancak adet düzensizliği 2-3 ay devam ederse doktor tarafından değerlendirilmelidir.
Neden kaynaklanır?
Adet gecikmesinin en sık görülen nedenini yumurtanın geliştiği folikülün çatlamaması sonucu ortaya çıkan bir durum oluşturur. Aslında kadınların bir çoğu yılda bir siklüs yumurtanın çatlamaması veya folikül persistensini yaşarlar. Fizyolojik olan bu durum pek çok kez birkaç günlük adet gecikmesine yol açtığı için kadınlar tarafından fark edilmez.
Adet gecikmesinde ilk olarak akla gelmesi gereken şey ise gebeliktir. Adet gecikmesi fizyolojik olan bu durumlar dışında yumurtalıklarda gelişebilecek endometriozis kistleri, yumurtalıkların iyi ve kötü huylu tümörleri gibi patolojik kistik oluşumlarda da görülebilir. Bazı hormonal denge bozukluklarında ilk belirti adet gecikmesi şeklinde olabilir. Bu grup hastalıklar çok çeşitlidir ve karmaşık bir yapı içerisinde olabilirler. Bunlar içerisinde en sık rastlananları ise polikistik over sendromu, tiroid bezi fonksiyon bozuklukları ve süt hormonu olarak bilinen prolaktin hormonu salgı bozukluklarıdır. Bu hormon bozuklukları arasında adet düzensizliklerine en sık yol açan durumu ise polikistik over sendromu oluşturuyor.
Tanı nasıl konuyor?
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı muayene ve ultrasonografi ile tanı koyar. Detaylı yapılacak olan hormon profili analizi de teşhisin en önemli parçasını oluşturur. Bazı hormon metabolizması bozukluklarında doktor ilave birtakım tahlillere ve testlere başvurabilir. Hatta röntgen filmi ve bilgisayar tomografi de tanı için gerekebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Tedavi şekli, bulunan patolojiye göre değişir. Tiroid hormonu yetersizliğine bağlı durumlarda tiroid hormonu verilir. Prolaktin hormonunun yüksek düzeyde salgılandığı durumlarda, salgılamayı kesici ilaçlar verilir. Polikistik over sendromunda ise sadece kilo vermeyle bile adetler düzene girebilir. Ayrıca progesteron hormonu veya doğum kontrol haplarıyla da tedavi mümkün olabiliyor.
Tedavi edilmemesi ne gibi sonuçlara yol açar?
Sürekli östrojen hormonu etkisi altında kalan rahim içini döşeyen endometrium tabakası her ay düzenli dökülüp adet kanaması şeklinde atılmadığı için sürekli kalınlaşır. Uzun yıllar içersinde bu durum rahim kanseri oluşumu riskini arttırmaktadır. Ayrıca adet gecikmeleri tedavi edilmezse gebelik oluşumu gecikir veya gerçekleşmez. Adet gecikmesine neden olan yumurtalıkta kistik bir durum sözkonusu ise tedavisi gecikmiş olur.