En sağlıklı 3 K: Kiraz, karpuz, kayısı

Yazın gelmesiyle içine girilemeyen kıyafetlere sığabilmek için çeşitli çözüm yolları ararız. İlk aklımıza gelen çözüm de beslenme şeklini gözden geçirmektir. Derhal kararlar verilir, alışveriş listeleri çıkar ortaya ve “Daha çok sebze meyve yiyeceğim”, “Şekeri yağı azaltacağım” diye işe başlanır. Kışın soğuğundan yükselmeye başlayan hava sıcaklığının etkisini azaltmak adına meyve alışverişi ön plana geçer.

Yazın başlangıcında özellikle üç meyve; kayısı, karpuz ve kiraz, günlük hayatımıza girmeye başlar. Bunların hepsi de aslında kendi başlarına birer sağlık kaynağıdır.

LİF KAYNAĞI: KAYISI

Çoğumuzun şu sıcak yaz günlerinde severek yediği kayısının meyveler arasında ayrıcalıklı bir yeri var kuşkusuz. Kayısının demirbaş gıdalardan biri olduğu Himalayaların Hunza Vadisi’nde yaşayanlar, 100 yaşını görmeleriyle ün yapmışlar.

Anavatanı olan Çin’in geleneksel tıbbında kayısı bin yıllardır vücut sıvılarını yenilemesi, vücudu zehirli maddelerden arındırması ve susuzluğu gidermesi gibi özellikleriyle biliniyor. Doğuya sefer yapan Büyük İskender’in bu meyveyi Batı dünyasına getirdiğine inanılıyor. Eski Yunan tıbbında şifalı özellikleri bilinen kayısıyı, Romalılar aşk tanrıçası Venüs’e adamış.

Günümüzdeki araştırmalar kayısının en yüksek ve en çeşitli karotenoid düzeyine sahip olduğunu gösteriyor. Karotenoidler kalp hastalığını önleyen, ‘kötü kolesterolü’ düşüren ve kansere karşı koruyucu olan antioksidanlardır.

Kayısı ayrıca iyi bir potasyum, demir ve lif kaynağıdır. Kronik kabızlıktan şikayet edenler, düzenli olarak yediklerinde kayısıdan büyük yarar görebilir. Kayısı, içerdiği selüloz ve pektin sayesinde, kabızlık çekenler için değerli bir yardımcı ve hafif bir müshildir. Genellikle günde altı ila sekiz kayısı istenen sonucu verecektir

SERİNLEMENİN YOLU: KARPUZ

Karpuzun anavatanı Afrika’nın tropikal bölgeleridir. Yaz aylarında sofraların vazgeçilmezidir karpuz. İyi bir C vitamini deposu olan meyve, aynı zamanda kırmızı rengiyle kendini gösteren beta-karoten içeriği ile de antioksidan etkilidir. Bol miktarda su içeriğinden kilo vermek isteyenlere beslenmelerinde destek olabilir. Bir ince dilim karpuz (200 gram), yaklaşık olarak 70 kalori enerji içerir. 100 mg kadar potasyum içeriğiyle potasyum eksikliğinde destekleyicidir. Zengin lif içeriği ile da bağırsakların çalışmasında etkilidir.

ÖDEM GİDERİCİ: KİRAZ

Dolgun, parlak, renkli ve tatlı kirazların yararları saymakla bitmez. Kirazın en önemli özelliği salisilat içeriği ile aspirin benzeri etkisinin olabilmesi. Bunun yanında böbreklerin ve karaciğerin toksik maddelerden arındırılmasına yardımcı olur. 14 - 15 adet kadar kiraz (yaklaşık 100 gram) 160 mg potasyum içeriği ile de sağlığa yardımcı olmasını yanı sıra kadınların özellikle belirli dönemlerde vücutlarında meydana gelen su tutulmaları ve ödemin atılmasında etkilidir. Bir küçük kase kiraz; 50 kalori gibi düşük enerjisiyle, içeriğindeki lifi ve özellikle de kabuğuyla yenildiği için kilo vermek isteyenlerin ara öğün seçeneği olabilir. Kişileri doygunluk hissi sağlayarak uzun süre tok tutacaktır.

KURUSUNU DİKATLİ TÜKETİN

Özellikle kış aylarında popüler bir alternatif olan kuru kayısı, kurutma işlemi sırasında bozulmayı önlemek için eklenen kükürt dioksit nedeniyle yaklaşık her 100 kişiden birinde alerjik reaksiyonlara neden olabilir ve her 20 astımlıdan birinde astım krizini tetikleyebilir.
Kükürtsüz kuru kayısı yemek isterseniz doğal yoldan kurutulmuş (kahverengi) kuru kayısılardan alabilirsiniz. Yalnız unutmayın, taze kayısının 100 gramında (yaklaşık 3 - 4 iri kayısı) 50 kalori ve 9 gram kadar doğal şeker varken, 100 gram kuru kayısı suyu giderek konsantre olduğundan, 215 kalori ve 53 gram kadar doğal şeker içerir. Kayısıda oksalat bulunduğu için, kalsiyum oksalatlı böbrek taşları olanların fazla kayısı yememeleri önerilir.

GÜÇLERİNİ BİRLEŞTİRİN

Meyveleri olduğu gibi yemenin yanı sıra bir araya getirerek değişik meyve salataları icat edebilirsiniz. İçlerine taze ceviz, badem, yağsız yoğurt veya benzeri besinler katabilirsiniz. Bu tip salatalar özellikle meyveyle arası iyi olmayan çocuk ve gençlerin iştahını kabartabilir. Yediğiniz her meyvenin değişen oranlarda A ve C vitaminleri gibi antioksidanlardan zengin olduğunu unutmayın. Seçimlerinizde her gün değişik çeşitte ve renkte meyve yemeye özen gösterin.

Dr. Hasan İnsel/Milliyet