ACİLLERDE UYGULAMA VATANDAŞIN LEHİNE DEĞİŞİYOR

Acil servise başvurular kırmızı alan kabul edilebilir.. Uygulama vatandaş lehine..

Acil Servislere başvuran hastaların kırmızı ya da yeşil alanda olduğunun belirlenmesindeki tanımlamalar Sağlık Bakanlığı'ndan SGK’na 01.06.2012 / 9358 tarihinde yazılan bir cevabi yazı ile netleşmiş gibi görülüyor. Yazının içeriğinden de anlaşılacağı üzere Acil servise yapılan başvuranların hekimin yaptığı müdahale ile kırmızı alan olarak tanımlanması da bizce netleşmiş oldu.

Bu süreçte yaşananları özetlersek;

Hastalanan vatandaşlarımızın acil servisten hizmet alımı ile ilgili çeşitli genelgeler usulü tanımlamasına rağmen 26.06.2008 de Başbakanlık tarafından yayınlanan Acil Sağlık Hizmetlerinin Sunumu ile ilgili genelge işleyiş sürecini net tanımladı.

Buna göre herhangi bir sağlık kuruluşunun Acil Servisine başvuran hastalar sağlık güvencesi olup olmadığına veya ödeme gücü bulunup bulunmadığına bakılmaksızın kabul edilecek ve hastaya gerekli tıbbi müdahale kayıtsız-şartsız ve gecikmeksizin yapılacaktır. Hastanın stabilizasyonu esastır denilerek sürecin ilk adımı tanımlandı. Kısaca Acil Servisine başvuran hasta kayıtsız şartsız kabul edilecekti…

Acil tanımındaki anlam karmaşası 21.01.2012'de SGK tarafından yayınlanan Sağlık Uygulama Tebliği'nde Acil Servise başvuran hastalardan acil olmayanlar yeşil alan kabul edilir diyerek 520.021 kodu ile tanımladı ve hasta cebinden 19 TL katılım payı ödemeye başladı. 

Sağlık Bakanlığı'nın Acil tanımı hastaların lehine iken SGK tarafından yayınlanan Sağlık Uygulama Tebliği'ndeki Acil tanımına göre hastalar cebinden para ödeme ile karşı karşıya kaldılar.

Her ne kadar konuyu açıklaması için Sağlık Bakanlığı tarafından 27.01.2012'de yayınlanan 2012/10 Yeşil Alan Genelgesi de uygulamayı tam olarak netleştiremedi. 

Sağlık Bakanlığı tarafından “520.021 Kodu ile tanımlanan; Yeşil alan muayenesi" ibaresinden; 1) Her ne boyutta olursa olsun travma vakaları, 2) Acil servis başvuruları sonrası hastaneye yatışı yapılan vakalar, 3) Tıbbi müdahale uygulanan vakalar, 4) Müşahede altına alınan vakalar, 5) Başka bir sağlık hizmet sunucusuna sevk edilen ya da başka bir sağlık hizmet sunucusundan sevkli gelen vakalar dışında kalan vakalar anlaşılacaktır diye tanımlandı.

Yeşil Alan Genelgesinin 3. Maddesi olan Tıbbi Müdahale Uygulanan Vakaların neler olduğu yorumlara açıktı.

Hasta diyor ki "3 gündür kusuyorum, ateşim var." Bakıyorsunuz hastada 39 derece ateş var.

Bu örnekteki hastaya kusması için yapılan enjeksiyon,  ateşi olan hastaya yapılan soğuk uygulama, nefes alamayan hastaya verilen oksijen uygulaması, hastaya her hangi bir nedenle uygulanan fitil vb uygulamalar tıbbi müdahale olarak kabul görecek miydi?

Konu yoruma açık… Hastanın 3 gündür kusması vakanın aciliyetini kaybettirirken, yüksek ateşi olması da acil olarak kabul edilmeliydi.

Mevcut durumda oluşan örnekler neticesinde Yeşil Alan Genelgesi SGK tarafından tam açıklayıcı bulunmadı ve 2010 yılında yayınlanan Sağlık Uygulama tebliğindeki Acil tanımı ile uyuşma olmadığını düşünen SGK,  konu hakkında Sağlık Bakanlığı ile yazışma yapılmasını tercih etti.

İşte bu noktada Sağlık Bakanlığı tarafından 01.06.2012/9358 tarihli cevabi yazı ile konu netleşti. 

Yeşil Alan Genelgesindeki kritik konu Tıbbi Müdahale Uygulanan Vakaların ne olduğu idi…

Tıbbi müdahale uygulanan vakaların neleri kapsadığı, enjeksiyon, soğuk uygulama suppozituvar gibi uygulamaların tıbbi müdahale kapsamında yer alıp almadığı konularında tereddütler ve tartışmalar vardı.

Sağlık Bakanlığı tarafından SGK’na gönderilen cevabi yazı bu sıkıntıları çözmüş gözüküyor.

Bahse konu yazıya göre; 

“Hastanın acil servise başvurmasını gerektiren şikayetlerini gidermeye yönelik her türlü girişim, müdahale veya uygulamalar acil hal kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, bu girişim, müdahale ve uygulamalar içerisinde; soğuk uygulama, oksijen uygulama, dolaşım ve solunumu desteklemek için yapılan her türlü müdahale veya uygulamalar, her türlü medikal amaçlı suppozituvar uygulamaları ve acil servise başvurusu ile ilgili olan şikayetleri gidermeye yönelik her türlü enjeksiyon yer alır. (Planlanmış ve reçete edilmiş tekrarlayan enjeksiyonlar hariç)" demektedir.

Yani hastanın kusması için yapılan enjeksiyon,  ateşi var yapılan soğuk uygulama, nefes alamayan hastaya verilen oksijen uygulaması, hastaya herhangi bir nedenle uygulanan bir fitil hastanın acil olarak tanımlanmasına yetiyor..

Hasta diyor ki “ 3 gündür kusuyorum, ateşim var.” Bakıyorsunuz hastada 39 derece ateş var. Önemli mi kaç gündür kustuğu..

İşte tüm bu tartışmaların önüne geçiyor bu Sağlık Bakanlığı açıklamaları..

Ayrıca yazının devamında; “Başvurunun acil hal kapsamında olup olmadığına karar verilebilmesi için yapılan tetkik, tahlil ve görüntüleme hizmetleri tıbbi müdahale kapsamında yer almaz. Ancak tetkik ve tahliller sonrası hastanın acil kapsamında olduğuna karar verilirse yapılan tetkik ve tahliller acil tıbbi müdahale kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine karar verilmiştir.” deniliyor.

Ve bu açıklama ile Acil triyajı ne güzel yapılmış oluyor…

Hastayı muayene ettiniz, tetkikler istediniz ve sonuç olarak hastaya reçete düzenlediniz ve evine gönderdiniz.. Hasta acil değil..  Ve hasta Yeşil Alanda yer alıyor..

Hastaya tetkiklerin sonucunda soğuk uygulama, oksijen uygulama, enjeksiyon olarak ilaç uygulaması ve / veya bir uygulama yaptınız… İşte bu hasta acil..  Ve bu hasta katılım payı ödemeyecek…

Önemli olan bu nokta açıklandığı için, uygulama karmaşası ortadan kalkacağı için,

Hem Vatandaş hem de Sağlık Hizmet Sunucuları olarak teşekkürler Sağlık Bakanlığı…

Saygılarımla.. 

Dr Feza Şen

Bursa Sağlık Kuruluşları Derneği Genel Sekreteri

0 532 277 88 27