TAŞERON ÇALIŞTIRMADA ÖNEMLİ SORUN: MUVAZAA
Küreselleşmenin dayanılmaz ağırlığının etkisi altında biraz da gelişmesini tamamlayamamış ülke olmamızın etkisiyle iş ahlakı bakımından eksikliklerimiz olduğu yadsınamaz bir gerçek durumunda.
20 Ocak 2015 Salı 10:03
Çalışma insan yaşamının en önemli parçalarından biri. Emeğiyle geçinenler için hayatın adeta omurgası niteliğinde. Giderek daha sahipsizleşen, hayatın gerçeklerinin çok dışında kaygılarla yapılan seçimler ve politikanın hoyrat elleriyle yoğrulan iş hayatı gerekli dinamiklerden yoksunluğuyla her geçen gün daha bir baş ağrıtıcı olmayı sürdürüyor.
Anomaliler içeren çalışma yaşamımızda işçi-işveren ilişkileri emeğin üründen hakkını alması noktasında sıkıntılar olduğu açık. Giderek sendikal örgütleri etkisini yitiren ve yozlaşan işçiler taşeronlaşmanın kanser gibi yayılmış olmasıyla sahipsizlikleri artmakta ve taşeronlaşmanın kucağından kurtulamamaktalar.
Aslında kendisi kabul edilmeyen bir hastalık niteliğinde olan Taşeronlaşmanın da kendi içinde hastalıkları var. Bunlardan en önemlisi ise toplumsal iki yüzlülüğümüzün, aç gözlülüğümüzün ürünü olan muvazaa.
Muvazaalı alt-asıl işveren ilişkisi çeşitli kamusal yükümlülüklerden kaçınmak veya işçilerin iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi yahut çalışma mevzuatından kaynaklanan haklarını kısıtlamak ya da ortadan kaldırmak hukuksuz amaçları gerçekleştirmek için kurulan bir iş ilişkisi oluyor.
Muvazaa ne demek?
Kelime anlamıyla danışıklı dövüş veya şike olarak tanımlanabilecek muvazaanın Alt-Asıl İşveren ilişkisinde ne anlama geldiğini Kanun Koyucu tanımlamış ve ardından da önlemlerini sıralamış. Nitekim 4857 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin 8 inci fıkrasında "Asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak çalıştırılmaya devam ettirilmesi suretiyle hakları kısıtlanamaz veya daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz. Aksi halde ve genel olarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı işleme dayandığı kabul edilerek alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi sayılarak işlem görürler. İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş bölünerek alt işverenlere verilemez."
Denilmekte.
Muvazaalı sözleşme
Yani bahse konu fıkradan hareketle;
- İşyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin asıl işin bir bölümünde uzmanlık gerektirmeyen işlerin alt işverene verilmesini,
- Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile kurulan alt işverenlik ilişkisini,
- Asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak hakları kısıtlanmak suretiyle çalıştırılmaya devam ettirilmesini,
içeren sözleşmelerin muvazaalı sözleşmeler olarak değerlendirileceğini söyleyebiliriz.
Ne zaman muvazaa olmaz?
Başka bir deyişle alt-asıl işveren ilişkisinde muvazaanın olmaması için,
Asıl işverenin işyerinde mal veya hizmet üretimi işlerinde çalışan işçi çalıştırıp çalıştırmadığı
- Alt işveren sözleşmesine konu olan işin asıl iş mi, yardımcı iş mi olduğu,
- Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmasına,
- Alt işverenin, üstlendiği iş için görevlendirdiği işçilerini sadece o işyerinde aldığı işte çalıştırıyor olmasına,
- Alt işverene verilen iş, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin bir iş olmasına, asıl işe bağımlı ve asıl işin devamı süresince devam eden bir iş olmasına,
- (Sonradan o işyerinin ortağı olması durumu hariç) Alt işverenin, evvelce o işyerinde çalıştırılan bir kimse olmamasına,
- İstihdam edeceği işçilerin niteliklerinin yapılacak işe olmasına,
- Alt işverene verilen işte asıl işveren adına koordinasyon ve denetimle görevlendirilenlerden başka asıl işverenin işçisinin çalışmıyor olması,
konularına dikkat edilmelidir.
Muvazaanın saptanma sonucu
Alt işveren sözleşmesinin muvazaalı olduğunun saptanması halinde, alt işverenlik sözleşmesi hiç yapılmamış kabul edilerek, alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılır. Bundan dolayı işçilere karşı o işyeri ile ilgili olarak 4857 sayılı Kanun’dan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden, yahut 5510 sayılı Kanun’un işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı sadece asıl işveren mesul olur.
