ANNE SÜTÜ NEDİR ?

Çocuklar için en ideal besin olan anne sütü yalnız enfeksiyonlardan değil, şişmanlık, kalp ve diyabet gibi önemli sağlık sorunlarından da koruyor. ABD’ de yapılan bir çalışmada 2 yaş sonrası çocukların zekaları değerlendirildiğinde anne sütüyle beslenen çocukların zeka yaşının biberonla beslenenlerden daha yüksek bulunduğu belirtiliyor.

Dünya Sağlık Örgütü´nün verileri dünyada her yıl 1 milyondan fazla çocuğun anne sütü ile beslenemediği için ishal, solunum yolu ve diğer infeksiyonlardan öldüğünü gösteriyor. Bu yüzden Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF, her bebeğin doğumdan ilk yarım saatle bir saat içinde emzirmeye başlanmasını 4-6 aya kadar yalnız anne sütü ile beslenmesini öneriyor. Bilim adamları, bundan sonrada ek besinlerle birlikte olmak koşuluyla en az 2 yaşına kadar anne sütüyle beslenmenin devam ettirilmesinin önemine dikkat çekiyor.

Anne sütünün öneminin bilinmesine rağmen uygulamada anne sütüyle beslenen bebek oranının düşük olduğu belirtiliyor. Yaşamın ilk 4-6 ayında bebeklerin sadece emzirilmeleri hemen bütün farklı toplum ve kültürlerde en üstün beslenme şekli olarak benimsenmiştir. Ülkemizde ortalama anne sütü alım süresi 10 ay olmasına rağmen yaşamın ilk üç ayında anne sütüyle beslenen bebeklerin oranı yüzde 13.8 ‘dir.

Birçok ülkede annelerin büyük çoğunluğunun bebeklerine yapay yiyecek ve içecekler vermeye 4. aydan çok önce başladıkları, 2 yaşından çok önce anne sütü ile emzirmeyi kestikleri görülmektedir. Bu durumun sık rastlanan nedeni annelerin sütlerinin yeterli olduğuna inanmamaları veya emzirmede bazı güçlüklerle karşılaşmalarındandır. Bazen de bu durum, annenin ev dışında çalışması ve işine devam ederken aynı zamanda nasıl emzireceğini bilmemesinden kaynaklanmaktadır.
Anne sütünün yararları

Anne sütünün mükemmel besin içeriği ve kolay hazmedilir olması en önemli özelliğidir. Anne sütü sadece ideal besleyici değil, süt çocuğunu infeksiyondan koruma özelliğini de gösteren bir besleyicidir. Anne sütünün bu özelliği, içerdiği direkt etkili antimikrobiyal faktörler ve bağışıklık sistemini modüle eden biyoaktif faktörler sonucunda olmaktadır. Anne sütüyle beslenmenin sağlığa olumlu etkileri sadece verildiği süreye kısıtlı değildir. Anne sütüyle beslenen süt çocuğunun ileri yaşama eriştiğinde büyümesinin daha normal olduğu bilinmektedir. Yapılan çalışmalarda anne sütü ile beslenen çocuklarda şişmanlık, koroner kalp hastalıklarının gelişmesinin önlenebildiğini destekler niteliktedir. Anne sütü ile beslenen çocuklarda konuşma problemlerinin daha az izlendiği ve matematik skorlarının daha yüksek olduğu rapor edilmiştir. ABD’ de yapılan bir çalışmada 2 yaşından sonra çocukların zekaları değelendirildiğinde zeka yaşı (IQ), biberonla beslenenlerden daha yüksek bulunmuştur.
Tip 1 diyabet az görülüyor

Anne sütü ile beslenen çocuklarda çene ve ağız gelişimine ait bozukluklar, diş çürükleri daha seyrek görülüyor. Emzirme sırasında bebeğin pozisyonuna daha uygun olmasına bağlı olarak orta kulak iltihabı daha az rastlanıyor. Ayrıca yaşamın erken aylarında inek sütü, endüstriyel formül mamalarla beslenen çocuklarda tip 1 diyabet daha fazla görülüyor. Bebeğin doğru şekilde emzirilmesinin öğretilmesinde hekim, ebe ve hemşirelerin yardımcı olmasının önemini vurguluyor ve "Emzirme eğitimi gebelik sırasında başlamalıdır. Annelere kendileri veya bebekleri yalnız sağlıklı olduklarında değil hastalandıkları zaman da emzirmenin sürdürülmesi öğütlenmelidir.

Hazırlayan : Dr. Seçil Sözen, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı