Astım tekrarlayan nefes darlığı, hırıltı, göğüste baskı hissi ve öksürük yakınmaları ile kendini gösteren kronik bir solunum yolu hastalığıdır. Astım belirtilerinin kişiden kişiye ve aynı kişide zamanla değişebilir. Geceleri ve sabahın erken saatlerinde genellikle artar. Astım tüm dünyada her etnik ve yaş grubundan, farklı sosyoekonomik yapıda 300 milyon kadar insanı etkilemektedir. Ülkemizde ise yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır. Görülme sıklığı yaşam ve çevre koşullarının değişmesine bağlı olarak artmaktadır. Tüm dünyada astımdan yıllık ölümlerin 250.000 kişi olduğu tahmin edilmektedir.
Astım tedavisinin amacı hastalığı kontrol altına almak ve sağlanan iyilik halinin devamını sağlamaktır. Dünyada ve ülkemizde bu hastalığın tedavisi ile ilgili gereken her türlü ilaç bulunmaktadır. Uygun ilaç tedavisi ve astım hastalarının eğitimi ile hastalık kontrol altına alınabilir ve astımlılar yaşamlarına hastalık nedeni ile kısıtlanmadan devam edebilirler.
Astımlı bir hasta için kontrol altında olmak;
a. Gündüz astım yakınması bulunmaması
b. Gece astım nedeni ile uyanmama
c. Hastalığı tedavi eden ve kontrol altında tutan ilaçları kullanırken ayrıca hızlı etkili nefes açıcı ilaçlara gereksinimin olmaması
d. Nefes ölçümlerinin normal düzeyde olması
e. Günlük işlerin engellenmeden yapılabilmesi demektir.
Çabalarla ülkemizde ve dünyada astımı tamamen kontrol altında olan hasta sayısı artmaktadır, ancak halen istenen düzeyde değildir. Güncel verilere göre ülkemizde üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına başvuran astımlılarda dahi tam kontrol oranı %22 bulunmuştur. Halen 4 astımlıdan biri yılda bir kez astım krizi nedeniyle acil servise başvurmaktadır. Astım kontrolünü güçleştiren etkenler arasında ilaçların doğru ve düzenli kullanılmaması dışında, sigara dumanı vb. tetikleyicilere maruz kalmak ve obezite sayılabilir. Ülkemizde astımlı hastaların %10’undan fazlasının halen sigara içmekte olduğu ve %30-40’nın obez olduğu bildirilmiştir. Sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir.
Astım için Küresel Girişim (GINA-www.ginasthma.org) önderliğinde sürdürülen Dünya Astım Günü aktiviteleri ve bu konudaki diğer çabalarla önümüzdeki 5 yılda astıma bağlı hastanede yatışlarının %50 azaltılmasına yönelik bir kampanya başlatılmıştır. Bu amaca ulaşmak için astım hastalığının önemi ve hastalığın kontrol kavramı konusunda farkındalık oluşturulmaya çalışılmaktadır.
Erişkinlerde işgücü, çocuklarda okul devamlılığında azalmaya neden olan bu hastalık için başta hastalar olmak üzere hasta yakınları, sağlık personeli ve eczacıların bilgilendirmesi önem kazanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından kurulan GARD organizasyonuna paralel olarak, Bakanlığımız ve Türk Toraks Derneği işbirliği ile kurulan GARD Türkiye çalışma grupları tarafından birçok ilimizde toplantılar düzenlenmiş ve her bir grup için eğitim kitapları ve slayt setleri hazırlanmıştır.
Bu yıl da “Rahat bir nefes, aktif bir yaşam” sloganıyla 7 Mayıs 2013 Dünya Astım Günü’nde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkinlikler ve bilgi paylaşımı yapılacaktır. Pek çok ilde alışveriş merkezlerinde kurulacak stantlardan astımla ilgili broşür ve astım kontrol testleri dağıtılacak; doktor kontrolü ve düzenli ilaç tedavisi ile astımlıların hayatlarını kısıtlanmadan yaşayabilecekleri vurgulanacaktır. Bu etkinliklere hastalar, yakınları ve tüm ilgilileri davet ediyoruz.