Aile hekimleri üzgün ve şikayetçi. Bana yazanların haddi hesabı yok. Hepsinden de aynı talep:"Bu yeni düzenleme çalışma düzenini altüst edecek ve sağlık sistemimize zarar verecek. Aramızda istifa etmeyi düşünenler bile var."
Tek maddelik yasa bugün Meclis Genel Kurulu gündemine geliyor. Düzenlemeyle aile hekimlerine ayda en az iki kez, kendi mesailerinin ardından 17.00-24.00 saatleri arasında hastane acillerinde fazla mesai getiriliyor. Bu zorunluluk aile hekimleriyle çalışan hemşire ve ebe gibi sağlık elemanları için de geçerli.
AİLE HEKİMLERİ NEDEN ACİL NÖBETİNE KARŞI?
Aile hekimleri neden karşı olduklarını şöyle açıklıyor:
1- Zorunluluğun üst limiti yok. Ayda en az iki gün 8 gün de olabilir.
2- Hiç acil tecrübesi olmayan 55-60 yaşındaki hekim, trafik kazası ve kurşunlama ile gelen hastalara ne yapacak?
3- Aile hekimleri zaten Türkiye'deki toplam 600 milyon muayenenin 280 milyonunu yapıyor. Acillerde muayene 90 milyon. Böyle bir uygulama acile başvuruyu artıracaktır. Bu da kısır döngü getirecek.
4- İşverenler böyle bir uygulamayı bildiği için hasta çalışana izin vermeyecek, "akşam mesaiden sonra git" diyecektir. Çalışan da hasta hasta işini sürdürmek zorunda kalacaktır.
5- Acil servislerde çalışma yüzünden koruyucu sağlık hizmeti sekteye uğrayacak.
6- Türkiye'de yaşlı nüfus artıyor. Felç geçirdikten veya gözünü kaybettikten sonra hastaya yapılacak sağlık harcaması hem çok yüksek olacak hem de iş işten geçmiş olacak.
İŞTE SAĞLIK BAKANLIĞI'NIN AÇIKLAMALARI
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı 1.Basamak Sağlık Hizmetleri Başkan Yardımcısı Dr. Halil Ekinci ile konuştum. Çok ayrıntılı bilgiler verdi. Dile getirilen iddiaları, endişeleri ve soruları kendisine yönelttim. İşte söyledikleri:
1- Koruyucu sağlık hizmeti bizim için çok önemli. Ancak koruyucu sağlık hizmetlerine genç yaşlarda başlamalıyız. Oysa istatistiklere göre 65 yaş üzeri insanlar zaten aile hekimlerine yılda 12 kez gidiyor. Çok yüksek. Ama genç nüfus kendi ufak sağlık sorunlarını erteliyor. Bu yolla acillere gidebilir ve sorun çıktığında da laboratuar ve röntgen hizmetlerinden anında yararlanabilir.
2- Bulaşıcı hastalıklarda büyük başarı yakaladık ama asıl hedefimiz, kanser, kalp ve göğüs hastalıklarında ilerleme kaydetmek. Bu nedenle erken teşhis şart. Yeniden söylüyorum, hedefimiz gençler.
3- Bu düzenlemeyle acillerde mesai yapacak olan aile hekimleri kesinlikle kırmızı alandaki trafik kazaları, kurşunlama vb. gibi ağır vakalara bakmayacaklar. Onlar yalnızca yeşil ve sarı alanda yer alan vakalarla ilgilenecekler, eğer acil bir durum varsa acil hekimlere yönlendirecekler.
4- Acillerin yıllık 90 milyon muayene sayısının en fazla 30 milyon olması gerekli. Ama bir başka önemli bilgi de şu: Acildeki muayenelerin 67 milyonu kırmızı alan hastası değil. Yani zaten aile hekimlerine gitmesi gereken hasta ve biz bunları takibe alma imkanına kavuşacağız.
5- Acil servislerde görev alan aile hekimlerine yönetmelik çıkıncaya kadar fiziki mekanlar sağlanacak.
6- Hali hazırda gönüllülüğe dayalı bir esnek çalışma yöntemiyle fazla mesai uygulanıyor mevcut yasayla. Yaklaşık 4 bin hekim çalışıyor.
7- Ayda en az 16 saat ve ihtiyaca göre artırılabilir ama bu ihtiyacın çıkabileceğini sanmıyoruz. Öte yandan zaten mevcut aile hekimliği yasasında da haftalık çalışma süresi EN AZ 40 saat. İstesek bunu artırabilirdik ama beş yıldır artmadı. Bizim İş yasamıza göre aylık mesailerle EN ÇOK çalışma süresi 228 saat.
8- Yeni torba yasayla ek mesai ücretleri de yüzde 50 artırılacak. Yani 16 saat fazla mesai yapan 14 TLx16 saat=224 TL para alacak.
9- Tüm dünyada uygulanan bir yöntem bu. Sağlık elemanlarına da zorunluluk getirdik, çünkü bunun aynı zamanda bir eğitim olduğunu da düşünüyoruz.
10- Mesaileri cuma, cumartesi ve pazar günlerine denk getireceğiz, dolayısıyla ertesi gün sendromu olmayacak.
Aile hekimlerinin endişeleri, bakanlığın açıklamaları böyle. Bakanlık çıkacak yönetmeliğe hala son şeklini vermiş değil. Umarım çözüm her iki tarafı da memnun eder.
Manşetler
DUYURU-4