Bu kişi işsiz kalması halinde yeniden yeşil kart çıkarttırmak için uğraşmayacak...
Dizimizin dünkü bölümünde kot taşlama işçileriyle el işi yapan bayanların kavuştuğu haklara değindik. Bugün yeşil kartlılarla devam ediyoruz.
Tam rakam bilinmemekle birlikte, ülkemizde yaklaşık 9 milyon yeşil kartlı olduğu ifade ediliyor. Yeşil kart, herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan ve gelir düzeyi de ailede kişi başı 254 liradan az olan vatandaşlara veriliyor. Böylece ödeme gücü ve sosyal güvencesi olmayan vatandaşlar en azından sağlık sigortasına kavuşmuş oluyor.
Bugünkü uygulamada, kaymakamlıklar tarafından verilen yeşil kartlar, kart sahibinin herhangi bir sosyal güvence kapsamında çalışmaya başlamasıyla birlikte iptal ediliyor. Bu durum, yeşil kartlıların iş aramada ve geçici işlerde çalışmada isteksiz davranmalarına sebep oluyor. Zira girdiği işte ne kadar çalıştırılacağını bilmeyen ve zar-zor yeşil karta kavuşmuş vatandaş, devamlılığı olan bir işi bulmadıkça çalışmamayı veya kayıt dışı (sigortasız) çalışmayı tercih ediyor.
İşe giriş teşvik edilecek
İşte yeşil kartlılar için yaşanan bu handikap, önümüzdeki günlerde yasalaşacak olan istihdam paketindeki bir düzenlemeyle çözülüyor. Düzenlemeyle birlikte, işe yerleştirilen yeşil kartlının kartı iptal edilmeyip askıya alınacak. Bu kişi işsiz kalması halinde yeniden yeşil kart çıkarttırmak için uğraşmaksızın, vereceği bir dilekçeyle yeşil kartı tekrar aktif hale getirilecek. Bu düzenlemenin hem işsizlik hem de kayıt dışı istihdamla mücadelede katkı sağlaması bekleniyor.
Tarım SSK yeniden geliyor!
Mevsimlik (geçici) tarım işçilerinin sosyal güvencesi, 1 Ekim 2008 tarihine kadar farklı bir şekilde sağlanıyordu. Bu işçiler, çalışma ve yaşam koşulları dikkate alınmak suretiyle pozitif ayrımcılığa tabi tutuluyorlardı. Ancak 1 Ekim 2008'le birlikte Tarım SSK uygulamasına son verildi. Bu tarihe kadar ayda 15 gün üzerinden prim ödeyen tarım işçileri, bundan sonra 30 gün üzerinden en az 243 lira ödemekle karşı karşıya kaldılar.
Elbette hiçbir tarım işçisini gücü bu rakamı ödemeye yetmeyeceği için, çok önemli bir kesim sosyal güvence dışında kalmış oldu.
İşte sosyal güvenlik reformunun mevsimlik tarım işçilerine yönelik bu gadri, yine istihdam paketine konulan bir hükümle düzeltiliyor. Düzenleme yasalaşırsa, bu işçiler bugün için ayda 243 lira yerine 144 lira ödeyerek hem emeklilik hem de sağlık hakkına kavuşmuş olacaklar.
Anne-baba ve erkek eşe sağlık hakkı
Mevcut uygulamada tarım SSK'lının ana-babası ve erkek eşine hak sahibi olarak sağlık yardımları yapılmıyor. İstihdam paketinde bu sorun da çözülüyor ve Tarım SSK kapsamında prim ödeyenlerin annesi, babası ve erkek eşi sağlık sigortasına kavuşuyor.
Zorunlu GSS 1 Ocak 2012'de
Sosyal güvenlik reformu kapsamında yapılan bir düzenlemeyle, 1 Ekim 2010 tarihi itibarıyla çalışmayan, sosyal güvence kapsamında bulunmayan ve ödeme gücü olan vatandaşların zorunlu olarak Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamına alınması öngörülmüştü. Yine Türkiye'de yaşayan yabancılar da bu kapsamda değerlendiriliyordu. Buna göre kapsama giren herkesin ayda 182 lira ödeyerek GSS'li olması gerekiyordu. Kamuoyunda tartışmalara konu olan bu hüküm, 1 Ocak 2012 tarihine erteleniyor.
İşsiz kalanlara sağlık yardımı
Sosyal güvenlik uygulamalarında tartışmalı konulardan birisi de işsiz kalan sigortalının ne kadar süreyle sağlık yardımı alabileceğidir. İstihdam paketiyle birlikte bu konuya da son nokta konuluyor. İşsiz kalan her vatandaş 10 gün daha sağlık yardımı alabilecek. Ancak bu kişinin geçmiş bir yılda 90 gün prim ödemesi varsa, (10+90) 100 gün boyunca sağlık yardımlarını alabilecek.
Sadettin ORHAN