Boyunda ağrıya yol açan neden ve korunma yollarına yakından bakalım istedik
Boyun ağrılarını iki ana başlık altında toplayabiliriz:
1- Omurgasal nedenlİ ağrılar
a- Omurga ve yumuşak dokuların travmaya bağlı zedelenmeleri
b- Omurgalarda yıpranmalara bağlı boyun kireçlenmeleri
c- Boyun fıtığı.
2-Omurga dışı boyun ağrıları
Bu grupta yer alan ağrılara göğüs kafesinden çıkan adale ve sinirlerin sıkıştıran ağrılar, yani ‘torasik çıkış sendromları (T.O.S) adı verilir. Yine üç nedenden kaynaklanabilir:
a- Boyun omurgası ile birinci kaburganın birleşmesi
b- ’Skalenus Antikus’ adalesinin sıkışması sendromu
c- ’Pektoralis Minor’ adalesinin sıkışma sendromu.
Boyna doğru yansıyan ağrılar
Bunlar;
a- Strese bağlı ağrılar
b- Adale kaynaklı ağrılar
c- Duruş bozukluklarındankaynaklananlar
d- Göz hastalıkları bağlantılı olanlar
e- Romatizma bazlı olanlar
f- İç hastalıklarından kaynaklananlar.
Bazı travmalarda yaşamsal sorunlarla karşılaşıldığını biliyoruz. Gerçekten korunma amacıyla boyunda ne kadar önlem alınırsa alınsın bu hedefe tam ulaşmak mümkün olmaz. Günlük yaşamda karşı karşıya kaldığımız küçük darbelerden daha büyük kazalara kadar boynumuzun travmalardan çok kolayca etkilendiği unutulmamalı.
Trafik kazaları
Araç içi otomobil kazalarında önden başka bir yere çarpıldığında, boyunda kamçı darbesi diye adlandırılan sorun ortaya çıkar. Kişilerin önce başı öne, sonra arkaya doğru hızla sallanır. Eğer arabaya arkadan başka biri çarparsa tam tersi durum ortaya çıkar. Başın iki farklı yönde hareketi sırasında boyna aşırı yük biner. Olayın sıcaklığıyla yeterince anlaşılmayan sorun, giderek tırmanmaya başlar. Birkaç günde inanılmaz derecede artar. Birkaç ay şiddeti giderek azalarak devam eder. Zamanında tedavi edilmezse, boyunda kalıcı izler bırakabilir.
SPOR TRAVMALARI
Sportif faaliyetler sırasında çok kez boyna isabet eden yaralanmalarla karşılaşılır. Bunların bir kısmı daha hafif atlatılırken bir kısmı uzun yıllar devam edecek sorunları beraberinde taşır. Sığ sulara atlama sırasında boyunda ters dönme sonucu bazı kişilerde kol ve bacaklarda felçlere varan ciddi hasarlar olabileceği gibi, boynun aşırı bükülmesi sonucu değişik derecelerde farklı tablolar ortaya çıkabilir. Futbol başta olmak üzere ikili mücadele gerektiren spor türlerinde boyun omurlarında bazı zedelenmeler olabilir.
İŞ KAZALARI
Boynun olaya katılması halinde geçici veya kalıcı ağrılara yol açabilecek çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. Bazı meslek grupları daima travma riski altındadır. O iş kollarında koruyucu önlemlerin alınması ve çalışanların bu konuda eğitimi şarttır. Çalışırken kask takılması, tehlikeli ve dengesiz ağır cisimlerin yanına yaklaşmaktan kaçınılması, eğer iş makinaları kullanılıyorsa boynun doğal konumunun muhafaza edilmesi uygun olcaktır. Tedavi yaklaşımı trafik kazalarından pek farklı değildir.
Boyun kireçlenmeleri
Boyun omurgalarında en hareketli olanları 4-6’ıncı omurlar arasıdır. 40’lı yaşlardan sonra yıpranma başlar. İlk bozukluklar, omurgalar arasındaki disklerde görülür. Diskteki sıvı miktarı azalır. Disk, giderek kurumaya ve esnekliğini kaybetmeye başlar. Sonuçta işlevlerinde bazı aksamalar ortaya çıkar. Amortisör görevi üstlenen diskler, bunu yapamazlar, omurlar giderek birbirlerine yaklaşır. Elbette bunun sonucu dar ve hassas kanallardan geçen sinir kökleri baskıya uğrar. Fıtıkta olduğu gibi ciddi basılara yol açabilirler. Yine boyunda bulunan diğer eklemler, vücudun diğer bölgelerinde görülen kireçlenmelere benzer şekilde çeşitli derecelerde yıpranabilir. Bazı meslek grupları bu durumu hızlandırabilir. Uzun yol şöförleri, boyacılar, seramikçiler, bilgisayar karşısında çalışmak zorunda kalan meslek grupları, boyun ağrıları açısından yüksek risk altındadır.
Dr. Eser Alptekin