Taşeron yanında çalışan işçinin alt işveren sözleşmesinde muvazaa olduğunu iddia etmesi durumunda, işçinin haklarının ödenmesi konusunda husumeti alt işverene değil de asıl işverene yönelterek dava açmaya dikkat etmesi gerekiyor.
İtiraz süreci ve cezai işlem
Asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olup olmadığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri tarafından inceleniyor. Asıl işveren, alt işveren iliklisinin iş müfettişlerince incelenmesi sonucunda muvazaanın tespitine ilişkin gerekçeli müfettiş raporu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünce işverenlere tebliğ ediliyor. Tebliğ tarihinden itibaren 6 iş günü içinde işverenlerce yetkili iş mahkemesine itiraz edilebiliyor. İtiraz üzerine verilen kararlar kesinleşiyor. Rapora 6 iş günü içinde itiraz edilmemiş veya mahkeme muvazaanın tespitini onamış ise tescil işlemi bölge müdürlüğünce iptal ediliyor ve alt işveren işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçileri sayılıyor. İş müfettişlerinin muvazaalı işlemi tespit etmesi durumunda; itiraz süresinin geçmesi ya da mahkeme kararı ile muvazaanın tasdik edilmiş olması halinde asıl işveren ve alt işveren veya vekillerine idari para cezası uygulanıyor.
- Türkiye'de üniversite mezunlarında istihdam oranı yüzde 75,6Türkiye'de lisans mezunlarında istihdam oranı 2023'te yüzde 75,6 olarak gerçekleşti.18 Temmuz 2024 Perşembe 10:53ÜNİVERSİTELER
- Yozgat’ta İhbarların Yüzde 48’i AsılsızYozgat'ta 112 Acil Çağrı Merkezine yapılan ihbarların yüzde 48'inin asılsız olduğu bildirildi.18 Temmuz 2024 Perşembe 10:38BASIN HABERLERİ
- 6 Ay Sonra İlk Kez Su İçebildi: "İçtiğim Su Zemzem Gibi Geldi"Balıkesir Üniversite Hastanesinde yemek borusunda oluşan cepleşme nedeni ile yutma bozukluğu çeken ve yediklerini yutamamaktan dolayı özellikle son 6 aydan...18 Temmuz 2024 Perşembe 09:48GENEL CERRAHİ
- Sağlık-sen ’Sağlık Bakanlığı Yer Değişikliği Talep Toplama Platformu’nu Hizmete SunduSağlık-Sen, Sağlık Bakanlığı'nda görev yapan 3+1'li sağlık profesyonellerinin yer değişikliği (becayiş) yapabilmesi için "Sağlık-Sen Sağlık Bakanlığı...18 Temmuz 2024 Perşembe 09:43BASIN HABERLERİ
- Çermik’te 50 İşletme DenetlendiDiyarbakır Büyükşehir Belediyesinin, vatandaşların sağlıklı gıdaya ulaşmasını sağlamak amacıyla 17 ilçe belediyesiyle ortaklaşa kurduğu Gıda Denetim...18 Temmuz 2024 Perşembe 09:43BASIN HABERLERİ
- Beyaz Saray: Başkan Biden'ın Kovid-19 testi pozitif çıktıBeyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden'ın Kovid-19 testinin pozitif çıktığını bildirdi.18 Temmuz 2024 Perşembe 09:43KORONAVİRÜS
- Sağlıkta Yenilikçi Bir Anlayış Hastaların HizmetindeTrabzon Teknokent bünyesinde Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof.18 Temmuz 2024 Perşembe 09:38ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ
- Sağlıklı Beslenmede Yulaf ÖnemliBeslenme ve Diyet Uzmanı Çisem Gündüz, zengin içeriği ve faydaları sayesinde sağlıklı beslenme diyetlerinin önemli bir parçası olan yulafın diğer...18 Temmuz 2024 Perşembe 09:28BESLENME VE DİYET
- Refah Sınır Kapısı’nın kapanmasının ardından tedavi olamadığı için ölenlerin sayısı 292’ye yükseldiİsrail'in Refah Sınır Kapısı’nı 72 gündür kapalı tutması sonucu yurt dışına tedavi amacıyla gidemediği için hayatını kaybedenlerin sayısının 292'ye yükseldiği bildirildi.17 Temmuz 2024 Çarşamba 23:43BASIN HABERLERİ
- BM'den İsrail'in Türk-Filistin Dostluk Hastanesini hedef alan saldırısına tepkiBirleşmiş Milletler (BM), İsrail'in Türk-Filistin Dostluk Hastanesini hedef alan saldırısına tepki göstererek, hastaneler ile sağlık tesislerinin hiçbir zaman çatışma alanı olmaması gerektiğini bildirdi.17 Temmuz 2024 Çarşamba 20:33DÜNYADA SAĞLIK
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2006 Sağlık Aktüel