SAĞLIK ALANINDAKİ FİRMALARIN BATMASI NASIL ENGELLENEBİLİR?

Sağlık Alanında Firmaların Çoğu Battı, Az Sayıda Firma Kaldı

Şu anda sağlık alanında, aktif faaliyetini sürdürebilen az sayıda firma bulunmaktadır. Çok sayıda firma, son 10 yıllık süreçte iflas etmiş ya da piyasadan çekilmiş durumdadır.

Şu anda faal olan firmalar da, çok zor koşullarda faaliyetlerini yürütmeye çalışmaktadırlar.

Eğer gerekli önlemler alınmazsa, sağlık alanında Türkiye’ye ait, “Yerli ve Milli Olan” firma bulmak yakında mümkün olmayacaktır. Hele bu son finansal saldırı dalgasından sonra.

Türkiye sağlık ortamı, birkaç büyük ve çok uluslu yabancı firmalara kalacak görünmektedir.

SAĞLIK ALANINDAKİ FİRMALAR NEDEN BATTILAR?

Başlıca nedenler şöylece sıralanabilir:

1. Devlet ve Özellikle Üniversite Hastanelerinin Ödemelerini Yapmamaları

Türkiye’de, önce bir süre devlet hastaneleri ödemelerini aksattılar, son 8-10 yıldanberi ise, üniversite hastaneleri aldıkları mal ve hizmet karşılığı oluşan ödemelerini hiç yapmamaya başladılar.

Ödemelerini alamayan ya da birkaç yıl sonra alabilen firmalar ise, bu sürece dayanamadılar ve önemli bir kısmı iflas ederek piyasadan çekildiler.

2. Yüksek Faizlerle Hizmetin Sürdürülmeye Çalışılması

Bir kısım firma ise, üniversite hastanelerine hizmeti sürdürebilmek için, bankalardan yüksek faizlerle kredi kullandılar ve giderek borç sarmalına girdiler. Hastanelerden ödemelerini alamadıkları için, bankalara kredi borçlarını ödeyemediler. Evlerine, işyerlerine haciz gelenler oldu. Sonuçta iflas ederek işi bırakmak zorunda kaldılar.

3. SUT Fiyatlarının Güncellenmemesi

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’nun uyguladığı Sağlık Uygulama Talimatı (SUT) fiyatları, 2006 yılından beri TL olarak hiç değiştirilmeden sürdürülmektedir.

Bu fiyatların 12 yıldanberi hiç güncellenmeden ve değiştirilmeden sürdürülmeye çalışılması, insan aklı ve ekonomi bilimiyle alay etmekten başka birşey değildir.

Firmalar, SUT fiyatları bahane edilerek, maliyetin altında ürün ve hizmet sağlamaya zorlanmaktadırlar.

Bu durum da, birçok firmanın ya piyasadan çekilmesine, ya da iflasına neden olmuş bulunmaktadır.

4. Tüm Problemlerin Nedeni “Döner Sermaye Performans Primi” Uygulamasıdır

Eski Sağlık Bakanı Recep Akdağ zamanında hastanelerde uygulanmaya başlanılan “Döner Sermaye Performans Primi” isimli uygulama, sağlık alanındaki tüm kötülüklerin, yanlışlıkların ve problemlerin kaynağı durumundadır.

Bu yönetmelik, firmalara karşı çok haksız ve insafsız biçimde uygulanmıştır.

Firmalara olan borçlar ödenmemiş ve firmaların alacakları gasp edilerek, personele “Döner Sermaye Performans Primi” olarak dağıtılmıştır.

Bu süreç içinde de birçok firma batmıştır. İntihar edenler olmuştur. Talihsiz cinayetler olmuştur.

Tüm bunların nedeni, “Performans Primi” uygulamasıdır.

Bu konuda mevcut sağlık yönetimlerinin, Sağlık Bakanlarının, Maliye Bakanlığının ve hükümetin de büyük sorumluluğu ve suçu bulunmaktadır. Tüm bu yanlış uygulamalar ve dramlar, uzun süre hiçbir şey yapılmadan izlenmiştir.

