Sağlık Bakanlığı, Türkiye'de 30 il ve 473 köyde, akciğer kanserine yol açan "asbest" mineralinin kullanıldığının tespit edilmesi üzerine harekete geçti. Bakanlık, Asbest Kontrolü Eylem Planı'nda mineralle teması engellemek için çeşitli önlemlere yer verdi. Planda gerekli görüldüğü takdirde evlerin boşaltılabileceği uyarısı da yer aldı
Bakanlık yetkilileri Türkiye Mezotelyoma (Asbest) Çalışma Grubu'nu oluşturdu. Projeye Sağlık Bakanlığı Kanser, Çevre ve Meslek Daire Başkanlıkları ile katılırken, 24 üniversiteden 39 öğretim üyesi, 4 yabancı danışmanın da projede görev yapacağı bildirildi. Özellikle kırsal kesimde evlerde ve yollarda kullanılan asbest minerali konusunda uzman olan üniversite öğretim üyeleri ile çalışma grubu oluşturan bakanlık, 8 aylık çalışma kapsamında "Asbest Kontrolü Eylem Planı" hazırladı. Eylem Planındaki önlemler şöyle sıralandı:
"Evlerin asbest karışımlı toprak ile yapılan sıva ve badanaları "plastik boya" ile kaplanması. Asbest karışımlı toprak örtülü ev çatıları (damları) plastik çatı örtü malzemesi ile kapatılması. Köy içi ya da etkili yakın çevresinde bulunan asbest karışımlı toprak örtüleri, uygun toprak tabakası ile kapatılması ve yeşillendirilmesi. Köy içinde terk edilmiş ve kullanılmayan evler usulüne uygun şekilde, köylüden de onay alınarak ortadan kaldırılacak. Köy yaşam ortamındaki sokak yolları asbest karışımlı toprak ile kaplıysa buraların "stabilize" olarak düzeltilmesi istenilecektir."
KIRSAL ALANDA DAHA FAZLA
Madde ile temasın öncelikle akciğer zarı kanseri olan asbest hastalığına neden olduğunun belirtildiği planda riskler şöyle anlatıldı: "Asbest teması akciğer kanseri riskini de arttırıyor. Asbest temasının gerçekleştiği yerlerde yaşayan temaslı kişilerde bu hastalıklar yönünden beklenenden daha fazla risk alıyorlar.
Türkiye'de de asbest teması önemli bir halk sağlığı sorunudur. Ancak, gelişmiş ülkelerden çok farklı şekilde, Türkiye'de asbest teması çoğunlukla kırsal alanda gerçekleşmekte olup, ilgili hastalıklar da kırsal alan kökenli kişilerde sık görülmektedir.
Kırsal alanda asbest temaslı nüfus için akciğer zarı kanseri, akciğer kanseri görülme sıklığı, endüstride doğrudan asbest temaslı kişiler kadar sık ve daha da yüksektir."
1 MİLYON KİŞİ TEMAS ETTİ
Planda Türkiye'de 2012 yılı itibariyle asbest ile kırsal alanda temas eden insan sayısının 1 milyon civarında olduğunun aktarıldı. Bu nüfusun 332 bin 600'ünün asbest nedenli hastalıkların gelişecek sürede temas ettiği belirlenirken, "Yaklaşık 88 bin vatandaşın halen asbest ile temasa devam ettiği tahmin edilmektedir. Asbest teması kesilince olası 2 bin 500 kanser olgusunun gelişmesi engellenmiş olunacak" ifadeleri yer aldı.
TÜBİTAK TOPRAK İNCELEYECEK
Projede, 24 üniversite, 4 eğitim hastanesi, 2 meslek hastanesi olmak üzere 30 hastanede çalışan hekimin görev yapacağı belirtilirken "Türkiye Mezotelyoma Çalışma Grubu Üyesi 14'ü profesör, 21'i doçent, 4'ü yardımcı doçent toplam 39 öğretim üyesi, 4 uzman hekim, 2 mineralog profesör, 4 yurt dışı danışman bilim insanı görev alacak. Projeye Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 4 daire başkanlığı ile 30 ilin halk sağlığı müdürleri ve yaklaşık 70 il görevlisi projede yer alacak" denildi.
90 BİN KİŞİYE ULAŞILACAK
Projede toplam asbest teması olduğu ön değerlendirmeye alınan 473 köyde yaşayan, asbest teması olduğu kabul edilen 90 bin kişiye ulaşılacağı ifade edildi. İlk aşamada tespit edilen asbest temas alanlarının nasıl rehabilite edileceği uzmanlarca ayrıntılı olarak belirleneceği belirtildi.
ASBEST TEMASI NEDENLİ HASTALIKLAR
Asbest teması aşağıda belirtilen hastalıklara neden olur:
Mezotelyoma (akciğer zarı kanseri). Akciğer kanseri. Akciğer zarında kalınlaşma ve kireçlenme. İyi huylu akciğer zarı su toplaması. Akciğerde yaygın fibrozis: Asbestozis
2010'DA YASAKLANMIŞTI
2010 yılı öncesi son 30 yılda asbest ithalat miktarı yaklaşık 500 bin ton'u bulurken, Türkiye'de asbest kullanımı ve ticareti 31 Aralık 2010 tarihi itibariyle yasaklanmıştı.
Eski sanayi ürünleri ile çalışan ortamlarda, örneğin gemi tamir, araba tamir-fren balata, inşaat yıkım, kaynakçılık, izolasyon, yangın önleme, jeneratör çalışanlarında ve belki de kayıt dışı olarak küçük sanayi alanlarında asbest temasının hala olması muhtemel görüldüğü belirtildi.
SELVİ ÇELİK / BUGÜN GAZETESİ
Manşetler
DUYURU-4