VATANDAŞLIK VE İKAMET DURUMUNUN GENEL SAĞLIK SİGORTASI HAKLARINA ETKİSİ NASILDIR?

Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişilerden kimi Türk vatandaşı olmayabilir.

Türkiye’de ikamet eden genel sağlık sigortalısının, Türkiye’de İkamet tezkeresi almış olan yabancı uyruklu ana ve babası bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla sağlık hizmetlerinden faydalanabilir. İkamet tezkeresi almış olan yabancı uyruklu anne/baba, yabancı uyruklu veya Türk vatandaşının bu hakkı aldıkları ikamet tezkeresi süresince mümkündür.

Bu kapsamdakilerin ikamet tezkeresi, geçici vatandaşlık numarası ve vatandaşı olduğu ülkede sosyal güvencesi olmadığına dair beyan ve taahhüt belgesiyle en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine müracaat etmesi gerekiyor.

Gerekli belgeler

Böylesi durumlarda genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu yabancı ülke vatandaşlarından bazı belgeler isteniyor. Bunlar;

- İkamet tezkeresi

- Geçici vatandaşlık numarası (Emniyet Müdürlüğünden alınacak)

- İlgili ülke Konsolosluğundan sosyal güvencesi olmadığına dair belge.

İkamet yeri önemli

Yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşları ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortası kapsamında bulunmuyor.

Bu nedenle Adres Kayıt Sisteminde yerleşim yeri yurtdışı olarak güncellenen kişiler genel sağlık sigortası kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmıyor.

Sözleşmeli ülkelerdeki gurbetçilerin ailelerinin tedavi yardımı hakkı

Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerde yaşamakta olan Türk vatandaşlarının, Türkiye’de ikamet eden bakmakla yükümlü olduğu kişilerinin SGK sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için bulunduğu ülkelerin sigorta kurumlarına başvurarak ilgili sağlık yardım hakkı belgesi (formüler) ile bakmakla yükümlü olduğu kişinin ikamet adresinin bulunduğu yerdeki SGK Yurtdışı İşlemleri Servisine müracaat etmeleri durumunda SGK sağlık hizmetlerinden faydalanmaları mümkün bulunuyor.

Ülkemiz ile akdettikleri sosyal güvenlik sözleşmesinde, genel sağlık sigortası uygulamasına ilişkin hüküm bulunmayan ülkelerde çalışan vatandaşlarımızın eş, 18 yaş üstü çocuğu ile ana ve babasının gelir testi sonucu gelirlerine göre genele sağlık sigortasından faydalanması söz konusu.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmayan ülkelerde ikamet eden vatandaşlarımız da Türkiye’de açık görünen ikametlerini kapatmaları durumunda, bu kişilerin Türkiye’de ikamet eden bakmakla yükümlü olduğu eşinin, 18 yaş üstü çocuğunun, ana ve babasının da aynı şekilde gelir testi sonucu gelirlerine göre genele sağlık sigortasından faydalanması söz konusu bulunuyor.

Sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerde çalıştırılan işçilerin durumu

5510 sayılı Kanun ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerini 4/1-a (SSK) sigortalılığı kapsamında sigortalı sayıyor ve bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanmasını amir bulunuyor. Bu nedenle genel sağlık sigortasından faydalanmaları gerekiyor.

Vatandaşlıktan izin alarak çıkan ve mavi kartı sahibi olan vatandaşların sağlık hak sahipliği durumu

Bu kişiler sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak koşuluyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam etme hakkına sahipler. Bu sebeple, mavi kart verilen kişiler sosyal güvenlik hakkından aynen Türk vatandaşları gibi yararlanabilirler. En az 30 gündür çalışıyorlarsa kendileri üzerinden, bakmakla yükümlü kişi konumundalarsa bakmakla yükümlü olan kişi üzerinden GSS hakkından yararlanmak amacıyla SGK birimlerine başvurmaları gerekiyor.

Sigortalılığın sona ermesi

İşten ayrılan sigortalılar ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sigortalılığın sona erdiği tarihten itibaren on gün süreyle daha sağlık hizmetlerinden yararlanırlar. Bu kişilerin sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru son bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa, sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 10 günlük süreye ek olarak 90 gün daha yani toplamda 100 gün bakmakla yükümlü olduğu kişiler dahil olmak üzere sağlık hizmetlerinden yararlandırılırlar.