Ancak en son olarak, 2018 Temmuz başında firmaların üniversite hastanelerinden geçmiş yıllara ait alacakları büyük iskontolar yaptırılarak ödenmiştir.

Firmalar, bu işlemden de büyük oranda zarar etmiş durumdadırlar.

SAĞLIK ALANINDAKİ MEVCUT FİRMALAR İFLASTAN NASIL KURTARILABİLİRLER?

Yukarıda da açıklandığı üzere, yapılacaklar belirlidir.

Bunlar:

1. Hastanelerin Firmalara Zamanında Ödeme Yapmaları Sağlanmalıdır

Devlet hastanelerinin ödemeleri daha iyi durumdadır. Ancak son dönemlerde, onların da ödemeleri uzamaya başlamıştır.

Üniversite hastanelerinin ödemeleri ise berbat durumdaydı. Şimdi ise belirsizdir.

Tüm devlet ve üniversite hastanelerinde bu konuda net, açık ve katı kurallar konulmalıdır.

Ödeme süresi 90 günü geçmemelidir.

Eğer süre aşılırsa, gecikme faizi otomatik olarak devreye sokulmalıdır ve bundan yöneticiler sorumlu olmalıdırlar.

2. SUT Listesi ve Fiyatları Güncellenmelidir

Mevcut SUT listesi demode hale gelmiştir. Fiyatların ise gerçeklikle ilgisi kalmamıştır.

Şu anda yapılan alım ihalelerinin bedelleri, genelde SUT’un üzerinde seyretmektedir.

SUT, mevcut ihtiyacı karşılamamaktadır. En azından laboratuvar testleri için bunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Liste, mutlaka güncellenmelidir.

3. Döner Sermaye Performans Primi Uygulaması Kesinlikle Kaldırılmalıdır

Durumu çarpıtan ve problemler oluşmasına neden olan baş faktör, Döner Sermaye Performans Primi uygulamasıdır.

Bu uygulama kaldırılmalıdır.

Doktorlara, makul bir sabit ücret verilmelidir. Ücret, emekliliğe de yansıtılmalıdır.

4. Uygun Finansal Destekler Sağlanmalıdır

Firmalara uygun finansal destekler sağlanması son derece önemlidir.

KGF benzeri kredilerin tekrardan önü açılmalıdır.

Firmaların devlet ve üniversite hastanelerinden alacaklarını bankalar teminat olarak kabul etmemekte ve temlik yapmamaktadırlar. Kamu bankaları bile bu konuda katı davranmaktadır. Bu nedenle, en azından kamu bankaları olan Ziraat, Halkbank ve Vakıflar Bankası’nın, devlet ve üniversite hastanelerinden olan alacakları temlik ederek, firmalara kredi kullandırmaları sağlanmalıdır. Bu konuda her türlü engel ortadan kaldırılmalıdır.

SONUÇ

Yukarıda belirtilen, son derece makul ve akılcı olduğuna inandığımız önlemler uygulamaya konursa, sağlık alanındaki firmalar nefes alacak ve yaşama şansı bulabileceklerdir.

Aksi halde, çoğu firma iflas etme tehlikesiyle karşı karşıyadır.

Sayın yöneticilerin bu durumu bilerek hareket etmelerinde, ülkemiz yönünden büyük yarar bulunmaktadır.

Saygılarımızla.

Prof. Dr. Paşa Göktaş
TIPLAB
Tıp Laboratuvarları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
Mail: [email protected] 

Sağlık Aktüel - www.saglikaktuel.com

YASAL UYARI: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Sağlık Aktüel’e (www.saglikaktuel.com) aittir. İzin alınmadan aktif bağlantı kurulsa bile içerik kullanılamaz. Yapılan alıntılar için 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 36. maddesi uyarınca yasal işlem uygulanacaktır.