Diğer İsimleri : Menevşe, Benefşe, Viola, Violet, Violette
Botanik Bilgi : Menekşegiller familyasından 10-40cm boyunda çokyıllık bir bitkidir.. Menekşe yetiştiği toprağa ve iklime göre çok çeşitli şekiller alan bir bitkidir. Aynı bitkinin çiçekleri farklı farklı açabilir. Gövde yuvarlak, oldukça sık çatallaşır. Alt yaprakları kalp, orta yaprakları oval ve üst yaprakları mızrak şeklinde olup, kenarları kertikli, koyu yeşil renkli, alt yaprakları uzun ve üst yaprakları kısa saplıdır. Çiçekleri leylaki veya mor renkdedir. Menekşe çiçeğinin Latince ismi tricolor yani üç renkli anlamına gelen bir isimle anılır. Tohumları yumurta veya armut şeklindedir ve üst tarafında beyaz bir lekesi mevcuttur. Kokulu menekşe, doğada özellikle nemli yerlerdeki ağaç altlarında ve ormanlık alanlarda kendiliğinden yetişen, bulunduğu yere yayılıp toprağı iyice örttüğü için bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilebilir.
Yetiştirildiği Yerler : Vatanı Akdeniz ülkeleri, Kafkaslar, balkanlar ve Türkiye olan bitki, Türkiye’nin hemen her bölgesinde rahatlıkla yetişir.
Bilinen Bileşimi : Kokulu menekşe saponin, mentil salisilat, alkaloitler, flavonitler ve uçucu yağ içerir.
Nerelerde Kullanılır : Güzel kokulu çiçeği, şekerleme yapılarak pasta ve tatlıcılıkta, ayrıca parfüm endüstrisinde kullanılır. Salatalara konularak çiğ olarak yenilir.
Menekşeli Bulgur Pilavı : Burada sizinle çocukluğumdan kalma bir tarifi vermeden geçemeyeceğim. Menekşelerin tazesinin 4-5 tanesi (çiçek-sapı) iyice yıkanıp temizlenip bulgur pilavının pişirilmesi sırasında nane ile birlikte tencereye katılıyor. Pilav piştikten sonra dileğe bağlı olarak çiçekleri çıkartabilirsiniz. Denediğinizde göreceksiniz ki pilava harika bir tat ve koku veriyor.
Toplanması Saklanması : Mayıs’tan Ekim’e kadar menekşe otu toplanarak gölgede ve havalı yerlerde kurutulur ve muhafaza edilir.
Faydaları :
İdrar yolları enfeksiyonlarında iyileştirici etkisi vardır.
Egzama, akne ve öteki cilt sorunlarında iyileştirici etkisi görülür.
Baş ağrısı, sinirlilik hali ve uykusuzluğa karşı olumlu etkileri vardır.
Göğsü yumuşatır, balgamı söktürür.
Soğuk algınlığı, anjin, boğmaca, öksürük ve bronşit durumlarında iyileştirici ve rahatlatıcıdır.
Kullanım Şekli : 1 tatlı kaşığı yaprak, sap ve çiçek karışımının üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Bu çaydan, günde üç kez birer bardak içilir.