OBEZİTE NEDİR ?

Şişmanlık.

Kilo vermek, sağlıklı yaşamak isteyen milyonlarca insan için en önemli konulardan biri olmuştur. Günümüzde, kilo problemi olan kişilere birçok farklı diyet alternatifleri sunulmaktadır. Ancak bunlar çoğu zaman insan sağlığına tehdit oluşturacak niteliktedir. Kilo vermeye farklı bir yaklaşım çeşitli programlar ile kişiler beslenme alışkanlıklarını değiştirerek ideal kilolarına ulaşabilirler.

Kilo vermeye yönelik oluşturulan programlarda asıl amaç, kişinin sağlığını koruyarak vücudumuz için gerekli olan tüm besin gruplarından yeterli ve dengeli beslenmeyi bir yaşam tarzı haline getirebilmektir. Kişilere beslenme eğitimi ile yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığının kazandırılması ve bu alışkanlıklar ile kaybedilen kilonun korunmasını sağlamaktır. Obezite; vücuda besinler ile alınan enerjinin, harcanan enerjiden fazla olmasından dolayı vücut yağ kitlesinin, yağsız vücut kitlesine oranla artmasıdır.

Günümüzde beden ağırlığının, ideal ağırlığın %20 üzerine çıkmasının birçok sağlık sorununun ortaya çıkma riskini arttırdığı veya oluşan bazı sağlık sorunlarının ilerlemesine neden olduğu bilinmektedir. Obezite ile birlikte, insüline bağımlı olmayan tip 2 diyabet hastalığı, aterosklerozis, hipertansiyon, osteoporozis, karaciğer yağlanması ve çeşitli kanser türlerinin oluşumu artmaktadır.

Obezitenin tanımlanmasında çeşitli yöntemler kullanılır. Pratikte, beden kitle indeksi (BKI) obezitenin tanınmasında en çok başvurulan kriterdir. Beden kitle indeksi, ağırlığın boyun metre cinsinden karesine bölümü ile bulunur (BKI=Ağırlık/boy m2). Beden kitle indeksine göre obesite ve yaşa uygun BKI değerleri aşağıda belirtilmiştir.

BKİ-OBEZİTE SINIFLANDIRMASI

BKİ                   Tanım
25 - 29,9          Hafif obez
30 - 34,9          Obez
35 - 44,9          Sağlık açısından önemli
45 - 49,9          Aşırı obez
50 +                 Süper obez

YAŞA GÖRE UYGUN BKİ DEĞERLERİ

BKİ               YAŞ(Yıl)
19-24           19-24
20-25           23-34
21-26           35-44
22-27           45-54
23-28           55-65
24-29           65+

Obezitenin tanısında beden kitle indeksinin yanı sıra vücut yağının ölçülmesi, bel / kalça oranının ölçülmesi, deri kıvrım kalınlıklarının ölçülmesi gibi yöntemler de kullanılmaktadır. Obezitenin nedenleri arasında; kalıtımsal faktörler, enerji alımı ve harcamasındaki dengesizlikler, fiziksel aktivite azlığı, hormonal etmenler, psikolojik sorunlar yer almaktadır.

Zayıflama diyetleri kişiye özel olmalıdır. Birçok kişi hızlı kilo verebilmek için çok düşük kalorili diyetler uygulamaktalar. Bu tür diyetlerin sık sık yapılması sonucunda kişilerin metabolizma hızları düşmekte ve tekrar kilo vermeleri oldukça zorlaşmakta. Bu tür kısa süreli ve düşük kalorili diyetler ile hızlı kilolar verilebilir fakat kişi normal beslenme alışkanlığına döndüğünde bu kiloları fazlasıyla geri alır ve alınan bu kilolarda yağ oranı daha yüksek olmaktadır.

Obezitenin tedavisi ameliyatlı ve ameliyatsız olmak üzere ikiye ayrılır.

Ameliyatsız tedavide kullanılan yöntemler diyet, egzersiz, ilaç ve terapi olmak üzere 4 ana başlıkta incelenir. Terapinin maksadı kişinin davranışlarını dönüştürerek yeme alışkanlıklarını kontrol altına almasını öğrenmesini sağlamaktır.

Ameliyatlı tedavi ise obezite cerrahisi uzmanları tarafından yapılır ve bütün dünyada en sık uygulanan prosedürler aşağıdaki gibidir:

1. Tüp mide ameliyatı
2. Gastrik bypass
3. Duodenal switch
4. Mide bandı