Tıbbın geleceği olarak tarif edilen biyomedikal mühendislik alanındaki çalışmalar yapay organ üretimi üzerinde sürdürülüyor. Kanser, trafik kazaları, ateşli silah yaralanmaları ya da doğuştan gelen deformasyonların kişiye özel 3 D tasarımlarla tedavi edildiği teknoloji, ülkemizde de tamamen yerli üretimle gerçekleştirilebiliyor. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından düzenlenen 19. Biyomedikal Mühendisliği Ulusal toplantısı bu konudaki çalışmalarını sunan Estetik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Gürsel Turgut, otomotiv ve bilişim teknolojilerinde kullanılan "tersine mühendislik" uygulamasının, doku ve organ üretimine uygulanarak kişiye özel butik organ tasarım yapıldığını söyledi. Doç. Dr. Turgut, yakın bir gelecekte, mevcut teknolojiye kök hücre teknolojisinin de eklenmesi ile Terminatör filminde olduğu gibi, eksik organların kişinin kendi dokusundan üretilebileceğini anlattı.
Eksik organlar tamamlanıyor
Kanser ameliyatları, trafik kazaları ya da diğer travmalarla kaybedilen dokuların veya organların plastik cerrahinin rekonstrüktif olarak adlandırılan yeniden yapılandırma uygulamaları ile yerine konulabildiğini söyleyen Doç. Turgut, "Geleneksel yöntemde, mikro cerrahi ile vücudun başka bir yerinden dokular alarak diğer taraftaki eksik kısmı tamamlarız. Örneğin çene kemiği herhangi bir şekilde hasar gören kişinin bacağından ince bir kemik parçası alarak çeneye koyabiliriz. Burada hedef, bir bölgedeki dokuyu onarırken dokuyu aldığımız bölgede fazla hasar vermemektir" dedi.
BAZEN MİKROCERRAHİ YETMEZ
Ancak vücuttaki bazı kayıpların geleneksel plastik cerrahi ameliyatları ile yerine konulamayacağını söyleyen Doç. Dr. Turgut, kanser ameliyatları, trafik kazaları ya da ateşli silah yaralanmaları veya doğuştan gelen sebeplerle meydana gelen bazı organ kayıplarının vücudun herhangi bir yerinden alınan dokularla onarılamayacağını belirterek, "Hasta herhangi bir sebeple gözünü, burnunu, kulağını veya kafatasının bir bölümünü, çene kemiğini kaybedebilir. Böyle bir durumda, vücuttan bu büyüklükte herhangi bir parça alıp o eksiği tamamlayamazsınız. İşte bu noktada plastik cerrahlar vücut içindeki kayıpları implantlar, vücut dışındakileri de protezlerle tamamlamaya çalışır. Bu protez ve implantları dünyada bu alanda seri üretim yapan firmalardan sipariş ederiz. Böyle durumlarda genellikle hazır parçalar kullandığımız için uyum ve boyut problemleri olabilir" dedi.
BUTİK DOKU ÜRETİMİ YAPILIYOR
Bu implant ve protezlerin ülkemizde yerli üretimle, kişiye özel olarak üretildiğini söyleyen Doç. Dr. Gürsel Turgut, bunun için otomotiv, bilişim, kuyumculuk gibi sektörlerde "kopyalama tekniği" olarak kullanılan "tersine mühendislik" tekniğinden faydalanıldığını belirtti. Yedek doku ve organları üretirken 3D görüntüleme teknolojisinden faydalandıklarını ifade eden Doç. Dr. Turgut, "Örneğin bir burun ya da kulak kaybında, kafatasının tomografi görüntüleri bilgisayara aktarılarak özel bir programla hastanın görüntüsüne en uygun kulak ya da burnun kalıbı çıkarılıyor. Vücut için en uyumlu madde olan silikon dökülerek hastanın eksik organının bire bir yenisi yapılıyor. Bu organ, titanyum adı verilen madde ile klipslerle ya da güçlü mıknatıslarla vücuda tutturuluyor" dedi.
Yapay doku üretiminin vücut içindeki kemik yapıdaki deformasyonlarda da kullanıldığını ve son derece başarılı sonuçlar alındığını söyleyen Doç. Dr. Turgut, "Örneğin, çene kemiği, kafatası kemiğinin hasar gördüğü durumlarda tomografi ile kemik görüntüyü alıyoruz ve bunu bilgisayar ortamına taşıyoruz. Bu ortamda kemik modelini oluşturup 3 D printere verdiğinizde hastanın bire bir kemiğini çıkarıyor. Bu yöntem aslında adli tıpta da kullanılıyor" diye konuştu. Doç. Dr. Turgut, kafasını tutmuş bir beyin tümörü ameliyatı için, ameliyat öncesinde kafatası kemiği üretilip, tümörün yapıştığı kafatası kemiğinin yerinden çıkarılıp yerine yapay kemiğin takıldığını ve bu ameliyatı dünyada ilk kez kendilerinin gerçekleştirdiğini söyledi.