FOBİLER NEDİR ?

Fobi nedir?

Fobi, kişi tarafından aşırı veya anlamsız olduğu bilindiği halde hayvanlara (yılan, örümcek, kedi, köpek, kelebek...), doğal çevreye (örn. yüksek yerler), durumlara (uçak, asansör..) veya sosyal durumlara (topluluk önünde yemek yeme, konuşma) karşı duyulan KORKULARDIR.

Belirtileri nelerdir?

Korkulan nesne veya durumlarla karşılaşıldığında kişide huzursuzluk, çarpıntı, terleme, yüz kızarması, üşüme, sıcak-soğuk basması, kılların diken diken olması, göğüste sıkışma, nefes alamıyormuş, boğuluyormuş gibi bir duygu, baş dönmesi, ellerde ve ayaklarda uyuşma, baygınlık duygusu gibi belirtilerin hepsi veya bir kısmı ortaya çıkabilir. Kişi korkusunun anlamsız veya abartılı olduğunu bildiği halde bu belirtileri her seferinde yaşar. Bu yüzden korktuğu nesne veya durumlardan kaçınır; kaçınamayacak durumda ise güçlükle katlanır.

Kaç çeşit fobi vardır?

Fobiler başlıca 3 gruba ayrılabilir:

AGORAFOBİ : Yardım sağlanamayabileceği veya kaçmanın zor olabileceği kalabalık cadde, pazar yeri, sinema, tiyatro, köprü, tünel gibi yerlerde bulunmaktan duyulan KORKUDUR. Kişi genellikle tek başına böyle yerlerde bulunmaktan kaçınır,mutlaka bulunması gerekiyorsa yanına aileden birisini veya bir arkadaşını alır.

ÖZGÜL FOBİ: Hayvanlar, yükseklik, kapalı yer, uçak, asansör, kan-yara görme gibi belli nesne veya durumlardan anormal KORKUDUR. Zarar verici bir hayvandan herkesin duyduğu korku fobi değildir. Hayvan fobileri arasında kedi, köpekten kelebeğe kadar çok çeşitli hayvanlar bulunabilir.

SOSYAL FOBİ: Topluluk içinde yemek yeme, konuşma yapma, yazı yazma, genel tuvaletleri kullanma veya görüşme gibi durumlarda küçük düşeceği veya utanç duyacağı bir biçimde davranacağı KORKUSUDUR. Sosyal fobi, yukarıda sayılan durumlarda pekçok kişide görülen hafif heyecanlanma ile karıştırılmamalıdır. Sosyal fobide kişi korkusu sebebiyle sosyal etkinliklere katılmayabilir, işiyle ilgili bir terfiden vazgeçebilir.

Fobi sık görülen bir durum mudur?

Her on kişiden birinde fobik bozukluk görülmektedir. Psikiyatrik hastalıklar içinde en sık görülen bozukluklardandır. Kadınlarda erkeklere oranla daha sıktır. Hangi tip olursa olsun fobisi olan kişiler, başlangıçta genellikle fobik nesne veya durumdan kaçınarak yaşamlarını devam ettirmeye çalışırlar. Sıklıkla, fobiler iş, okul veya sosyal hayatlarında sıkıntı yaratmaya başladığında tedavi için başvururlar.

Fobiler kaç yaşında başlar?

Agorafobi genellikle 20´li yaşların ortalarında, özgül fobiler genellikle çocuklukta, sosyal fobi ise genellikle ergenlik çağında başlar.

Fobilerin seyri nasıldır?

Fobiler tedavi edilmediği takdirde genellikle kalıcı olma eğilimindedir. Yıllarca evinin ya da kendince güvenli hissettiği alanların dışına çıkamamış agorafobili kişiler, uçak fobisi sebebiyle yüzlerce kilometrelik mesafeyi otobüsle yolculuk edenler bulunmaktadır.

Nasıl tedavi edilir?

Yalnız psikoterapi ya da ilaç tedavisiyle birlikte psikoterapi etkili olabilmektedir.

Fobi tedavisi hastaneye yatışı gerektirir mi?

Fobilerin tedavisi hastaneye yatış olmaksızın, ayaktan yapılabilir.