24 Aralık 2024
  • Ankara8°C
  • İstanbul11°C
  • Bursa10°C
  • Antalya15°C
  • İzmir10°C
SAĞLIK ANSİKLOPEDİSİ

AIDS NEDİR? AIDS'İN BELİRTİLERİ NELERDİR? AIDS TESTİ NASIL YAPILIR?

aids.jpg

HIV (Human Immunodeficiency Virus / İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), AIDS hastalığına yol açan bir virüstür. Kanında HIV virüsü bulunan kişilere "HIV pozitif" denilir. HIV virüsü, bağışıklık sistemine zarar vererek AIDS hastalığına neden olur.

AIDS, ilk kez 1981’de, ABD’de görülmüş ve tanımlanmıştır. Daha sonra pek çok ülkede, hatta dünyada yaygın olarak görülmüştür. Dünyada en az 40 milyon kişinin HIV virüsü taşıdığı bilinir. Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı 2013 yılı raporuna göre, dünyada 2.3 milyon insan AIDS'le mücadele ediyor, 35.3 milyon insan da AIDS'in virüsü olan HIV'i taşıyor.

Ülkemizde ise AIDS hastalığı hakkında farkındalığın ve test imkanlarının artmasıyla birlikte, tanı koyulan AIDS vaka sayısında artış gözleniyor. Buna karşın Türkiye, AIDS hastalığının az sıklıkta görüldüğü ülkeler arasında değerlendiriliyor. Sağlık Bakanlığı'nın 1985-2013 yılları arasında yaptığı araştırmaya göre, Türkiye'de HIV taşıyıcısı kişi sayısı 7050. Bu vakaların yaklaşık yüzde 73’ü erkeklerden oluşuyor. Enfeksiyondan en fazla etkilenenler ise 40-49 yaş grubu.

AIDS nasıl teşhis edilir?

AIDS teşhisi için yapılan testler, kan örneği alınarak yapılır. HIV vücuda girdikten sonra vücut savaşmak için antikor denilen maddeler üretir, ancak bu antikorların oluşması için üç aylık bir dönem gerekir. Bu ilk üç aylık döneme 'pencere dönemi' denir. Vücudun oluşturduğu antikorları tespit etmek için Anti –HIV testi yapılır. Ancak pencere döneminde antikorlar henüz oluşmadığından Anti-HIV testi yanıltıcı olabilir. Bu test ile elde edilmiş pozitif bir sonucun western-blotting yöntemiyle tekrar test edilerek doğrulaması gerekebilir. Bu şekilde teşhis koyulabilir. Tedavi için ilk önce kan değerleri, kan sayımı, lenfosit oranı ve CD4 oranlarına bakılır, sonra da tedavi planlanır.

AIDS'in belirtileri neler?

AIDS'in belirtileri virüsü aldıktan yıllar sonra ortaya çıkabilir. Hastalık başlangıçta belirti vermeden vücutta yavaş yavaş bağışıklık sistemini zayıflatır. Bu durumda sağlıklı görünen bir kişi aslında HIV virüsü taşıyıcısı olabilir. Zamanla belirtiler kendini göstermeye başlar.

HIV virüs taşıyıcısı, hastaymış gibi görünmeyebilir veya taşıyıcı kişi kendini hasta gibi hissetmeyebilir. Çünkü, taşıyıcılarda belirtilerin ortaya çıkmasına veya ölüme yol açan şey HIV virüsünün kendisi değildir, vücudun bağışıklık sisteminin çökmesiyle tamamen savunmasız kalması sonucu daha rahat oluşabilen enfeksiyonlardır.

HIV yıllarca belirti vermeyebilir

HIV bulaşan bir kişide virüs alındıktan yaklaşık 3-4 hafta içinde soğuk algınlığı benzeri ateş, yorgunluk, halsizlik gibi belirtiler olur. Birkaç gün süren bu durumdan sonra HIV taşıyan kişiler herhangi bir belirti olmadan, yıllarca normal, sağlıklı görünümde yaşamlarını sürdürürler. Fakat ömür boyu HIV virüsü taşıyıcısı ve bulaştırıcısıdır.

Hızlı kilo kayıplarına dikkat!

Hastada, diyet yapmadığı halde iki aydan kısa zamanda 7-10 kg kilo kaybı görülür.

Dil üzerinde ve ağız içinde beyaz yaralar, ilerlemiş dönmelerde ise uzamış ishaller, boyun, koltukaltı gibi bölgelerde lenf bezelerindeki şişlikler, aralıklı ateş yükseklikleri görülebilir.