YENİ ASGARİ ÜCRET BİRÇOK KALEMİ ETKİLEDİ

ÖZCAN YILDIRIM - 2019 için brüt 2 bin 558 lira, net 2 bin 20 lira olarak belirlenen asgari ücret, işsizlik ödeneğinden asgari geçim indirimine, genel sağlık sigortası priminden 65 yaş aylığına kadar birçok kalemi etkiliyor. Yeni asgari ücrete göre, 2019'da en düşük işsizlik ödeneği bin 15 lira, tavan ödenek 2 bin 31 lira olarak uygulanacak.

Yeni asgari ücret yaklaşık 7 milyondan fazla çalışanı doğrudan etkilemesinin yanında, yasal mevzuattaki birçok düzenlemede ölçü olarak kabul edilmesi bakımından da her vatandaşı yakından ilgilendiriyor.

Yeni asgari ücret rakamıyla birlikte işsizlik ödeneği, asgari geçim indirimi, genel sağlık sigortası primi, 65 yaş aylığı, geçici iş göremezlik ödeneği, SGK prim borçlanmalarının da aralarında olduğu birçok kalemde 1 Ocak itibarıyla değişiklik yaşanacak.

Buna göre, asgari ücretli bekar bir işçinin SGK primi 284 lira 13 kuruştan 358 lira 18 kuruşa, brüt asgari ücret üzerinde hesaplanan Asgari Geçim İndirimi (AGİ) 152 lira 21 kuruştan 191 lira 88 kuruşa yükseldi.

- İşsizlik ödeneği arttı

İşsizlik ödeneği de yeni asgari ücretten etkilenecek kalemler arasında yer alıyor. İşsizlik ödeneğinde sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alındığından, mayıs ayından itibaren yeni asgari ücret üzerinden hesaplama yapılacak.

İşsizlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücretin yüzde 40'ı, üst sınırı asgari ücretin yüzde 80'i olarak hesaplandığından, 2019'da en düşük işsizlik ödeneği bin 15 lira, en yüksek 2 bin 31 lira olarak uygulanacak.

- GSS'den yararlanmak için 76,75 lira ödenecek

Yeni asgari ücretle birlikte, Genel Sağlık Sigortasından (GSS) gelir testine girmeden yararlanmak için brüt asgari ücretin yüzde 3'üne karşılık 76 lira 75 kuruşu ödenmesi yeterli olacak. Bu rakamın ödenmesiyle, kişinin bakmakla yükümlü oldukları da sağlık hizmetinden yararlanacak.

Gelir testine gidilip hanedekilerin kişi başı gelirinin yeni yılda 852 liradan az hesaplanması durumunda ise genel sağlık sigortası primleri devlet tarafından karşılanacak.

- 65 yaş aylığında sınır kişi başına 609 lira

Kamuoyunda 65 yaş aylığı olarak bilinen yaşlılık maaşı ödemeleri de yeni asgari ücret rakamından etkileniyor.

Eşlerin gelirlerinin dikkate alındığı bu ödeme hesaplamasında, 65 yaş üstü kişi ile eşinin gelirler toplamının AGİ hariç net asgari ücretin üçte birinden az olması gerekiyor. 2019 yılı için bu sınır kişi başına 609 liraya yükseldi. Kişi ve eşinin geliri toplamda bin 219 lirayı aşmaması durumunda eşlere 65 yaş aylığı ödenecek.

- Borçlandırmada her bir gün için alt sınır 27 lira

Yurt dışı, doğum, askerlik gibi borçlanmalara konu prime esas kazanç sınırı asgari ücrete endeksli olduğu için asgari ücret artınca borçlanma bedelleri de arttı. 2019'da askerlik, doğum ile yurt dışında geçen sürelerin borçlandırılmasına ödenmesi gereken alt sınır kazanç tutarları her bir gün için alt sınır 27 lira 29 kuruş, üst sınır 204 lira 67 kuruş oldu.

Yeni asgari ücretle birlikte raporlu olunduğu ve çalışılmadığı günler için geçici iş göremezlik ödeneklerine esas günlük kazanç alt sınırı 85 lira 28 kuruşa yükseldi.

Öte yandan, brüt 2 bin 558 lira, net 2 bin 20 lira olarak belirlenen asgari ücret kıdem ve ihbar tazminatları, idari para cezaları gibi daha birçok kalemi de doğrudan etkiliyor.