EVDE KAN ŞEKERİ TAKİBİ VE ÖNEMİ NEDİR ?

Ağızdan alınan kan şekerini düzenlemek için kullandığımız ilaçlar , beslenme ve egzersizle kan şekeri kontrolü sağlanamayan Tip 2 diyabetlilerde kullanılır. Bu ilaçların etkileri biribirlerinden farklıdır. Bu ilaçları etkilerine göre gruplandırıp inceleyeceğiz.
Evde kan şekeri izlemenin yararları:

• Daha kolay ve ekonomik kan şekeri kontrolü sağlanmasına yardım eder. Striple kan şekeri ölçümü, labaratuvar koşullarında ölçümden daha ekonomiktir, üstelik striple ölçümde çok kısa süre içerisinde sonuç alınabilir, böylece zaman kaybı da önlenmiş olur.
• Hipoglisemi ve hipergliseminin erken fark edilerek önlenmesini sağlar. Hipoglisemi veya hiperglisemi belirtisi hissettiğiniz anda evinizde hemen ölçüm yapıp sonuç alabildiğiniz için, zaman kaybetmeden ve bu komplikasyonlardan zarar görmeden şekerinize müdahale edebilirsiniz.
• Kullanılan diyabet ilaçlarının doz ayarını kolaylaştırır. Evde izlediğiniz kan şekeri sonuçlarınıza göre doktorunuz kan şekeri düşüklüklerini ve yükselmelerini, bunların ortaya çıkış zamanlarına göre değerlendirerek tedavinizi çok daha iyi planlayabilir.
• Daha güvenli ve rahat bir yaşam sağlar. Kan şekeri ölçüm cihazınızı yanınıza alarak rahatça seyahat edebilirsiniz, gideceğiniz yerin yakınında kan şekeri ölçümü yapabilen bir yer aramanız gerekmez. Böylece kendinizi daha güvende hissedersiniz.
• Kan şekeri kontrolü daha iyi sağlanarak uzun dönemde oluşabilecek kronik komplikasyonların azalmasını sağlar. Şeker yüksekliklerinizi daha yakından ve sık takip edebileceğiniz için, erken müdahale ve tedavi sayesinde ileride oluşabilecek risklerden (retinopati, nöropati v.b.) korunmuş olursunuz.
• Yaşam kalitesi artar, hastaneye yatış nedenleri azalır. Hastaneye yatış nedenleri arasında hiperglisemi komaları, hipoglisemi koması, kronik komplikasyonlar yer almaktadır. Bu komplikasyonlar size ve ailenize maddi-manevi zarar verir. Evde kendinizi yakından takip etmeniz bu tür sorunlarınızı önemli ölçüde azaltacaktır.


Kan şekeri ölçüm sıklığınız nasıl olmalı?

• Diyabetiniz yeni ortaya çıktıysa, gebelik varsa, kan şekeri düzeyleriniz gün içerisinde çok fazla değişiyorsa, hipoglisemi belirtilerini fark edemiyorsanız, ek bir hastalığınız varsa kan şekerinizi sık takip etmelisiniz. Bu gibi durumlarda günde 4-7 kez kan şekeri bakmalısınız.
• İnsülinle tedavi oluyorsanız kan şekerleriniz normal düzeylere gelene kadar daha sık (günde 4-7 kez), kan şekerleriniz normal sınırlara yaklaştıktan sonra haftada 1-2 gün günde en az 4 kez kan şekeri ölçmelisiniz.
• Diyetle veya oral antidiyabetik ilaçlarla tedavi olan Tip 2 diyabetli bir hastaysanız haftada 1-2 gün açlık ve tokluk şekerinize bakmalısınız.


Yukarıda belirttiğimiz kan şekeri ölçüm sıklıkları her diyabetliye uygun olmayabilir. Doktorunuz veya diyabet hemşireniz uygun olan kan şekeri takip profilini size söyleyeceklerdir. Şekerinizi günde kaç kez ve hangi saatlerde ölçmeniz gerektiğini onlardan öğrenebilirsiniz.

Evde kendi kendinize ölçtüğünüz şekerleri mutlaka düzenli olarak kaydediniz. Kayıtlarınız için diyabet hemşirenizden “Diyabet izlem defteri” isteyiniz ve defterinizi nasıl kullanacağınızı öğreniniz. Doktorunuza kontrole gelirken kan şekeri sonuçlarınızı yanınızda getiriniz. Böylece doktorunuz size en uygun tedaviyi planlayabilir.

Evde kan şekeri kontrolü sağlayabilmeniz için bir kan şekeri ölçüm cihazı edinmelisiniz. Kan şekeri cihazı alırken dikkat etmeniz gerekenler:

• Kullanımının kolay olması gerekir.
• Cihazla birlikte kullanacağınız malzemelere ( stripler, parmak delme preparatları) her yerde kolayca ulaşabilmelisiniz.
• Cihazı yanınızda kolayca taşıyabilmelisiniz.
• Cihazın ekranındaki rakamları ve uyarıları kolayca görebilmelisiniz.
• Cihaz ölçtüğünüz kan şekeri sonuçlarını saklayabilen bir hafızaya sahip olmalı.


Kan Şekeri Ölçümü Nasıl Yapılır ve Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kan şekeri ölçümü için test çubukları (strip) kullanılır. Ölçüm cihazına yerleştirilen test çubuğuna bir damla kan damlatılır (Bazı cihazlarda test çubuğuna kan damlatıldıktan sonra cihaza yerleştirerek ölçüm yapılır, ya da test çubuğu parmak ucundaki kanı gerektiği kadar çeker). Bu tamamen cihazınızın kullanım özelliğine bağlıdır. Bir süre beklenir ( bu süre yine cihazınızın özelliğine göre farklılık gösterir ).

• Ölçüm sırasında ellerin temiz olmasına dikkat edilmelidir (ellerinizde şeker sonucunu etkileyebilecek kimyasal bir madde veya şekerli bir gıda artığı olabilir).
• Delme işleminden sonra parmağınızdan gelen ilk damla kan kuru bir pamukla silinmelidir.
• Test çubuklarının üzerindeki kod numaraları cihazdakiyle aynı olmalıdır.Aksi takdirde yanlış sonuç alabiliriz.
• Test çubuklarının bulunduğu kutu ısı, ışık ve nemden korunmalıdır.Son kullanma tarihi geçmiş test çubuğu yanlış sonuç verebileceğinden kullanılmaz.
• Ölçüm sonuçları mutlaka kaydedilmelidir.
• Belirli aralıklarla cihazın temizliğinin ve bakımının yapılması sağlanmalıdır.