Sosyal güvenlik reformunun yürürlüğe gireceği 1 Ekim’e az bir süre kaldı. Bu nedenle birkaç yazıyı okurlarımıza reformla ilgili bilgiler vermeye ayıracağız. İşte 1 Ekim değişiklikleri;
Bağ-Kur’luya istirahat parası
Bağ-Kur’lulardan muhtar; ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olan; gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkár siciline kayıtlı olan sigortalılar ile tarımsal faaliyette bulunan sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre iláve edilerek çalışmadığı her gün için günlük kazancının üçte ikisi oranında geçici iş göremezlik ödeneği verilecek.
Kamu kurumlarına kayıt süresi
Kanun yürürlüğe girmeden önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre iştirakçi çalıştıran ve Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra da Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri çalıştırmaya devam eden kamu idareleri işyeri bildirgesini en geç 24/10/2008 tarihine kadar Kuruma vermek zorundadırlar.
Muhtarlara 6 ay süre
Sosyal güvenlik reformunun yürürlüğe gireceği 01.10.2008 tarihinden önce 2108 sayılı Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik Yasası’nın 4’üncü maddesine göre muhtar seçildikleri tarih itibariyle, 1479 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescilleri yapılan köy muhtarlarından; 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi hükümlerine göre sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlerin 01.10.2008 tarihinden itibaren 6 ay içinde yazılı talepte bulunmaları halinde sigortalılıkları aynen devam ettirilecek. Bu süre içinde talepte bulunmayanlar hakkında ise 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak.
Sigortasız çalışan 5 yıl içinde dava açabilecek
Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınacak.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca, işyeri kayıtlarının incelenmesi sonucunda yapılan tespitlerden çalıştığı belirlendiği halde, hizmetleri kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği saptanan sigortalıların geriye yönelik hizmetleri dikkate alınacak.
Müfettiş 1 yıl hizmet verebilecek
Denetim ve kontrolle görevli memurlarının işyerinde yaptıkları durum tespiti sırasında, sigortalı, işyerinde çalışan diğer sigortalılar, işyeri mahallinde bulunanlar veya işveren beyanına dayanılarak yaptıkları ve tespit tarihinden önceki bir yıllık süreye ilişkin hizmetler de sigortalılıkta dikkate alınacak. Bu hüküm, denetim elemanlarının elini kolunu bağlayıp, adeta sigortasız işçi çalıştırmayı teşvik ediyor.
İş kazalarında işveren sorumluluğu
İş kazası veya meslek hastalığı, işverenin kastı sonucunda meydana gelmişse işveren Kuruma karşı sorumlu hále gelir. İş kazası veya meslek hastalığı işverenin, sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı hareketi sonucunda oluşmuşsa işvereni Kuruma karşı sorumlu hale getirir. İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücu edilecek.
İşveren veya üçüncü şahıslar aleyhine açılacak rücuan tazminat davalarına konu olabilecek tutar, sigortalı ve hak sahiplerine bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerine, kurum tarafından kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken diğer ödemeler eklenerek hesaplanacak. İşveren, rücuan tazminat davalarına konu olan, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin tamamından kusur oranı kadar sorumludur.
Resul Kurt